Ford Otosan’da yüzlerce işçi zehirlendi: EMEP Milletvekili Bayhan, ‘Bu bir avuç sömürücüyü siz cesaretlendiriyorsunuz’

Bayhan, önergesinin gerekçesinde, Ford Otosan’ın yalnızca otomotiv sektöründe değil, “Türkiye’deki sermaye düzeninin yarattığı eşitsizliklerde de öne çıkan bir tekel” olduğunu vurguladı. Şirketin 2024 yılında 356 milyar TL üretimden satış geliri elde ettiğini, milyarlarca lira net kâr açıkladığını ve İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) ilk 500 listesinde ikinci sıraya yerleştiğini hatırlatan Bayhan, “Tüm bu parıltılı ‘başarı’ hikâyesinin arkasında ise, şirketin işçilere en temel hakları olan sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamını sağlamadığı ortaya çıkmıştır” dedi.

3 Temmuz’da Yeniköy ve Gölcük fabrikalarında verilen yemekteki humustan kaynaklanan zehirlenme nedeniyle yüzlerce işçinin mide bulantısı ve ishal şikâyetleriyle revir ve hastanelere başvurduğunu ifade eden Bayhan, “Aralarında hamile işçilerin de bulunduğu çok sayıda çalışanın sağlığı riske atılmış, üretim hattı durmuştur” dedi.

Ford Otosan yönetiminin “Çalışanlarımızın sağlığı her zaman birinci önceliğimiz olmuştur” şeklindeki açıklamasını hatırlatan Bayhan, buna rağmen zehirlenen işçi sayısına ve sağlık durumlarına ilişkin net bir bilginin hâlâ verilmediğini ve olayın boyutları konusunda kamuoyunun yeterince bilgilendirilmediğini kaydetti.

'İşçilerin sağlığı tehlikeye atıldı'

Bayhan, önergesinde:“Türkiye’nin ihracat rekorları kıran ve yüksek kârlılığıyla övünen bir şirketin, işçilere sağlıklı ve güvenli yemek sunmaması, bunu ciddi şekilde denetlememesi ve yüzlerce işçinin sağlığını tehlikeye atması, şirketin işçi sağlığı konusundaki yükümlülüklerini yerine getirmediğini göstermektedir. Bu tür olayların tekrarlanmaması için işçilerin sağlığı ve hayatı şirket yönetimlerinin keyfine bırakılmamalıdır.” Değerlendirmesini yaptı.

Bayhan’ın önergesinde Bakan Işıkhan’a şu soruları yöneltti:

• 3 Temmuz’da yaşanan toplu gıda zehirlenmesi sonucu kaç işçi etkilenmiştir? Kaçı hastaneye kaldırılmış, kaçı taburcu edilmiştir? Güncel sağlık durumları nedir?
• Olayın nedeni kesin olarak belirlenmiş midir? Sadece humus mu sorumludur, başka bir gıda maddesi var mıdır? Gıda numunelerinin sonuçları kamuoyuyla paylaşılacak mıdır?
• Ford Otosan’ın yemek hizmetlerini hangi şirket ya da şirketler sağlamaktadır? Bu şirketlerle yapılan sözleşmelerde hijyen ve gıda güvenliği ile ilgili yükümlülükler nelerdir?
• Fabrikalarda gıdaların saklanması ve servis edilmesi için nasıl bir protokol uygulanmaktadır? Bu protokoller yasal mevzuata ve hijyen standartlarına uygun mudur?
• Son bir yılda kaç kez denetim yapılmıştır? Bu denetimlerde eksiklik veya ihlal tespit edilmiş midir? Edildiyse nasıl giderilmiştir?
• Türkiye’nin en büyük ikinci sanayi kuruluşu olarak 2024 yılında milyarlarca lira net kâr açıklayan, İSO 500 listesinde üst sıralarda yer alan ve ihracat şampiyonları arasında olan Ford Otosan’ın, bu ölçekteki kaynak ve imkânlarına rağmen işçilerinin sağlığını koruyamamasının sorumluluğu kimdedir? Ayrıca, 1,31 milyar TL ertelenmiş vergi yükümlülüğü de göz önünde bulundurulduğunda, Koç Holding ve bağlı şirketlerinin işçilerin sağlığı, çalışma koşulları ve emeği pahasına kârlarını büyütme eğilimi, devletin sağladığı teşvikler, imtiyazlar ve denetimsizlik tarafından cesaretlendirilmekte midir?
• Bakanlığınız, bu ve benzeri toplu gıda zehirlenmesi vakalarının önlenmesi için, özellikle büyük ölçekli işletmelerde denetimlerin etkinleştirilmesi ve işçi sağlığını korumaya yönelik ilave tedbirlerin alınması konusunda bir çalışma yürütmekte midir? Yürütülüyorsa içeriği nedir?

Bayhan, ayrıca işçilerin işyeri denetimlerine bizzat katılmalarını ve işçi sağlığını ilgilendiren konularda söz sahibi olmalarını sağlayacak düzenlemelerin gündeme alınmasını da önerdi. Bu bağlamda şunları sordu:

• Yemekhaneler, üretim hattı, iş güvenliği önlemleri ve gıda tedarik zincirinin işçi temsilcileri ve bağımsız sağlık uzmanları tarafından denetlenmesi sağlanacak mıdır?
• Denetimlerin göstermelik olmaktan çıkarılıp, işçilerin katılımıyla düzenli ve şeffaf yürütülmesi için bir mekanizma oluşturulacak mıdır?
• İşçilerin kendi seçtikleri komiteler aracılığıyla yemek kalitesi, tedarik süreci ve saklama koşullarını denetleyip raporlamalarının önü açılacak mıdır?
• Olası ihmallerde yalnızca taşeron firmaların değil, asıl işveren olan Ford Otosan’ın da doğrudan sorumlu tutulmasına yönelik hukuki düzenlemeler yapılacak mıdır?

Bayhan, “İşçilerin sağlığı ve hayatı, sermayenin kâr hırsına ve yönetimlerin keyfiyetine teslim edilemez. ‘Yerli ve milli ekonomi’den anladığınız şey işçilerin emeğinin ve sağlığının sömürülmesi mi?” diye sorarak, Bakanlığı denetim görevini yerine getirmeye çağırdı.