Ekonomiye ilişkin 'torba teklif' TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi

Bu yıl meydana gelen ve 7 ili etkileyen 3 depremden zarar gören afetzedelere yardım edilebilmesi, elektronik haberleşme hizmeti sunan kuruluşlarla finansal kuruluşların müşterileriyle yaptıkları işlemlerde sözleşmelerin elektronik ortamda düzenlenebilmesi, ödenmeyen çek bedellerine ilişkin borçlunun ödeme, alacaklının tahsil imkanının güçlendirilmesini de kapsayan, ekonomide düzenlemeler içeren torba kanun teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi.

AK Parti Erzurum Milletvekili İbrahim Aydemir ve AK Parti'li milletvekillerinin imzasını taşıyan "Bazı Kanunlarda ve 399 sayılı KHK'de Değişiklik Yapan Kanun Teklifi" ile diğer kamu bankalarına, bunların bağlı ortaklık ve iştiraklerine sağlanan istisnadan Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Anonim Şirketinin de yararlandırılması amaçlanıyor. 

Türkiye Vakıflar Bankasının Sermaye Piyasası Kanunu'na göre faaliyette bulunan gayrimenkul yatırım ortaklıkları, Kamu İhale Kanunu'na tabi olmayacak.

Manisa, Elazığ, Malatya, Diyarbakır, Adıyaman, Tunceli ve Van'da bu yıl içinde meydana gelen 3 depremden zarar gören vatandaşların mağduriyetlerinin giderilmesinin amaçlandığı teklif, bu depremlerde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı fen heyetlerince tespit edilmiş yıkık, ağır veya orta hasarlı konut, ahır ve iş yerlerinden hak sahibi olan afetzedelere destek sağlanmasına imkan tanıyor.

"Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun"a yapılan eklemeyle, yurt dışında bulunan vatandaşların, zorunlu sigorta kapsamında olmakla birlikte sigorta primi ödemesinden muaf olacak şekilde kısa süreli çalışmalarının, zorunlu çalışma olarak değerlendirilip aylık bağlanamaması veya bağlanmış aylıkların bu çalışmalar nedeniyle kesilmesinin önüne geçiyor.

Teklife göre, bu kapsamda çalışan vatandaşlara aylık bağlanabilecek, aylık alanların ise aylıkları kesilmeksizin ödenmesine devam edilecek. Kısa süreli çalışmaya tabi işler yönetmelikle belirlenecek.

Kovid-19 salgını nedeniyle kamu kurum ve kuruluşları ile kamu sermayeli bankaların mali yıl içerisinde oluşabilecek ilave finansman ihtiyaçlarını karşılayabilmek amacıyla ihraç edilebilecek olan ikrazen özel tertip devlet iç borçlanma senetleri için 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nda belirlenen limiti, 2020 yılı için ilgili kanunda belirlenen başlangıç ödeneklerinin yüzde 5'ine kadar olacak şekilde artırılabilecek.

Teklifle, "Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun"a geçici madde ekleniyor. Maddenin yürürlüğe gireceği tarihten önce alınmış kamulaştırma kararları üzerine, mahkeme kararıyla idare adına tescil edilen taşınmazların kamulaştırılmasına ilişkin işlemlerin iptali istemiyle idari yargıya açılmış davalarda iptal kararı verilmesi nedeniyle idare aleyhine açılacak davalarda; Taşınmazın idare adına tesciline karar verilmesi üzerine idarece ödenmiş kamulaştırma bedeli, davacı tarafından mahkeme veznesine depo edilecek.

Teklifle, Bankacılık Kanunu'nda yer alan bankaların faaliyet konularına ilişkin bankalar ve müşteriler arasındaki sözleşmelerin şekli düzenleniyor.

Sözleşmelerin, yazılı veya uzaktan iletişim araçlarıyla mesafeli olarak ya da mesafeli olsun olmasın kurulun yazılı şeklin yerine geçebileceğini belirlediği ve bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden gerçekleştirilecek, müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkan verecek diğer yöntemler yoluyla kurulabilmesi öngörülüyor.

Bu düzenleme ayrıca, Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu'ndaki "sözleşme şartları" hükmüne de ekleniyor.

Böylelikle, bankalar ile müşteriler arasında ilk defa sözleşme ilişkisi kurulmasında, bankaların potansiyel müşterilerle yüz yüze gelmeden, fiziki belge ve ıslak imza kullanılmadan, günün teknolojisine uygun diğer yöntemlerin de kullanılabilmesinin önü açılıyor.

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bankalar ile bireysel müşterileri arasında akdedilecek sözleşmelerin içeriğinde yer alması gereken asgari konular ile tip sözleşmelerin uygulanacağı işlemler, kurulun uygun görüşü alınarak, kuruluş birlikleri tarafından belirlenecek.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edilen, AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan Bazı Kanunlarda ve 399 sayılı KHK'de Değişiklik Yapan Kanun Teklifi ile Elektronik Haberleşme Kanunu'nda düzenleme yapılıyor. 

Buna göre tüketiciler, elektronik haberleşme hizmetine abone olurken bu hizmeti sağlayan işletmeciyle sözleşme yapma hakkına sahip olacak. Sözleşme, yazılı olarak veya elektronik ortamda kurulacak. Elektronik ortamda kurulacak sözleşmelerde, başvuru sahibinin kimliğinin doğrulanmasına imkan verecek şekilde, kurum tarafından belirlenecek yöntemler kullanılacak ve bunlara ilişkin usul ve esaslar kurum tarafından belirlenecek. 

Abonelik sözleşmelerinin feshedilmesi sürecinde abonenin talebinin yazılı bildirilmesi koşulu kaldırılacak. Abone, elektronik yöntemlerle de talebini iletebilecek.

Çek Kanunu'nda yapılan düzenlemeyle, karşılıksız çekten hüküm giyen kişi, tahliye tarihinden itibaren en geç 1 yıl içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda birini alacaklıya ödemek zorunda olacak. Kişinin, kalan kısmını 1 yıllık sürenin bitiminden itibaren ikişer ay arayla 15 eşit taksitle ödemesi durumunda, mahkemece, ceza mahkumiyetinin bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına karar verilecek. İnfazın durdurulduğu tarihten itibaren en geç 1 yıl içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda biri ödenmediği takdirde, alacaklının şikayeti üzerine mahkemece hükmün infazının devamına karar verilecek.

Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu'ndaki düzenlemeye göre, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri ile müşterileri arasındaki sözleşme, yazılı veya uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle mesafeli olarak ya da mesafeli olsun olmasın kurulun, yazılı şeklin yerine geçebileceğini belirlediği ve bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden gerçekleştirilecek, müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkan verecek yöntemler yoluyla kurulacak şekilde düzenlenecek. Buna ilişkin usul ve esaslar, kurul tarafından belirlenecek.

Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'da da düzenlemeye gidildi. Buna göre, ticari amaçla makaron veya yaprak sigara kağıdını, içine kıyılmış tütün, parçalanmış tütün ya da tütün harici herhangi bir madde doldurulmuş olarak satanlar, satışa arz edenler, bulunduran ve nakledenlere yönelik cezaya ilişkin uygulama 1 Temmuz 2020'de yürürlüğe girecek. 

Tarım ve Orman Bakanlığından yetki belgesi almadan veya bildirimde bulunmadan tütün ticareti yapanlara yönelik cezai uygulama ise 1 Temmuz 2021'de yürürlüğe girecek. 

KİT'lere iç kontrol sistemi uygulaması

Kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT) ve bağlı ortaklıklarında Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nda tanımlanan iç kontrol sistemi oluşturulacak. KİT'lerin ve bağlı ortaklıklarının her düzeydeki yöneticisi iç kontrol sisteminin etkin şekilde oluşturulmasından ve uygulanmasından, yönetim kurulları ise gözetiminden ve gerekli tedbirlerin alınmasından sorumlu olacak.

İç denetim, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nda belirlenen faaliyetleri kapsayacak. İç denetim, iç denetçiler tarafından yapılacak. Yapıları ve personel sayıları dikkate alınmak suretiyle KİT ve bağlı ortaklıklarında iç denetçi istihdam edilecek. İç denetçiler, gerekli şartları taşıyanlar arasından yönetim kurulu tarafından atanacak ve aynı usulle görevden alınacak. İç denetçiler, kanunda belirtilen görevleri İç Denetim Koordinasyon Kurulunca belirlenen kamu iç denetim standartlarına uygun şekilde yerine getirecek.

KİT ve bağlı ortaklıklarına iç denetçi olarak atanacaklarda Devlet Memurları Kanunu'nda belirtilen şartlar aranacak. İç denetçiler, mali ve sosyal haklar ve yardımlar ile diğer özlük hakları bakımından bakanlık iç denetçisine denk olacak.

Gerekli şartları yerine getirerek iç denetçi olarak görevli bulunanlardan anılan ilgili karardaki gerekli sertifikaya sahip olanlar, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içerisinde istihdam edildikleri teşebbüs veya bağlı ortaklıklarına başvuruları üzerine iç denetçi kadrolarına atanacak. 

Sertifika şartı hariç diğer gerekli şartları yerine getirerek, iki yıl içerisinde sertifika sahibi olmak üzere iç denetçi olarak görevli/atanmış bulunanlar, en geç 31 Aralık 2021'e kadar olmak üzere belirtilen sürede gerekli sertifikalardan birine sahip olmaları halinde, istihdam edildikleri teşebbüs veya bağlı ortaklıklarına başvuruları üzerine iç denetçi kadrolarına atanacak. 

İç denetçi kadrolarına atamaları yapılmış olanlar ile görevlendirme suretiyle iç denetim faaliyetini yürütenlerden şartları en geç 31 Aralık 2021'ye kadar yerine getiremeyenlerin atamaları veya görevlendirilmeleri iptal edilecek, bu kişiler bir önceki görevlerine iade edilecek. 

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen, AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan Bazı Kanunlarda ve 399 sayılı KHK'de Değişiklik Yapan Kanun Teklifi'ne yeni madde ihdasları yapıldı. 

Teklife eklenen yeni maddelere göre, Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanununda yapılan düzenleme ile çerçeve sözleşme yazılı şekilde veya uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle mesafeli olarak ya da mesafeli olsun olmasın bankanın yazılı şeklin yerine geçebileceğini belirlediği ve bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden gerçekleştirilecek ve müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkan verecek yöntemler yoluyla kurulacak şekilde düzenlenecek.

Bu sayede, ödeme hizmeti sağlayıcıları ile ödeme hizmeti kullanıcıları arasındaki sözleşme ilişkisinin uzaktan iletişim araçları vasıtasıyla mesafeli olarak da kurulabilmesinin ve fiziki belge ve ıslak imza kullanılmadan bankanın yazılı şeklin yerine geçeceğini belirlediği günün teknolojisine uygun diğer yöntemlerin de kullanılabilmesinin önünün açılması amaçlanıyor. 

Sermaye Piyasası Kanununda yapılan düzenlemeye göre, yatırım kuruluşları ve portföy yönetim şirketleri ile müşterileri arasındaki ilişkiler, yazılı şekilde veya uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle mesafeli olarak ya da mesafeli olsun olmasın kurulun yazılı şeklin yerine geçebileceğini belirlediği ve bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden gerçekleştirilecek ve müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkan verecek yöntemler yoluyla kurulacak sözleşmeler ile düzenlenecek. Buna ilişkin usul ve esaslar kurul tarafından belirlenecek.

Böylelikle, MASAK mevzuatından kaynaklanan yükümlülükler saklı kalmak kaydıyla müşterilerle ilk defa sözleşme ilişkisi kurulması esnasında potansiyel müşterilerle yüz yüze gelme ihtiyacı ortadan kaldırılacak ve sürecin dijital ortamda başlayıp dijital ortamda sonlanması salanacak. 

Nüfus Hizmetleri Kanunundaki düzenlemeyle Sermaye Piyasası Kanunu kapsamındaki aracı kurumlar ve portföy yönetim şirketlerinin yatırımcılarla aralarında akdedilecek sözleşmelerin, Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanunu kapsamındaki ödeme hizmeti sağlayıcıları ile ödeme hizmeti kullanıcıları arasındaki sözleşmelerin, uzaktan iletişim araçlarıyla da kurulabilmesinin kolaylaştırılması için İçişleri Bakanlığının kimlik verileri, yerleşim yeri ve diğer adres bilgilerinin, Sermaye Piyasası Kanunu kapsamındaki aracı kurumlar ve portföy yönetim şirketleriyle Ödeme me ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanunu kapsamındaki ödeme hizmeti sağlayıcıları ile paylaşabilmesi amaçlanıyor. 

Kamu görevlilerine ilişkin düzenleme

Kamu görevlileri arasından üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon ve görevlerine atananların, görevden alınmaları veya görevlerinin sona ermesi halinde tabi olacakları hükümler yeniden belirlendi. 

Kamu görevlileri arasından ek göstergesi 6400 ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon ve görevlerine atananlardan görevden alınanlar veya görevleri sona erenler, Cumhurbaşkanlığına bağlı ilgili, ilişkili kurum ve kuruluşlarda müşavir veya danışman kadro veya pozisyonlarına ya da bakanlıkların merkez teşkilatında bakanlık müşaviri kadrolarına atanabilecek.

Görevden alınan veya görevleri sona erenlerin, yöneticilik yaptıkları dışındaki kuramlara atanabilmeleri mümkün olabilecek.

Müşavir veya danışman kadro veya pozisyonlarının tercihi ise atanacakları kurumların kadro/pozisyon ve teşkilat yapısı göz önünde bulundurularak takdir edilecek.

Bakanlık müşaviri, müşavir veya danışman atananlar üst yöneticileri tarafından izleme, değerlendirme, araştırma, rehberlik, proje ve eğitim gibi hizmetlerde görevlendirilecek.

Dahiliye Memurları Kanununda yer alan ve vilayet teşkilatındaki derece ve sınıfları gösteren tabloya göre ikinci derecede bulunan ve üst kademe kamu yöneticileri arasında yer alan il valilerinin görevden alınmaları durumunda kariyerlerine uygun olarak "vali-mülkiye başmüfettişi" unvanlı kadrolara atanmaları öngörülüyor. 

Kamu görevlileri arasından ek göstergesi 6400 ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon ve görevlerine atananlardan kesintisiz olarak en az iki yıl fiilen görev yapmış olanlar, görevden alınmaları veya görev sürelerinin sona ermesi halinde iki yıl süreyle daha önceki görevine ait ödeme unsurlarından faydalandırılacak. İlgililer, daha önce bulundukları veya öğrenim durumları itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvanlara ilişkin kadro veya pozisyonlara atanmaları durumumda da ödemeden yararlanmaya devam edebilecek. Ancak bahsedilen iki yıllık süre her halükarda ilgililerin müşavir veya danışman kadro veya pozisyonlarına ya da bakanlık müşaviri kadrolarına atanmalarını izleyen aybaşından itibaren başlayacak. 

Değişikliğe göre müşavir veya danışman kadro veya pozisyonlarına ya da bakanlıkların merkez teşkilatında bakanlık müşaviri kadrolarına atananlar, derecelerine bakılmaksızın, bu kadro veya pozisyonlara denk kabul edilen 1. dereceli bakanlık müşaviri kadrosuna ait mali ve sosyal hak ve yardımlar ile emeklilik ve diğer özlük haklarından faydalanacak. 

Bazı üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon veya görevlerine ait tespit edilmiş bir ek gösterge rakamı bulunmamakla birlikte, bu kadro veya pozisyonların mali ve/veya emeklilik haklarının tespitinde emsal alınmak ya da denk kabul edilmek üzere memur kadroları belirlendi.

Maddenin yürürlükte bulunan halinde, üst kademe kamu yöneticisi olarak açıktan atananlardan, görevden alınanların veya görevi sona erenlerin memuriyetle ilişiklerinin kesilmesi öngörülüyor.

Düzenlemede bu durum genel kural olarak yine benimsenirken istisnai olarak, açıktan atandığı ek göstergesi 6400 ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon ve görevlerinden alınanların veya görevleri sona erenlerin, talepte bulunmaları ve bu taleplerinin uygun görülmesi halinde Cumhurbaşkanlığına bağlı ilgili, ilişkili kurum ve kuruluşlarda müşavir veya danışman kadro veya pozisyonlarına ya da bakanlıkların merkez teşkilatlarında bakanlık unvanlarına atanabilecek. 

Devlet Memurları Kanuna tabi olmayan üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon ve görevlerinden, müşavir veya bakanlık müşaviri kadrosuna atanmak suretiyle anılan Kanuna tabi hale gelenler için üst kademe kamu yöneticisi olarak geçirilen süreler de dahil kamu kurum ve kuruluşlarının kadro veya pozisyonlarında geçirdikleri sürelerin kazanılmış hak aylık derece ve kademeleri ile kıdeme bağlı haklarında değerlendirileceği öngörülüyor.

Cumhurbaşkanlığına bağlı ofis başkan ve başkan yardımcılarının görevden alınmaları halinde müşavir veya danışman kadro veya pozisyonlarına ya da bakanlık müşaviri kadrolarına atanmaları imkanı sağlanıyor. 

375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen geçici maddeyle, ek göstergesi 6400 ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon ve görevlerinden, 9 Temmuz 2018 tarihinden sonra alınmış veya bu tarihten sonra görevi sona ermiş olan kamu görevlilerinin de talepleri üzerine önceki yöneticilik görevlerinin ilgili olduğu kuruma, kurumun kadro/pozisyon yapısına göre müşavir veya danışman kadro veya pozisyonlarına ya da bakanlık müşaviri kadrolarına atanabilmelerine imkan sağlanıyor. 

Kamu görevlileri arasından atanarak ek göstergesi 6400 ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon ve görevlerinde kesintisiz olarak en az iki yıl fiilen görev yapmış olanlardan, 9 Temmuz 2018 tarihinden maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar olan dönemde görevden alınan veya görev süresi sona eren kamu görevlilerinin, görevden alınarak veya görevlerinin sona ermesi neticesinde atandıkları kadro veya pozisyonlarda bulunmaları kaydıyla, önceki üst kademe kamu yöneticiliği görevlerine ait ödeme unsurlarının iki yıl süreyle yararlanmaları amaçlanıyor.

Atanma şartlarını kaybetme, ceza kovuşturması veya disiplin soruşturması sonucunda görevden alınanlar veya bu sebeplerle görevleri sona erenler bu düzenlemelerden faydalanamayacak.

Kapatılan Başbakanlık kadrolarında bulunan ve diğer kurum ve kuruluşlara nakledilen personelin mali haklarının korunması için düzenleme yapılacak.

Bakanlık müşaviri, müşavir, danışman, şahsa bağlı yönetici kadro veya pozisyonlarında bulunup, bu görevleri 9 Temmuz 2020'da sona eren müfettiş, kariyer uzman, mühendis, öğretmen, araştırmacı gibi kadro veya pozisyonlara atanacakların hakları yeniden düzenlenecek. Bu personelin görevlerinin sona ereceği tarih kaldırılacak.

A A