• BIST 100

    11406,16%0,42
  • DOLAR

    41,04% 0,02
  • EURO

    48,03% 0,48
  • GRAM ALTIN

    4493,57% 0,25
  • Ç. ALTIN

    7182,61% 0,50

Montrö Sözleşmesi, şartların karşılanması durumunda askeri gemilerin Boğazlardan geçişine izin veriyor

Montrö'ye göre, Karadeniz'e kıyısı olmayan ülkelerin askeri gemileri 15, kıyıdaş ülkelerin askeri gemileri ise 8 gün önceden Türkiye'ye haber vererek boğazlardan geçebiliyor.

GÜNDEM 10.04.2021 11:12:00 0
Montrö Sözleşmesi, şartların karşılanması durumunda askeri gemilerin Boğazlardan geçişine izin veriyor

Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ne göre, Karadeniz'e kıyısı olmayan ülkelerin sözleşmeye uygun şartları taşıyan askeri gemileri, 15 gün önceden Türkiye'ye haber vererek boğazları geçebiliyor ve en fazla 21 gün Karadeniz'de kalabiliyor.

Türkiye'nin İstanbul ve Çanakkale boğazlarında egemenlik haklarını düzenleyen sözleşme, aslında boğazlar üzerinde yaklaşık 300 yıldır yürütülen girişimlerin son halkasını oluşturuyor.

Batı Avrupa ülkeleri ve Rusya'nın tehditleri doğrultusunda boğazlar politikasını yenileyen Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı'ndan mağlup çıkması sonucu Sevr Antlaşması'yla boğazların yönetimini İngiltere, Fransa, İtalya ve Japonya'nın başı çektiği bir komisyona bıraktı.

Kendi bayrağı ve bütçesi bulunan bu komisyon boğazların güvenliğini de sağlayacaktı. Ancak Türk ordusunun Kurtuluş Savaşı'nı kazanmasıyla Çanakkale ve İstanbul boğazlarının kontrolü 1923'te Boğazlar Sözleşmesi'yle Milletler Cemiyeti'ne bağlı Türkiye başkanlığındaki Uluslararası Boğazlar Komisyonu'na devredildi.

Barış zamanında sınırlama olmaksızın askeri ve ticari gemi geçişine izin verilen bu dönemde, Türkiye'ye sadece savaşta kısıtlama uygulama hakları tanındı.

Silahlanma yarışının başlamasıyla şartlar değişti

Söz konusu komisyon, boğazların askerden arındırılmasını da öngörüyordu. Bu durum Türkiye'nin egemenlik haklarını kısıtlarken, savaş dönemlerinde savunma anlamında da bir zafiyet oluşturuyordu.

Özellikle 1930'larda yeniden başlayan silahlanma yarışı, komisyonun oluşturulduğu dönemin şartlarının ortadan kalktığını gösteriyordu.

Uluslararası düzendeki kutuplaşmadan istifade edip harekete geçen Türkiye'nin boğazların statüsünü değiştirme hamlesine, 1936'da İngiliz Dışişleri Bakanlığı, "Türkiye'nin Boğazlar Sözleşmesi'nin değiştirilmesi ile ilgili isteği haklı kabul edilmektedir." açıklamasıyla destek verdi.

İngiltere ve Balkan Antantı ülkelerinin desteğiyle 22 Haziran 1936'da İsviçre'nin Montrö kentinde Türk boğazlarının statüsünü değiştirecek konferans toplandı. Konferans 20 Temmuz 1936'da Türkiye'nin egemenlik haklarını iade etti ve Montrö Boğazlar Sözleşmesi imzalandı.

Sözleşme, 9 Kasım 1936'da yürürlüğe girdi.

Kıyıdaş olmayan devletlerin savaş gemileri Karadeniz'de 21 günden fazla kalamıyor

Montrö'ye göre, Karadeniz'e kıyıdaş olmayan devletlerin askeri gemileri ile bunlara yardımcı deniz araçları, sözleşme şartlarını yerine getirmek kaydıyla boğazlardan serbestçe geçme hakkına sahip.

Sözleşmede geçiş için belirtilen şartların başında ise gemilerin tonajı ile Karadeniz'de kalış süreleri gibi sınırlamalar bulunuyor.

Türk Boğazlarından bir gün içinde geçecek askeri gemilerin kıyıdaş olsun ya da olmasın toplam tonajının 15 bin tonu aşmaması gerekiyor.

Sözleşmede uçak gemilerine ilişkin bir madde bulunmazken, bu gemiler yapıları gereği uygulanan tonaj sınırını aştığı için boğazlardan geçerek Karadeniz'e giremiyor.

İlke olarak, yabancı ülke denizaltıları Türk Boğazlarına giremiyor. Kıyıdaş ülkeler ise sipariş edilmiş denizaltılarını teslim almak ya da onarıma göndermek ve getirmek için Boğazları kullanabiliyor.

Sözleşmeye göre, ne sebeple olursa olsun Karadeniz'e kıyıdaş olmayan ülkelere ait savaş gemileri bu denizde 21 günden fazla kalamıyor.

15 gün önceden bildirimde bulunmaları tercih ediliyor

Montrö'ye göre tüm ülkeler Türk boğazlarını geçmeden önce Türkiye'ye geçiş günü, rota, Karadeniz'de kalış süresi gibi bilgileri içeren ön bildirim yapmak zorunda.

Ön bildirimin süresi Karadeniz ülkeleri için 8 gün iken, kıyısı olmayan ülkeler için bu süre en az 15 gün olarak uygun görülüyor.

Ayrıca Türkiye'ye verilen bilgilerde bir değişiklik meydana gelirse, durumun geçişten en az 3 gün önce Türkiye'ye bildirilmesi gerekiyor.

"İnsancıl bir amaç" için ön bildirim şartı gerekmiyor

Sözleşmenin 18. maddesine göre, Karadeniz'e kıyıdaş olmayan devletler, bu denize "insancıl amaçla", ön bildirime gerek olmaksızın savaş gemisi gönderebiliyor.

Bununla birlikte, insancıl amaçla gönderilen savaş gemilerinin tonajının 8 bin tonu geçmemesi gerekiyor.

Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ne göre ticaret gemileri ise yükleri ne olursa olsun boğazlardan serbest şekilde geçebiliyor.

Yabancı askeri gemilere tonaj sınırlaması

Montrö Sözleşmesi, Karadeniz'deki askeri varlığın yoğunluğunu da düzenleyen hükümlere sahip.

Karadeniz'e kıyıdaş olmayan ülkelerin burada aynı anda bulundurabileceği gemilerin toplam tonajı 45 bin tonu, kıyıdaş olmayan tek bir ülkenin ise 30 bin tonu aşamıyor.

Savaş döneminde Türkiye geçişleri durdurabilir

Savaş zamanlarında ise Türkiye'ye askeri gemi geçişi uygulamalarında kısıtlama hakkı tanınıyor. Buna göre Türkiye savaşta değilse, askeri gemiler barış dönemindeki şartlarla boğazları geçebiliyor.

Türkiye savaştaysa ya da savaş tehdidi hissediyorsa savaş gemisi ve askeri yardım gemilerinin geçişini engelleme hakkına da sahip.AA

30 AĞUSTOS ZAFER BAYRAMIMIZIN 103.YILI KUTLU OLSUN

RAHVAN AT YARIŞLARI HEYECANINDA SIRA GÖLCÜK KOŞUSUNDA

Kent Mezarlığı’nda yollar ve otopark asfaltlandı

Rövanş heyecanı başlıyor!

İşte Başiskele’deki dev kavşak projesinde yapılacaklar

Sekapark’ta sporseverlerin sesi yankılanıyor

Eski fabrika arazisi Kocaeli’nin yeni yaşam alanı oldu

Dünyanın dört bir yanından bilim insanları Kocaeli’de buluştu

Olası yangınlara karşı eğitimler devam ediyor

GetirBüyük meyve ve sebzede tazeliği ileri taşıdı

En Yakıt, Kullanıcılarına Mil Kazandırmaya Devam Ediyor

Başkan Büyükgöz’den Gebzespor Maçına Davet

SEDAŞ, Orman Yangınlarına Karşı Drone Destekli Denetimlerini Artırdı

PVC Zemin Kaplama Çeşitleri: Dayanıklılık ve Estetiğin Mükemmel Uyumu

Büyükşehir’in 5. Engelsiz Deniz Festivali için geri sayım başladı; En özel deniz festivali 30 Ağustos’ta

Kartepe Belediyesi'nden Şirinsulhiye Mahallesi'ne Yeni Otopark

EĞİTİME DESTEK, GELECEĞE YATIRIM: 75 GENÇ ÜNİVERSİTELİ OLDU

Doğal Ahşap Raf Nedir? Dekorasyondaki 9 Önemli Özelliği

Ankara’da Kaliteli ve Güvenilir Volvo Servis Deneyimi

Profesyonel ve Kaliteli Büyükçekmece Akü Hizmetleri

Bayrampaşa’da Renault Araçlar İçin Profesyonel Servis Hizmeti

İzmir’de Mercedes Araç Sahipleri İçin Güvenilir Servis Deneyimi

Kocaeli’nin çınarlarına hem tatil hem eğitim imkânı

Gölcük Ulaşlı D-130 Karayolu’na alt geçit geliyor

Balıkesir'de 4,4 büyüklüğünde deprem

ASELSAN bugün ne açıklayacak?

Yıllık hasat 1 yerine 6’ya çıktı

Taraftar istedi, Fettah Can konserinin saati değişti

Milletvekili Yılmaz’dan Gonca’ya övgü dolu sözler

Halkevi Gençlik Merkezi’nde kayıtlar başladı

Yükleniyor

Canovate Akıllı Fiber Patch panellerine yurtdışından yoğun talep

Çanakkale Gelibolu'daki yangın tamamen kontrol altında

Erbakan Spor Kulübü’nden Afganistan Türkmen Köyü’ne Su Kuyusu!

2025 yılında 500 milyon dolar yatırım yapacak Akkök Holding, yüksek teknoloji ve yerlileşmeyle büyüyecek

Coolaer, Eurasia Rail 2025’te ileri soğutma teknolojileriyle öne çıktı

Canovate Group, Eurasia Rail 2025’de gövde gösterisi yaptı

Limak, Global Engineer Girls projesi ile artık İspanya’da

VUSLAT DERNEĞİ KURBAN ÇALIŞMALARINA BAŞLADIĞINI DUYURDU

İsrail, Gazze'deki katliama devam edeceklerinin mesajını net bir şekilde verdi

Tarihin en uzun eve dönüş kuyruğu

Balıkesir'de 4,4 büyüklüğünde deprem

ASELSAN bugün ne açıklayacak?

Deprem Bir Yana, DASK Bir Yana

Gazze’de Vicdan Katliamı!

Şehir Hastanesi tramvay hattı rekor kırdı

Kuzey Marmara Otoyolu'nda yolcu otobüsü devrildi: 4 ölü, 26 yaralı

Çadırda karbonmonoksit gazından zehirlenen çift yaşamını yitirdi

Özlem Çerçioğlu CHP'den istifa etti

Yaren Leylek depremi önceden hissetti

İstanbul'da Hayır Lokması ve Lokma Geleneğinin Anlamı

CUMHURİYET HALK PARTİSİ AYDIN MİLLETVEKİLİ SÜLEYMAN BÜLBÜL: “716 BİN ÖĞRENCİNİN KAYDINI SİLDİRMESİ BU ÜLKENİN UTANÇ TABLOSUDUR”

MHP Dilovası Bingöllüler Derneği’nde İstişare Toplantısı

MADEN POLİTİKALARI TARIM VE DOĞAYI YOK EDİYOR

ANA YOL PARTİSİ YALOVA İL BAŞKANLIĞI’NDAN BASIN AÇIKLAMASI

Gelecek Partisi’nden Yeni Bir Hamle: "Yüreğimiz Çayırova"

Erden Köybaşı: “Sahte Belgelerle Kamuya Girenler Hesap Vermelidir”

ZİNNUR BEY KENDİNE GEL! %2000 ARTIŞ OLMAZ OLAMAZ.

Melih Kutun: “Hayra motor, şerre fren olmaya devam edeceğiz!”

EĞLENCENİN ZAMANI MI?

EMEP: Soframızdaki ekmeği gün gün azaltan bu düzeni değiştirelim

Dolar bugün ne kadar?

Altın fiyatları ne kadar oldu?

Dolar bugün ne kadar?

Altın fiyatları ne kadar oldu?

Dolar bugün ne kadar?

Altın fiyatları ne kadar oldu?

Altın fiyatları ne kadar oldu?

Altın fiyatları ne kadar oldu?

Altın fiyatları ne kadar oldu?

Dolar bugün ne kadar?

Rövanş heyecanı başlıyor!

Başkan Büyükgöz’den Gebzespor Maçına Davet

Taraftar istedi, Fettah Can konserinin saati değişti

Kocaelispor, Mikdat Çil’i Balıkesirspor’a kiraladı

Kocaelispor’da acil ödenmesi gereken günü gelmiş borç 150 milyon TL

Körfezli karatecilerden uluslararası başarı

Milli takım için kulaçlar Darıca’da atıldı

Efeler Ligi’ndeki İlk Maçımız Bursa BBSK Karşısında

Başkan Büyükgöz’den Gebzespor’a Moral Ziyareti

Başkan Büyükakın İzmitli şampiyonu kutladı

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 3 3 0 0 10 9
2.Trabzonspor 3 3 0 0 3 9
3.Göztepe 3 2 0 1 5 7
4.Konyaspor 2 2 0 0 6 6
5.Samsunspor 2 2 0 0 2 6
6.Antalyaspor 3 2 1 0 1 6
7.Fenerbahçe 2 1 0 1 2 4
8.Beşiktaş 1 1 0 0 1 3
9.Eyüpspor 3 1 2 0 -3 3
10.Gazişehir Gaziantep 3 1 2 0 -5 3
11.İstanbul Başakşehir 1 0 0 1 0 1
12.Alanyaspor 2 0 1 1 -1 1
13.Rizespor 2 0 1 1 -3 1
14.Kayserispor 2 0 1 1 -4 1
15.Kasımpaşa 2 0 2 0 -2 0
16.Gençlerbirliği 3 0 3 0 -3 0
17.Kocaelispor 3 0 3 0 -4 0
18.Fatih Karagümrük 2 0 2 0 -5 0

YAZARLAR

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.