• BIST 100

    10636,02%0,19
  • DOLAR

    40,42% 0,10
  • EURO

    47,35% 0,18
  • GRAM ALTIN

    4447,94% 0,84
  • Ç. ALTIN

    7068,94% 0,97

Bakü Fatihi Nuri Paşa

Bakü Fatihi Nuri Paşa

KÜLTÜR - SANAT 15.09.2021 12:36:00 0
Bakü Fatihi Nuri Paşa

Ağabeyi, dönemin Harbiye Nazırı Enver Paşa'nın talimatıyla henüz 28 yaşındayken, 12 bin kişilik ordunun başına geçen ve kısa zamanda başta Bakü olmak üzere Azerbaycan'ın çeşitli bölgelerini düşman işgalinden kurtaran Nuri Paşa (Killigil), kısa sürede tüm Azerbaycanlıların gönlünde taht kurdu.

1890'da Manastır'da doğan Nuri Bey, ilkokul ve lise eğitimini burada tamamladıktan sonra, 1909'da Manastır Harbiyesi'nden üsteğmen olarak mezun oldu. Balkanlar'da çeşitli bölgelerde görev yapan Nuri Bey, 1911'de Trablusgarp Savaşı'na katıldı.

Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na katılmasının ardından Nuri Bey'e padişah yaverliği rütbesi verildi. Nuri Bey, 1917'ye kadar Trablusgarp ve Bingazi'de görev yaptı, İngiliz, İtalyan ve Fransız kuvvetlerine karşı birçok savaşa girdi.

Enver Paşa, Azerbaycan ve Dağıstan'ın Osmanlı'dan yardım talep etmesi üzerine kurdurduğu Kafkas İslam Ordusu'nun kumandanlığına kardeşi Nuri Paşa'yı getirdi.

Paşa'nın komuta ettiği Kafkas İslam Ordusu, Azerbaycan'ı Bolşevik birlikleri ve Ermeni çetelerinden temizledi, 15 Eylül 1918'de Bakü'yü kurtardı.

Nuri Paşa, Azerbaycan'da gittiği her yerde saygı ve hürmetle karşılandı. Azerbaycanlılar, kurtarıcıları olan ordunun kumandanını evlerinde misafir etmek için birbirleriyle yarıştı.

Bakü'de büyük coşku ile karşılanan Nuri Paşa, Tezepir Camisi'nde minbere çıkarak halka hitap etti. Söz konusu minber, "Nuri Paşa minberi" diye anılıyor ve camide korunuyor. Paşa'nın Gence'de konakladığı ev de müze olarak faaliyet gösteriyor.

Mondros Mütarekesi imzalandıktan sonra Kafkas İslam Ordusu, Bakü'yü terk etmek zorunda kaldı, Nuri Paşa İngilizler tarafından Batum'da tutuklandı. 8 Ağustos 1919'da yargılanmak üzere götürülürken Kafkasyalıların yardımıyla hapisten kaçmayı başardı.

Kurtardığı Bakü'nün daha sonra Bolşevikler tarafından işgal edilmesi Paşa'yı çok üzdü. Azerbaycanlı Cabbar Ertürk, 1956'da kaleme aldığı "Anayurtta Unutulan Türklük" isimli kitabında Nuri Paşa'nın şu ifadesine yer verdi:

"Ağabeyimin (Enver Paşa) şehit olması kalbimi ne kadar sızlattıysa, Azerbaycan'ın istilası kalbimi ondan daha çok sızlattı. Ağabeyim bir faniydi. Fakat Azerbaycan'daki Türklük ebedidir. Keşke hayatımı kaybetseydim de Azerbaycan, Türklüğün dışında kalmasaydı."

Türk savunma sanayiinin öncülerinden biri oldu

1921'de Berlin'e giden Nuri Paşa, burada çiniciliği öğrenerek 1924'te İstanbul'a döndü ve Kütahya Çinicilik Anonim Şirketini kurdu. Askerlik hayatı kahramanlıkla geçen Nuri Paşa, bir süre sonra fabrikasını devrederek savaş sanayisine yöneldi.

Sütlüce'de bulunan bir fabrikayı satın alarak ordu için silah ve cephane üreten Nuri Paşa, çeşitli silah tasarımları yaptı ve bunların patentini aldı. "Nuri tabancası" adını verdiği Türkiye'nin ilk 9 milimetrelik silahının seri imalatını gerçekleştirdi.

Kurduğu fabrikada top, havan, uçaksavar mermi ve tapalarının yanı sıra uçak bombaları imal eden Nuri Paşa, özel sektör olarak yerli harp sanayisinin gelişmesine ve Türk ordusunun ateş gücünün artırılmasına katkı sağlayan ilk girişimcilerden biri oldu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 30 Ağustos 2020'de, Roketsan Uydu Fırlatma, Uzay Sistemleri ve İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi ile Patlayıcı Hammadde Üretim Tesisi Açılış Töreni'nde yaptığı konuşmada Nuri Paşa'dan şöyle bahsetmişti:

"Nuri Demirağ’ın Kayseri’de kurduğu uçak fabrikası, Nuri Killigil'in İstanbul'da kurduğu silah fabrikası savunma sanayimizin öncüleri olarak halen hafızalardadır. Ancak tüm bu kritik projeler dönemin ufuksuz, vizyonsuz idarecileri tarafından sabote edilmiştir. Türkiye adeta kasıtlı ve bilinçli bir şekilde savunma sanayinde yurt dışına mahkum bırakılmıştır. Oysa Nuri Demirağ'a, Vecihi Hürkuş'a, Nuri Killigil'e sahip çıkılsaydı, Türkiye bugün savunma sanayinde bambaşka bir konumda olurdu. Bırakın sahip çıkmayı, şayet bu projeler kasıtlı olarak engellenmeseydi bugün ülkemiz silah sanayi ve havacılıkta dünyanın en güçlüleri arasında yer alırdı."

Filistin halkını destekledi

Nuri Paşa, Arap-İsrail Savaşı'nda Arap ordularını ve Filistin halkını destekledi. İsrail'in kuruluşundan sonra da Arap direnişçiler için silah ve cephane üreten Nuri Paşa, Sütlüce'deki fabrikasında 2 Mart 1949'da meydana gelen büyük patlamada hayatını kaybetti.

Patlama, kimileri tarafından kaza, kimileri tarafındansa İsrail istihbaratı tarafından organize edilen suikast olarak değerlendirildi.AA

Kaymakam Özyiğit Kurum Müdürlerini Topladı

‘Katmanlar’ Resim Sergisi

Aras Global’den uluslararası gönderilere özel kampanya

Şampiyon Takım, Şampiyon Oyuncularını Bırakmadı

İstanbul Anadolu Yakası Aileleri LÖSEV Aile Komite Toplantısı’nda Bir Araya Geldi

SEDAŞ’tan kaçak elektrik kullanımına karşı yoğun denetim

SEDER YK Üyesi Dr. Merve Yılmaz’dan acil çağrı: ‘Eğitimde kalıcı çözüm bulmak şart’

NARDA AFRİKA Sessizliğini “Kim Kıracak Kalbimi?” ile Bozuyor

VitrA’dan dijital baskıda yeni bir dönem

Neden Et Yemeliyiz?

Eskihisar Kalesi Kültür Sanat Akşamları Başlıyor

Merve ve Ümit’ten mutlusu yok

Dünya Otomotiv Devinin Global Hesabında Türk Koleksiyoner İmzası

Üsküp 1911 FK'nın sponsoru bir kez daha Özel oldu

Gençler Bu Kampta Geleceğe Hazırlanıyor

Aliağalı Yüzücüler Ankara’da Göz Doldurdu

KOSKEM bir haftada 284 canı kurtardı

Gölcük’te geleneksel Türk evi restore ediliyor

Kocaeli Ticaret Odası’nda önemli görüşmeler

Bugün hangi eczaneler nöbette?

Kocaeli'de hava durumu nasıl olacak?

Dolar bugün ne kadar?

Altın fiyatları ne kadar oldu?

Kara Yollarında Durum

Büyükşehir’in laboratuvarına MARKA desteği

Sokak savaş alanına döndü

Gebze'de demir çelik fabrikasında yangın

Kocaelispor’da bir veda daha

Kuzenini ziyarete geldiği Kocaeli’den memleketine cenazesi gönderildi

Kocaelispor’da Pedrinho ile yollar ayrıldı

Yükleniyor

2025 yılında 500 milyon dolar yatırım yapacak Akkök Holding, yüksek teknoloji ve yerlileşmeyle büyüyecek

Coolaer, Eurasia Rail 2025’te ileri soğutma teknolojileriyle öne çıktı

Canovate Group, Eurasia Rail 2025’de gövde gösterisi yaptı

Limak, Global Engineer Girls projesi ile artık İspanya’da

VUSLAT DERNEĞİ KURBAN ÇALIŞMALARINA BAŞLADIĞINI DUYURDU

İsrail, Gazze'deki katliama devam edeceklerinin mesajını net bir şekilde verdi

Tarihin en uzun eve dönüş kuyruğu

Gazze'de can kaybı 47 bini geçti

Biden durdu, Trump izin verdi! Gelir gelmez İsrail'e sevkiyat yaptı

ABD Başkanı Trump: 1 milyon Filistinli bu iki ülkeye taşınmalı! Gazze'yi tamamen temizleyip 'Bitti' demeliyiz"

Başkan Büyükgöz'den Kıbrıs Gazisine Vefa Ziyareti

Komşudaki yangına çok sayıda araç ve ekiple müdahale

Kazmayı vurdukça tarih çıkıyor

AGD Gölcük Temsilciliğinden İç Isıtan Haber

Çayırovalılar, vatan nöbetine devam ediyor

Gebze’de 15 Temmuz Coşkusu

Dilovası’nda 15 Temmuz Ruhu Unutulmadı

Milli İrade Meydanı bir sınavı daha başarıyla geçti

15 Temmuz’da şehitler unutulmadı: Aktaş ve Büyükakın, dua okudu, karanfil bıraktı

Çocuklar, Yeni Cuma'da 15 Temmuz ruhunu yaşadı

TBMM GENEL KURULU

TEOMAN MUTLU: “TERÖRSÜZ BİR TÜRKİYE HERKESİN ORTAK HEDEFİ OLMALI”

Başkan Göksel İlhan: “Cengiz Holding Maden’i Dışladı, Siyasi Torpil Sistemi Kuruldu!”

Al Bayraklar Körfez'de dalgalandı

NURTEN YONTAR: “BAKAN TEKİN İSTİFA ETMELİ, LGS İPTAL EDİLMELİ!”

GELECEK PARTİSİ ŞANLIURFA İL BAŞKANI HİDAYET BAYSAL: “ŞANLIURFA’DA ELEKTRİK KESİNTİLERİ HALKIMIZI ÇİLEDEN ÇIKARDI”

Yeniden Refah Partisi Afyonkarahisar İl Başkanı Fehmi Güray Çakır’dan 15 Temmuz Mesajı

Çiftçi, “Milletimiz kanı pahasına ülkemize sahip çıkmıştır”

ERDOĞAN, SİYASİ HAYATININ EN GÜÇLÜ DÖNEMİNDE, EN ZAYIF ANINDADIR

Yozgat Belediye Başkanı’nın AK Parti’ye katılması gündemde

Aras Global’den uluslararası gönderilere özel kampanya

Dolar bugün ne kadar?

Altın fiyatları ne kadar oldu?

Dolar bugün ne kadar?

Altın fiyatları ne kadar oldu?

Altın fiyatları ne kadar oldu?

Dolar bugün ne kadar?

Altın fiyatları ne kadar oldu?

Dolar bugün ne kadar?

Altın fiyatları ne kadar oldu?

Şampiyon Takım, Şampiyon Oyuncularını Bırakmadı

Aliağalı Yüzücüler Ankara’da Göz Doldurdu

Kocaelispor’da bir veda daha

Kocaelispor’da Pedrinho ile yollar ayrıldı

Aliağa’nın Minik Şampiyonları Manisa’dan Zaferle Döndü Gelen Kutusu Güncellemeler

TED Ankara Koleji Öğrencilerinden Madalya Rekoru

“4 Mevsim Uludağ”

Kocaelispor, Petkovic ile anlaştığını duyurdu

Körfez Spor Tesisi ihalesi yeniden yapıldı

Kocaelispor, Furkan Özyapı ile yolları ayırdı

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 36 30 1 5 60 95
2.Fenerbahçe 36 26 4 6 51 84
3.Samsunspor 36 19 10 7 14 64
4.Beşiktaş 36 17 8 11 23 62
5.İstanbul Başakşehir 36 16 14 6 4 54
6.Eyüpspor 36 15 13 8 5 53
7.Trabzonspor 36 13 11 12 13 51
8.Göztepe 36 13 12 11 9 50
9.Rizespor 36 15 17 4 -6 49
10.Kasımpaşa 36 11 11 14 -1 47
11.Konyaspor 36 13 16 7 -5 46
12.Alanyaspor 36 12 15 9 -7 45
13.Kayserispor 36 11 13 12 -12 45
14.Gazişehir Gaziantep 36 12 15 9 -5 45
15.Antalyaspor 36 12 16 8 -25 44
16.Bodrum FK 36 9 17 10 -17 37
17.Sivasspor 36 9 19 8 -16 35
18.Hatayspor 36 6 22 8 -27 26
19.Adana Demirspor 36 3 28 5 -58 2

YAZARLAR

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.