TÜBİTAK, bilim ve teknolojiyle dolu bir yılı geride bıraktı

TÜBİTAK, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla mücadele konusu başta olmak üzere 2020'de bilim ve teknoloji alanında birçok faaliyete imza attı.

, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının ilgili kuruluşu TÜBİTAK geçen yıl, Kovid-19'a karşı "birlikte iş yapma" ve "birlikte başarma" yaklaşımıyla sonuç odaklı çözüm bulma süreçlerine yoğunlaştı.

Bu kapsamda, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı himayesinde, TÜBİTAK MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü koordinasyonunda "COVID-19 Türkiye Platformu"nu oluşturan Kurum, aşı ve ilaç odaklı 17 projede toplam 436 araştırmacının katkı sağladığı seferberlik başlattı.

Platformda dünyada çalışılan farklı aşı teknolojilerinin tamamı, yenilikçi yöntemler de dahil edilerek, geliştirildi. Aşı adaylarının 3'ü klinik araştırmalar için pilot üretim aşamasına geldi. İlaç projelerinde de yerli ve milli olarak ilaç sentezleri gerçekleştirildi ve 3 ilaç projesinde klinik araştırma safhasına geçildi.

Kovid-19 salgınına karşı mücadelede TÜBİTAK'ın mevcut desteklerine ek olarak 2 özel çağrı açıldı. Bu çağrılar kapsamında yoğun bakım cihazları, tanı, maske, ilaç, dezenfeksiyon, kişisel koruyucu elbise, bilişim uygulamaları ve aşı konularında 48 proje 17,5 milyon lira bütçeyle desteklendi.

Bu projelerde görev alacak araştırmacılara teşvik ve destek amacıyla Stajyer Araştırmacı Burs Programı (STAR) başlatıldı. 340 öğrenci ve araştırmacının başvurduğu programda 300 kişiye destek verildi.

Salgının sosyal, beşeri ve ekonomik etkilerinin araştırılmasına yönelik özel bir çağrı açıldı. 200 bin lira destek üst limitiyle azami 6 ay süreli projelere kaynak ayrılan çağrıya 160 farklı kurumdan toplam 682 proje önerisi sunulurken, bunlardan 102'si desteklendi.

Dergilere ücretsiz erişim

Küresel salgın nedeniyle eğitimlerine evlerinden devam eden çocuklarda ve gençlerde araştırma yapma, soru sorma, merak etme ve okuma isteği uyandırmak için ücretsiz olarak erişime açılan TÜBİTAK Popüler Bilim Dergileri arşivinde yaklaşık 12 milyon içerik ücretsiz olarak indirildi.

Aşı ve ilaç geliştirmeyle "tanı ve sistemleri" konusunda gelinen sonuç odaklı gelişmeler, geniş katılımlı sanal konferanslarda paylaşıldı. Hayata geçirilen "COVID-19 Türkiye web portalı" da 1 milyon kullanıcı ve 4 milyon ziyaret sayısına yaklaştı.

"Milli Teknoloji Hamlesi"ne katkı vermek amacıyla ülkeye ışık tutacak Ar-Ge projelerini destekleyen TÜBİTAK, proje yürütücülerinin geçmiş dönem çıktı ve etki odaklı performansları dikkate alınacak şekilde sistemini güncelledi.

Üniversite, özel sektör ve girişimcilere destek

Geçen yıl üniversitelere yönelik desteklerini de artıran Kurum, bu kuruluşların 395 milyon lira bütçeli 1179 projesini destekledi. "2020 Yılı Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksi" açıklanırken, "Üniversitelerin Alan Bazlı Yetkinlik Analizi" çalışması güncellendi.

TÜBİTAK, 2020'de 2 bin 500 firmanın desteklenen 3 bin 225 projesi kapsamında 669,1 milyon lira hibe desteği sağladı. Ticarileştirme sürecine yönelik de yeni destek mekanizmaları başlattı.

Teknoloji tabanlı girişimciliğe yönelik, "BiGG 1512 Teknogirişim Sermayesi Desteği Programı" kapsamında 531 girişimciye yaklaşık 48 milyon lira hibe verildi.

TÜBİTAK'ın 52 milyon lira desteğiyle oluşturulan Tech-InvesTR Programı kapsamında kurulan girişim sermayesi fonları 1,7 milyar lira büyüklüğe ulaşırken, bu tutarın önümüzdeki 5 yılda Türkiye'deki 150 erken aşama teknoloji tabanlı girişime yatırım olarak döneceği öngörüldü.

Uluslararası bilim olimpiyatlarında 44 madalya

TÜBİTAK, küresel salgına rağmen, bilim ve teknolojide uluslararası iş birliklerini de sürdürdü. Destekleriyle bilim insanlarının yanında olmaya devam eden Kurum, 2020'de 13 bin 624 bilim insanına 236,5 milyon lira destek aktardı.

TÜBİTAK, Sanayi Doktora, Uluslararası Lider Araştırmacılar, Ulusal Lider Araştırmacılar programları gibi destek mekanizmalarıyla araştırma ekosistemini de güçlendirdi.

Uluslararası bilim olimpiyatlarında elde ettikleri başarılarla Türkiye'yi gururlandıran öğrenciler, 2020'de 44 madalyanın sahibi oldular.AA