Arz şokları ve talep endişelerinin etkisiyle geçen hafta emtia piyasasında yön arayışı hakim oldu.
Emtia piyasasında geçen hafta kayda değer yükselişlerin yanı sıra göze çarpan düşüşler de görüldü. 17 Eylül Cuma günü düşüşlerin hızlanmasıyla emtia fiyatlarındaki satışlar da hızlandı.
Geçen hafta emtia piyasasına enerji fiyatlarındaki yükselişler damga vurdu. Metallerde negatif, tarım emtialarında ise karışık bir seyir izlendi. Böylece geçen hafta emtia piyasasında yön arayışı hakim oldu.
Özellikle arz şokları ve teslimatlar, tedarike yönelik sıkıntılar emtia fiyatlarının yükselmesine neden olurken, gelişmiş ülke merkez bankalarının şahinleşebileceğine yönelik endişeler, doların güçlenmesi ve Çin'in emtia piyasasına müdahale etmesi de fiyatlar üzerindeki aşağı yönlü baskıyı artırdı.
Analistler, artan ham madde fiyatlarından dolayı üreticilerin emtia tedariki konusunda temkinli davrandığını, bunun da özellikle metalleri olumsuz etkilediğini belirtti.
Geçen haftaya doğal gaz damga vurdu
Doğal gaz fiyatları geçen haftaya da damgasını vurdu. Artan tüketim, Avrupa'da yeraltı depolama tesislerindeki doluluk oranlarının azalması ve kış öncesi arzda kısıntı yaşanabileceğine yönelik endişelerle doğal gaz fiyatları rekor seviyelere ulaştı.
Rusya'dan Almanya'ya doğal gaz sağlanması için kurulan Kuzey Akım 2 projesinin beklenenden daha geç bir tarihte açılabileceği ve bu kışın sert geçeceğine ilişkin uzman görüşlerinin ardından elektrik ve doğal gaz fiyatlarında sert yükselişler görüldü.
Son haftalarda sürekli rekor tazeleyen ve 5,695 dolarla Şubat 2014'ten bu yana en yüksek seviyeyi gören doğal gaz, haftalık bazda artışını yüzde 7'nin üzerine çıkarmasına karşın daha sonra kazançlarının bir kısmını geri verdi ve geçen haftayı yüzde 2,5 kazançla tamamladı.
Geçen hafta Brent petrol yüzde 3 arttı. Brent petrol fiyatlarındaki yükselişte, ağustos sonunda ABD'nin Meksika Körfezi'ndeki petrol ve gaz üretiminin Ida Kasırgası sebebiyle sekteye uğramasından sonra yaşanan arz kesintileri etkili oldu.
Dünyanın en büyük petrol üreticisi ABD'nin Meksika Körfezi'nde, Ida Kasırgası'nın ardından petrol ve gaz üretimi henüz normale dönmeden yaklaşan başka bir kasırga tehlikesiyle karşı karşıya kalması da petrol fiyatlarının yükselmesine neden başka bir unsur oldu.
Libya'da devam eden protestolar nedeniyle ülkenin petrol arzında yaşanan kesintiler de petrol fiyatlarını yukarı yönlü etkiledi. Libya Ulusal Petrol Kurumu (NOC) Başkanı Mustafa Sanalla'nın görevden alınmasını isteyen göstericiler, geçen hafta çarşamba günü Es Sider ve Ras Lanuf limanlarında faaliyetleri durdurmuştu.
ABD'nin ticari ham petrol stoklarının beklenenden fazla düşmesi de talebin toparlandığı algısıyla Brent petrol fiyatlarını yukarı yönlü destekledi.
Altın geçen hafta yüzde 1,9 azalış kaydetti. Analistler, gelişmiş ülke merkez bankalarının şahinleşen tutumunun altının ons fiyatını baskıladığını söyledi.
Paladyum, gümüş ve kurşunda sert düşüşler görüldü
Geçen hafta paladyum, gümüş ve kurşunda sert düşüşler görüldü.
Yeniden artışa geçen Delta varyantı vaka sayıları nedeniyle büyüme beklentilerinin aşağı yönlü revizyonu, metal fiyatları için risk oluşturan önemli faktörler arasında yer alıyor.
Geçen hafta kurşun yüzde 6, paladyum yüzde 5,8, gümüş yüzde 5,7, nikel yüzde 2,8, bakır yüzde 2,2, alüminyum yüzde 1,2 ve platin yüzde 1,3 değer kaybetti.
Özellikle küresel bazda otomobil üretiminin aksayacağına yönelik endişeler, paladyum ve platin fiyatlarını olumsuz etkiledi. Önceki hafta sert yükseliş kaydeden alüminyum da geçen hafta metallerdeki düşüş eğiliminden etkilenerek değer kaybetti.
Ekonomik toparlanmaya ilişkin endişeler bakır fiyatlarını da baskıladı.
Tarım emtialarında karışık seyir
Tarım emtialarına geçen hafta karışık bir seyir hakim oldu.
Özellikle teslimatlardaki gecikmeler, üretim tahminlerinin düşmesi ve ihracattaki artış tarım emtia fiyatlarını yukarı yönlü etkilerken, Delta varyantı nedeniyle oluşan önlemlerle talebe yönelik endişeler fiyatlarda değer kaybını beraberinde getirdi.
Geçen hafta buğday yüzde 2,7, mısır yüzde 2 ve şeker yüzde 1,6 değer kazanırken, kahve yüzde 0,6 ve pamuk yüzde 1,2 değer kaybetti.
"Kısa vadeli arz endişelerinin devam ettiğini söyleyebiliriz"
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dolar endeksindeki güçlenme ile emtiaların genelinde baskının arttığını belirtti.
Küresel olarak halen konteyner talebinin yüksek olması nedeniyle yüklemelerde gecikme yaşandığını ifade eden Ergezen, "Bu nedenle kısa vadeli arz endişelerinin devam ettiğini söyleyebiliriz." dedi.
Ergezen, Çin ekonomisinden gelen verilerin beklentilerin altında kalmasının emtialar genelinde talep endişelerini artırdığını vurguladı.
Buğdayın geçen haftayı yükselişle kapattığını bildiren Ergezen, Kanada, Avrupa ve Rusya'da buğday üretim beklentilerinin azalmasının vadeli piyasada alımlara yol açtığını söyledi.
Ergezen, mısır piyasasında yüksek talebin devam ettiğini, bununla beraber özellikle yüklemelerde yaşanan gecikmenin kısa vadeli arz endişelerine yol açtığını, böylece fiyatlarda anlık yükselişler görüldüğünü kaydetti.
Petrol fiyatlarındaki yukarı seyrin mısır fiyatlarını da olumlu etkilediğini belirten Ergezen, "Mısır, biyodizel üretimi için kullanılan ürünlerden biri. Petrol fiyatları yükselince mısır talebi artacağı beklentisi oluyor." dedi.
Petrol fiyatlarının yüksek olmasının şeker fiyatlarına da pozitif yansıdığını ifade eden Ergezen, şeker kamışının etanol üretimi için kullanılan ham maddelerden biri olduğunu hatırlattı. Ergezen, petrol fiyatlarındaki değişimin üreticilerin şeker veya etanol üretimini tercih etmesine neden olduğunu kaydetti.
Ergezen, Delta varyantının ve dolar endeksindeki artışın pamuk ve kahveye olan talebin azalmasına yol açtığını da söyledi.AA
