Hicri 1442 Ramazan hilali önce Afrika'da görülecek

Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Astronomu Hümeyra Nur İşlek, dünya genelinde geçen yıl olduğu gibi bu yıl da Kovid-19'un gölgesinde ihya edilecek on bir ayın sultanı huzur, bereket ve şifa ayı ramazanın başlamasına günler kaldığını, 12 Nisan'ı 13 Nisan'a bağlayan gece sahura kalkılacağını ve aynı gün ilk iftarın yapılacağını söyledi.

Ramazan hilalinin bu yıl dünyada ilk kez hangi ülkede görüleceğine ilişkin bilgi veren İşlek, Kur'an-ı Kerim'de Rahman, En'am, Yunus, Tevbe ve Bakara surelerinde bir hesaba göre hareket eden güneş ve ayın diğer fonksiyonlarının yanı sıra ayın bir hesap ölçüsü kılındığını belirtti.

İşlek, ayın yeryüzünden hilal şeklinde başlayıp kademe kademe farklı şekillerde görülmesinin insanlar ve hac ibadeti için vakit ölçüleri olduğunu hatırlattı.

Fıkıh bilginlerinin çoğunluğuna göre kameri ayın, güneşin batmasının ardından ayın dünyanın herhangi bir yerinden ilk defa hilal şeklinde çıplak gözle görülmesi veya görülebilecek halde olmasıyla başladığına işaret ederek, Türkiye'nin 1978'te İstanbul Rüyeti Hilal Konferansı ve 2016'da Uluslararası Kameri Aybaşları ve Hicri Takvim Birliği Kongresi'nde alınan kararlar doğrultusunda dünyanın herhangi bir yerinden hilalin görülmesini temel aldığını aktardı.

Hicri günün, güneş battıktan sonra başlayıp ertesi gün güneş batana kadar devam ettiğini ve dini günlerin bu şekilde belirlendiğine değinen İşlek, kameri ayın ise güneş battıktan sonra ayın hilal şeklinde ilk defa görülmesiyle başladığını ve ertesi günün ayın birinci günü olduğunu vurguladı.

Kameri ayın başladığını bildiren içtima ve rüyet zamanları harita ile yayımlanıyor

Hicri 1442 ramazan hilalinin görülebilirlik haritasını ekranda gösteren İşlek, şunları kaydetti:

"Sarı ile taralı olan alan hilalin ilk defa dünyanın neresinden görülebileceğini gösteren bir harita. Bu tespiti ayın hareketini hesaplayarak yapıyoruz. İçtima ve rüyet dediğimiz tanımlar ve bunların kriterleri var. Dünyanın neresinden ilk defa görüleceğini hesapla belirliyoruz. Bu haritamızdan görüldüğü gibi bu sene ramazan hilali Afrika'nın ortalarından itibaren görülmeye başlayacak. 12 Nisan 2021 Pazartesi günü Greenwich saatiyle 02.31'de içtima, 18.21'de ise rüyet olacak. Dolayısıyla 13 Nisan Salı günü ramazanın birinci günü başlayacak."

Hilalin görülmesi konusundaki içtihat farklılığı ve ramazan ibadetleri

İşlek, bütün ülkelerin aynı günde ramazana başlayıp başlamadığına ilişkin soru üzerine şu ifadeleri kullandı:

"Türkiye ve Afrika ülkelerinin çoğunluğu aynı gün başlayacak. Hava bulutlu olmadıkça onlar bu hilali görecek ve ramazana başlayacak. Suudi Arabistan ise kendi ülkesinden hilal görülmemesine rağmen Mekke'de 12 Nisan'da ayın ufuk yüksekliği 4 derece 20 dakika olacak. Ay, güneşten 23 dakika sonra batacak. Belirli bir ufuk yüksekliğine sahip olduğu için Suudi Arabistan da büyük ihtimal ramazana diğer ülkelerle beraber başlayacak.

Fakat gördüğünüz gibi Asya ülkelerinde hilal gözükmüyor. Asya ülkelerinden Özbekistan, Bangladeş, Afganistan, Pakistan gibi ülkelerin başlamama ihtimali yüksek. Çünkü o ülkeler kendi ülkelerinin yani coğrafi sınırlarının içerisinden hilalin görülmesini bekleyecekler. Bugüne kadar yapmış oldukları uygulama bu şekilde. İslam aleminde zaman zaman bizden bir gün önce veya bir gün sonra bayram yapan ülkelerin bulunması bu sebepledir. Din İşleri Yüksek Kurulunun görüşüne göre, bu tür içtihat farklılığından doğan farklı uygulamalar kimsenin ibadetine zarar vermez."

Yurt içinde 41, yurt dışında 39 şehirde hilal gözlem çalışması yapılacak

Ramazan Bayramı'nın müjdecisi şevval hilalinin görülebilirlik haritasını da gösteren İşlek, dünya genelindeki ülkelerin büyük kısmının şevval hilalinin görülebilirlik kriteri içerisinde yer aldığını bildirdi.

İşlek, bu haritada Avustralya'nın belirlenen sınırlar dışında kaldığını ve bazı yerel grupların Ramazan Bayramı'nı bir gün sonra başlatma ihtimali olduğunun altını çizerek, şöyle devam etti:

"Dünyada çoğunlukla ülkeler şevval ayına beraber başlayacak. Şevval ayında da 11 Mayıs'ta Greenwich saatiyle saat 19.00'da içtima, 12 Mayıs'ta Greenwich saatine göre 12.36'da rüyet olacak ve hilal ilk defa Asya kıtasının güneydoğusundan, Endonezya adaları ve Hint Okyanusu'ndan itibaren görülmeye başlayacak. 13 Mayıs Perşembe günü de şevval ayının biri yani Ramazan Bayramı'nın birinci günü olacak. Bu sene ramazan ayını 30 gün tutacağız.

Haritadan görüleceği üzere şevval hilali Türkiye ve Suudi Arabistan'dan hava şartları müsait olduğu ölçüde görülebilecek. Rüyet günü olan 12 Mayıs 2021 Çarşamba günü Ankara'da güneşten 44 dakika, Mekke'de ise güneşten 39 dakika sonra hilal batacak. Güneş battığı anda hilal Mekke'de 7 derece 29 dakika Ankara'da 6 derece 38 dakika ufkun üstünde bulunacak. Hilal görülme kriterleri sağlandığı için hava bulutlu olmadığı sürece her iki şehirden de hilal görülebilecek. Dünyanın büyük bir kısmında hava şartlarının müsait olduğu yerlerde şevval (Ramazan Bayramı) hilali görülebilecek."

İşlek, Kovid-19 tedbirleri nedeniyle geçen yıl ramazan ve şevval hilal gözlem çalışması yapılmadığını ancak zilhiccenin yapıldığını hatırlatarak, şu bilgileri verdi:

"Bu sene de haritamızdaki yerleri baz alarak yine yurt içinde 41 il müftülüğünde, yurt dışında da 39 şehirdeki temsilcilerimizin başkanlığında ramazan, şevval ve zilhicce hilal gözlem çalışmaları yapılacak. Başkanlığımızın, kameri aybaşları ile ilgili çalışmaları 'vakithesaplama.diyanet.gov.tr' adresinde 'Ru'yet-i Hilal Çalışmaları' başlığı altında yayınlanmaktadır."AA