Genetik olarak böyle bir araştırma var mı bilmiyorum ama sanki insanın genlerinde böyle bir dayatma olgusu var gibi. İnsan insana bunu niye yapar anlaşılır bir durum değil. Lakin insanlık ailesinin başı böyle bir sendromla belada ve bununla yüzleşmek zorunda. Yoksa bu dayatmacı zihniyet kıyamete kadar insanın başına bela olmaya devam edecek, insanlığın yüzü hiçbir zaman gülmeyecek.

Psikologlar ve sosyologlar da kime göre neye göre dayatma olduğunu araştırmalı ve bir dayatma tanımı yapmalı bence. Zira hiç kimse gerçek dayatmanın ne olduğunu bilmediği için kendilerine göre dayatma tanımı yapanlar da var. Dolayısıyla gerçek dayatanlarla şartların ön gördüğü durumları dayatma olarak kabul edenler ayırt edilmeli. Biz bazı örneklerle konuya açıklık getirip katkı da bulunalım.

Bütün ebeveynler çocuklarını kendi inandıkları ve yaşadıkları yaşam tarzına göre yetişmesini ister. Bu onların en doğal hakkıdır. Bazı dış faktörler de çocukların üzerinde etkili olabiliyor. Bu aileler için üzücü de olsa dış faktörleri yok sayamıyorsunuz. Ama bir şeyde yapamıyorsunuz. Onlar sizin çocuklarınıza bir şekilde karışıp yönlendirmeye çalışıyor ama siz onların çocuklarının nasıl yetişeceğine müdahale etmiyorsunuz. Bu durum sizin yanlış karşı tarafın doğru olduğu algısına neden oluyor. Siz de çocuğunuza kendi fikrinizi dayatmıyorsanız ama bu sefer karşı dayatma doğru kabul ediliyor. 

Hayatım boyunca hiç kimseye de çocuklarına da baskı yapmadım. Ama bana ve çocuklarıma her zaman bu baskı yapıldı. Belki bunu iyi niyet ve hoşgörü sosuna bulayıp yaptılar ama sonuçta yaptılar. Kent meydanındaki Saraylı kafede ailecek oturuyoruz. İş yerinden bir arkadaş selamsız bandosu gibi gelip masamıza oturdu ve ileri geri konuşmaya başladı. Alışık olmadığımız bir durum ama ne yapabilirsiniz ki adam yüzsüzlük ediyorsa.

Üniversiteden birçok sol görüşlü hoca arkadaşlarım da hakeza aynı şekilde dayatmalarda bulundu. Çocuklarımın yanında onları serbest bırakmam, namaz kıldırmamam dini telkinde bulunmamam istendi. Oysa hiçbir zaman namazı dayatmadığım gibi teşvik ettim sadece. Fakat ben onların çocuklarının yanında dini öğret, Allah’ı öğret demedim. 

Geçtiğimiz kurban bayramı ziyaretinde komşunun oğlu benim yetimim Muhammed’e baban sana Atatürk’ü anlatıyor mu diye soruyor. Çocuk daha dört yaşında ve onun ne dediğini anlamadı bile. Kaldı ki kendisine annesi babası mı anlattı Atatürk’ü? Hepimiz okula gidince öğrendik onun nasıl bir dahi askeri devlet adamı olduğunu. 

Sadece bununla kalınsa yine de şükredeceğiz ama hayatın her alanında bu dayatmalarla karşı karşıya kalıyorsunuz ister istemez. Çünkü genlerimize işlemiş bu dayatma sendromu. Öncelikle de aile büyükleri karışır çocuklara.  Büyük anneler, halalar, teyzeler, amcalar dayılar artık kim varsa herkes karışır ve kendi görüşlerini dayatır başkalarının çocuklarına. Sanki topluma iyi bireyler hayırlı evlatlar yetiştirmiyoruz da çocuk yarıştırıyoruz.

Sonuç, hiç kimse kimseden memnun değil, hiç kimse mutlu ve huzurlu değil. Dayatmalardan kim ya da kimler kazançlı çıkıyor sorgulayan yok.  Varsa yoksa benim dediğim doğru kavgası. Hiç kimsenin ekmeği aşı kimseden gelmiyor. Herkes kendi doğrularını yaşasın, herkes kendi mutluluğunu baksın. Kime ne başkalarından.

Haydi kalın sağlıcakla, selam ve dua ile