Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla mücadele kapsamında bakım kuruluşlarındaki süreci etkin yürüterek, hayata geçirdiği tedbirlerle Dünya Sağlık Örgütünce örnek gösterildi.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamaya göre, Kovid-19 salgınıyla ilgili 7 Ocak 2020'de harekete geçildi. İlk olarak Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü vasıtasıyla il müdürlüklerine iletilen resmi yazı ile salgına karşı koruyucu ve önleyici tedbirlerin alınmasına yönelik altyapı hazırlandı.
Şubat itibarıyla önlemler sıkılaştırmaya başlandı, engelli ve yaşlılara yönelik hizmet veren kuruluşlara gerçekleştirilecek ziyaretler idari olarak yalnızca aile üyelerini kapsayacak şekilde sınırlandırıldı.
Huzurevleri ile yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinde kalan yaşlılara günde en az 4 kez 6 saat arayla ateş takibi yapılmaya başlandı. Dış ortamdan engelli ve yaşlılara yönelik hizmet veren kuruluşlara gelen her personel, öncelikle ateş ve solunum sıkıntısı belirtileri açısından taranmaya başlandı.
Şubat sonunda huzurevleri ile yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezlerinin tamamına mücbir sebepler hariç ziyaretçi kısıtlaması getirildi. Bu tarihten itibaren Bakanlığa bağlı tüm kuruluşlarda Kovid-19 tedbirleri kapsamında temizlik ve hijyen malzemeleri, koruyucu ekipman ve buna benzer ihtiyaçlarına yönelik gerekli önlemler alınmaya başlandı.
Kuruluş personeli veya sakinleri arasında ateş, öksürük, solunum sıkıntısı, hızlı nefes alıp verme, göğüs ağrısı gibi şikayetlerden herhangi biri bulunanların ivedilikle sağlık kurumlarına başvurmasının sağlanması ve takibinin yapılması istendi. Ayrıca temizlik, laboratuvar, tıbbi malzeme ve ilaçlar ile diğer özel malzeme alımları için huzurevlerine 64 milyon lira ödenek gönderildi. Kuruluşlara ziyaretler gibi kurum dışına çıkış da sınırlandırıldı. Görevli personelin tamamına, yapılması gerekenler konusunda eğitim verildi. Yıl boyunca Bakanlıkça her ayrı kuruluş için tematik olarak rehberler hazırlandı. Ayrıca, engelliler ve aileleri ile çocuklara ve ebeveynlere yönelik de tavsiye rehberler hazırlanarak paylaşıldı.
Yaşlı ve engellilerin rapor süreleri uzatıldı
İlaçlarını raporlarla alan yaşlılar için rapor süresi dolduğunda hastaneye tekrar başvurmadan ilacını doğrudan alabilmesi hususunda 13 Mart 2020'de düzenleme yapılarak uygulamaya geçildi.
Tüm kuruluşlarda kişisel koruyucu donanımlar ve ortamı dezenfekte etmek için gerekli ürünlerin anlık takipleri yapılması için Aile Bilgi Sistemi üzerinden kuruluşların tüm ihtiyaçlarını ve stoklarını takip eden modül 19 Mart 2020'de oluşturuldu.
Kuruluşlarda sosyal izolasyon katı, sosyal izolasyon kuruluşu ve kuruluş ek ünitesinin oluşturulması, bunların olamadığı durumlar için boş olan ek binaların, ek ünitelerin, lojman, misafirhane gündüz hizmet merkezi, gündüz yaşam merkezlerinin sosyal izolasyon kuruluşuna dönüştürülmesi talimatı verildi.
Kuruluşlarda sabit vardiyalı sisteme geçildi
Kuruluşlara 26 Mart 2020'de 7-10 günlük sabit vardiyalı sisteme geçilmesi konusunda talimat verildi. Sosyal izolasyon kuruluşunda çalışacak personelin, mevcut kuruluşlarda çalışanlar arasından değil, yeni atanan, bulgusu ve bulaş öyküsü olmayanlardan seçilmesi talimatı verildi.
Evde Bakım Yardımı'ndan faydalanan ya da özel bakım merkezlerinden bakım hizmeti alan ve süreli engelli sağlık kurulu raporu bulunan hak sahiplerinin 1 Ocak 2020 itibarıyla rapor süresi dolan veya dolacak olanların 31 Mayıs 2020'ye kadar rapor yenilemeksizin belirtilen hizmetlerden yararlanmaya devam etmelerine ilişkin düzenleme 27 Mart 2020'de yapıldı.
Tüm kuruluşlara, 14 günlük sabit vardiyalı sisteme geçilmesi konusunda 7 Nisan 2020'de talimat verildi.
Personelin vardiya değişimleri öncesinde, İl Sağlık Müdürlüğüyle görüşülerek "dışarıdan gelecek ve dışarı çıkacak personelin" hızlı tanı kitleri yardımıyla Kovid-19 testinin yapılmasına yönelik çalışmalar 10 Nisan 2020'de başlatıldı.
Bu uygulamanın "kuruluş dışında 14 günlük karantina sürecini tamamlamış ve kuruluşa tekrar alınmasında bir mani bulunmayan tüm engelli ve yaşlı sakinler" için de gerekli olduğu aktarıldı.
Normalleşmeyle akraba ziyaretlerine izin verildi
Normalleşme takviminin işlemesiyle beraber kuruluşlarda da normalleşmeye geçildi.
Engelli ve yaşlıların bakım kuruluşlarına yerleştirilme taleplerine ilişkin hane ziyareti ve sosyal inceleme işlemleri 1 Temmuz 2020 itibarıyla başlatıldı. Müstakil binası olan resmi, özel ve belediyelere ait gündüz yaşam merkezleri dezenfekte edilerek, her kişiye en az 2 metrekare alan kalacak şekilde hizmete açıldı. Ayrıca, mart ayından bu yana yasak olan resmi ve özel tüm kuruluşlarda yakın akraba ziyaretlerine izin verildi.
Vardiya süresi temmuz ayı başında 14 günden 10 güne, sonunda ise 7 güne düşürüldü.
Engelli ve yaşlıların sabit vardiya süresine uygun olarak en az 7 gün süreli izin kullanmalarına izin verilmesi, izin kullanacak engelli ve yaşlıların izin dönüşlerinde kuruluşa girişlerinin yalnızca vardiya değişim günlerinde yapılması, izin verilen engelli ve yaşlıların kuruluşa alınmadan önce PCR testlerinin yapılması, izne çıkıp kuruluşa dönen engelli ve yaşlılara en az 7 gün süresince kuruluştaki sosyal izolasyon katında ya da sosyal izolasyon odasında hizmet verilmesinin sağlanması tedbirleri alındı.
Sosyal Hizmet Merkezleri (SHM) salgın sürecinde esnek çalışma dışı bırakıldı. Valilik veya kaymakamlık ile iş birliği içinde Vefa Sosyal Destek Ekiplerinde SHM meslek elemanları 65 yaş ve üstü vatandaşların bireysel ihtiyaçlarını karşılamak için üstün hizmet örneği sergiledi.
Engelli ve yaşlı bakım merkezleri için alınan önlemler, çocuk bakım kuruluşları, kadın sığınma evleri gibi Bakanlığa bağlı tüm merkezlerde eş zamanlı uygulamaya konuldu. Normalleşme tedbirleri kapsamında Sağlık Bakanlığının uygulamaya koyduğu her türlü önlem titizlikle takip edildi. Kasım ayından itibaren vakaların artmasıyla sıkı önlemler yeniden uygulamaya alındı.
DSÖ'den Türkiye'deki huzurevlerine övgü
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), "Türkiye, huzurevlerindeki sağlık çalışanlarına gerekli tedbirleri aldırarak yaşlılarını Kovid-19'dan korudu" başlıklı çalışmada, huzurevlerinde Kovid-19 salgını ile mücadele kapsamındaki çalışmaları da örnek gösterdi.
AA
