Nereden başlayacağım, nasıl başlayacağım neler yazacağımı kestiremiyorum. Acımız büyük, yaramız büyük depremlerimiz de büyük artık. Kelimelerin kifayetsiz kalıp sesimizin boğazımızı tıkadığı koskoca beş günü yazmak kolay değil. “Sesimi duyan var mı” çığlıklarının kulaklarımızı tırmaladığı o sessiz gürültüden sıyrılıp bir türlü yazılara konsantre olamadım.
17 Ağustos Gölcük depremini canlı yaşayan biri olarak tecrübemiz vardı elbette. Yaklaşık 17 bin insanımızı da o zaman kaybettik. Çocuğum ameliyat olmuştu annesiyle birlikte Derince SSK hastanesinde bulunuyordu deprem olduğunda. Gece yollar bozuk diye beni bırakmadılar. Sabahın ilk ışıklarıyla hastaneye gittim. Yollar şuan yaşadığımız deprem felaketinden farksızdı. Hastane ayakta zor duruyordu. Apar topar çocuklarımı alıp oradan uzaklaştım. Çocuğumun ikinci bir ameliyatı için Ankara’ya ailemin yanına kendi imkânlarımla geldim. 20 günlük tedavinin ardından tekrar Gebze’ye döndüm ve hala deprem manzaraları değişmemişti.
Bu acı tecrübeye rağmen bu depremi ilk saatlerinden itibaren takip etmeye başladım ekranlardan. Zira bilgisiz fikir sahibi olunmaz. Depremin etkilerini, uzmanların görüşlerini öğrenmem lazımdı bir fikir yürütebilmek için. Haber Türk ekranın da Murat Bardakçı “buna Kahramanmaraş deremi demek doğru değil, bunun adı doğu Anadolu depremi, Mezopotamya depremi demek daha doğru olur. Zira bu bir kıta depremi” diye değerlendirdi. 10 İlimizi kapsayan depremin büyüklüğünü konunun uzmanı yerli ve yabancı birçok bilim adamı da dile getirdiler günlerce.
Beş gün boyunca bir yandan yıkılan binaların enkazlarını. Bir yandan kurtarma çalışmalarını, diğer yandan uzman açıklamalarını izlemekten beynim kilitlendi adeta. Yazmak için kendimi çok zorladım ama bir türlü o gücü kendimde hissedemedim. Sanki enkaz altında ben kalmışım gibi içim daraldı. Ne yazacaktık, hangi birini yazacaktık, sebep bir değil ki hemen klavyenin başına oturup yazalım.
Olayın siyasi ve idari kısmı elbette ki azımsanacak bir şey değil. Lakin böyle zamanlar siyaset yapma zamanı da değil. İktidar zaten tam kadro deprem bölgesindeydi. Ama onlarda bu büyüklükte bir depremi beklemediklerini her hallerinden belli ettiler. Bir şeyler yapmaya çalıştıklarını da gördük. Eksikleri elbette vardı ve bunu kendileri de bir şekilde ifade ettiler. Ben muhalefetin boy gösterip kaybolmasını bir vatandaş olarak daha çok yadırgadım. Eğer oy kaygıları var idiyse bu onlar için büyük fırsattı. Yapacaklar her faaliyet varsın onlara oy olarak geri dönsün ama tek bir vatandaşımız bile enkaz altında kalmasın. Depremin acıları unutulmaya başladıktan sonra koparılan yaygaranın kimseye faydası yok. Velev ki bir dahakine seçilip iktidar oldunuz, mevcut sorunları görmezden gelirseniz veya buralarda bulunup ders çıkasrmazsanız aynı akıbet sizleri de bulur. Şimdiden tecrübe etseydiniz keşke.
Dilimizde tüy bitti ama anlatamadık, bir kere daha anlatalım. Deprem yönetmeliği elbette var ama yapı denetim firmalarının yerel yönetimlere yakın firmalar olması, denetim firmalarının ücretini müteahhitlerin ödüyor olması deprem yönetmeliğine uyulduğu anlamına gelmediğini sanırım herkes acı tecrübeyle bir kez daha gördü. Kadıoğlu caddesi ile millet caddesinin kesiştiği yerde en az on bina kentsel dönüşüme girdi. Denetim firmasının ak parti ilçe yönetiminde olması inşaatlardaki birçok eksiği görmezden gelindiğini defalarca kendilerine ilettim ama bildiklerini okudular. Onlar bildiğini okudu da muhalefetin ilçe yöneticileri ne iş yapıyor?
Gelelim bireysel hatalara. İnanın ilk günden beri aklımdan ne geçirdiysem hepsini konunun uzmanı bilim adamları da ekranlardan söylediler. Celal Şengör hoca dan tutun Cenk Yaltırak hocaya kadar hepsi de bireysel hatalarda aynı şeyi söylediler. Ben bunları bölgedeki izlenimlerimle daha somut anlatmak istiyorum. Bir defa sade yaşamayı sevmiyoruz, her şeyimiz olsun en lüksünden olsun istiyoruz. Deprem konusunda Japonları örnek gösteriyoruz ama onların sade yaşam alanlarını örnek almıyoruz.
Başta Adana olmak üzere yıkılan çok katlı binalarını gözlemledim. 15 katlı binaların dört cephesinde ve her katta onlarca klimaların dış ünitelerini gördüm. Çatılarında ise solar güneş enerji sistemleri ve onlara ait ısıtma sistemlerinin diğer bağlantı ekipmanları. Evlerin içindeki eşyalar daha bu ağırlıklara dahil değil. Evet, bölge yazları çok sıcak lakin orası adı üstünde Çukurova. Depremlerin oluşturduğu alüvyonlu topraklar. Sizler yaşadığınız coğrafyanın gerçeklerini bilmezseniz müteahhitler sizi düşünmez. Yapar binayı, cennetten bir köşe diye satar size. Bina depreme dayanıklı olsa bile zemin o kadar yükü kaldırmaya yeterli değil.
İlk beş gün geceli gündüzlü doğru dürüst uyku uyumadan ekran başındaydım. Beşinci akşam bu yazıya oturdum ama devamı gelmedi, hastalandım. Baktım ki iyileşme emareleri yok bari bu şekliyle göndereyim, iyileşince devamını yazarız dedim kendi kendime. Öyle böylesi büyük bir afet bir iki yazıyla geçiştirilecek gibi değil. Başta kendi nefsim olmak üzere herkes için dersler var. Diyelim iyileşince devam etmek üzere şimdilik müsaade isteyelim.
Görüşebilmek dileğiyle…
