Şehir hafızasına yeni bir katkı; Kocaeli Ansiklopedisi

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, ‘dününü bilmeyenler geleceğini şekillendirmez’ anlayışından yola çıkarak kent tarihi için çok önemli bir hizmeti daha hayata geçiriyor. Türkiye’de şehir tarihçiliğine yön vermesi beklenen ‘’Kocaeli Ansiklopedisi’’ için ilk adımlar atılıyor. Kocaeli Tarihi Sempozyumlarıyla başlayan süreçte kadim şehir Kocaeli’nin dününe ve bugününe ışık tutacak çalışmalar dizisi Kocaeli Ansiklopedisi’yle taçlandırılıyor. Üstelik Türkiye’deki şehir tarihçiliğinin temel taşı olacak bu çalışma, sadece akademik çevrelerin değil, Kocaeli’de yaşayan hemen herkesin doğrudan katkılarıyla yapılacak.

KOCAELİ ANSİKLOPEDİSİ

Yaklaşık 1 yıl içinde tamamlanması beklenen projenin yürütme ve danışma kurulunda önde gelen tarihçi ve akademisyenler yer alıyor. Kocaeli Valiliği, Kocaeli Üniversitesi, Gebze Teknik Üniversitesi, Kocaeli Sanayi Odası, Kocaeli Ticaret Odası, Yerel Kültür Platformu da projeye destek veren kurumlar arasında yer alıyor. Üstelik baştan sona kamuoyunun bilgilendirilmesi suretiyle yapılacak çalışmada bu alanda uzman tarihçi ve akademisyenler, Kocaeli Ansiklopedisi’ni yine Kocaeli’de yaşayanlarla beraber yazacak. Projenin geldiği nokta, yapılacak çalışmalar ve eserlerin değerlendirilmesi noktasında düzenlenen toplantıda Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Hasan Aydınlık, Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanı Raşit Fidan ile danışma ve yürütme kurulunda yer alan akademisyen ve tarihçiler bir araya geldi. Toplantıda projenin yol haritası çizildi.

TÜRKİYE’DE ŞEHİR TARİHÇİLİĞİ

Şehir tarihçiliği yakın dönemlerde büyük önem kazanmaya başladı. Müstakil bir araştırma alanı haline gelen şehir tarihçiliği, artık tarih biliminin bir alt dalı olarak görülüyor. Ülkemizde de şehir tarihinin önemsenmesi ve şehirlerin araştırma konusu edilmesi son yıllarda ön plana çıkmakla beraber, örnekleri sınırlı sayıda kalmaktadır. Şehir tarihinin araştırma alanları; sosyal, iktisadi, demografik, siyasi, jeopolitik, edebî, estetik gibi olguları kapsıyor. Böylece bir şehrin en ince ayrıntısına kadar incelenmesi mümkün olabiliyor. İnsanların yaşadığı şehrin tüm ayrıntılarını en ince noktasına kadar tanıması ve bilmesi de gelecek için büyük önem taşıyor.

KOCAELİ YİNE ÖNCÜ VE ÖRNEK OLACAK

2014 yılından bu yana Türkiye’nin en uzun soluklu tarih sempozyumlarını hayata geçirerek, Kocaeli şehir tarihçiliğinin temellerini atan Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, şimdi bilginin en büyük zenginlik olduğu anlayışından yola çıkarak Kocaeli Ansiklopedisi’ni hayata geçiriyor. Türkiye’nin her alanda öncü ve model şehirleri arasında yer alan Kocaeli’nde yapılacak böyle bir ansiklopedik çalışma şehir tarihçiliği alanında mihenk taşı olacağı gibi, diğer illere de ilham verecek.

PROJENİN TOHUMLARI ÇALIŞTAYDA ATILDI

Büyükşehir’in düzenlediği Servetiye Cephesi Ve Kocaeli Tarihi Kültür Sempozyumu’nda şehir ansiklopedileri çalıştayı yapılmıştı. Sempozyumun 3. gününde düzenlenen Kocaeli Ansiklopedisi Çalıştayı’nda,  Türkiye’ deki bakanlıklar nezdinle yürütülen ansiklopedilerde görev almış akademisyenler ve tarihçilerle, kentin tarihinde söz sahibi olan isimler hazır bulunmuştu. Geniş katılımlı çalıştayda Türkiye’de en yetkin akademisyenlerle konu detaylı olarak incelendi. Çalıştayda ortaya atılan fikirler Büyükşehir’in Kocaeli Ansiklopedisi çalışmalarına yön verdi ve elde bulunan bilgilerin projeye nasıl yansıtılacağını şekillendirdi. Kocaeli Ansiklopedisi’ni hayata geçirecek çekirdek kadronun görüş alışverişinde bulunduğu çalıştaydan bugüne geçen zamanda ansiklopedinin temle argümanları ve altlığı oluşturuldu, ardından yapılan toplantıyla proje start aldı.

BRİTANNİCA AYARINDA OLACAK

Uluslararası düzeyde yayınlanan Encyclopaedia Britannica, Encyclopedia of Islam, Encyclopedia of the Ottoman Empire, İslâm Ansiklopedisi ve Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi gibi benzerleriyle aynı klasmana sahip olması hedeflenen Kocaeli Ansiklopedisi, şehrin ve yörenin tarihi, kültürü ve uygarlık değerlerinin bir bütün halinde ele alınmasını da olanak sağlayacak. Böylece Kocaeli Tarih Sempozyumlarıyla başlayan, Kocaeli Yemekleri, Kocaeli Türküleri gibi evrelerle devam eden yolda yapılan çalışmalar Kocaeli Ansiklopedisi’yle zirveye taşınacak.

BİNLERCE MADDEDE KOCAELİ’NİN DÜNÜ VE BUGÜNÜ

İlk aşamada yaklaşık 2.000 madde ve 4 cilt olması planlanan Kocaeli Ansiklopedisi’nin kapsamı, akademik çevre ve Kocaeli’de yaşayanların yapacağı katkılarla daha genişleyebilecek. ‘’Nahiye, kasaba, şehirler’’, ‘’şehre mal olmuş cadde ve sokaklar’’, ‘’Kandıra yoğurdu, Hereke halısı, Karamürsel sepeti, türkü, tatlı, pişmaniye, simit gibi yerel ürünler’’, ‘’tarihi bina, cami, kule, konak, köprü, mezarlık, sarnıç, han, hamam gibi yerler’’, ‘’tatil yöreleri ve turizm alanları’’ ile kent tarihine spor, siyaset, sanayi alanında damga vurmuş isimlerin yer alacağı Kocaeli Ansiklopedisi’nde Kocaeli’den bahseden seyyahlar ve eserlerine de yer verilecek. Kocaeli’nin vazgeçilmezleri arasında yer alan yerel basın da, geçmişte ve günümüzde yayın yapan dergi, gazete, televizyon gibi yazılı ve görsel medya kuruluşlarla ansiklopedide yer bulacak.

YÜRÜTME VE DANIŞMA KURULU

Bu çok değerli projenin yürütme kurulunda Prof. Dr. Haluk Selvi, Prof. Dr. İbrahim Şirin, Doç. Dr. M. Bilal Çelik, Doç. Dr. Levent Atalı ve Volkan Şenel (KBB Tarihi Mekanlar ve Kent Estetiği), danışma kurulunda ise Prof. Dr. Nermin Ersoy (KOÜ), Prof. Dr. Numan Akdoğan (GTÜ), Müzeyyen Ünal, Yavuz Ulugün, Erdoğan Özdemir ve Recep Kankal yer alıyor.