Sümela Manastırı'nda 900 bin tonluk kaya temizliği

Dünyanın ve Türkiye'nin önemli inanç turizmi merkezlerinden olan Trabzon'daki Sümela Manastırı'nda kayalıkların jeolojik ve jeoteknik bakımdan araştırılması ve güçlendirilmesi projeleri kapsamında, yamaçta tehlike arz eden 630 bin ton kayanın da kontrollü kırılmasıyla toplam 900 bin ton kaya temizliği yapıldı.

Maçka ilçesinde Karadağ'ın Altındere Vadisi'ne bakan eteğinde, vadiden yaklaşık 300 metre yükseklikteki ormanlık alanda kayalar oyularak yapılmış, halk arasında "Meryem Ana" adıyla bilinen Sümela Manastırı'nda, Şubat 2016'da başlayan restorasyon, çevre düzenlemesi, kayalıkların jeolojik ve jeoteknik bakımdan araştırılması ve güçlendirilmesi projeleri devam ediyor.

Yaklaşık 10 milyon lira maliyetli projeler kapsamında onlarca kişiden oluşan ekipler çalışmalarını sürdürüyor.

10'u dağcı 30 kişilik ekip çalıştı

İl Kültür ve Turizm Müdürü Ali Ayvazoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kaya düşme riskine karşı Eylül 2015'de ziyarete kapatılan Sümela Manastırı'ndaki çalışmaların hız kesmeden devam ettiğini söyledi.

Manastırı bu yılın ocak-ağustos döneminde yaklaşık 300 bin yerli ve yabancı turistin ziyaret ettiğini belirten Ayvazoğlu, bu sayının yıl sonunda 500 bini aşacağını ifade etti.

Ayvazoğlu, Sümela Manastırı'nın 2000 yılından beri UNESCO Dünya Kültür Miras Geçici Listesi'nde yer aldığını anımsatarak, "Manastırın UNESCO Dünya Kültür Miras Listesi'nde yerini almasına yönelik işlemler, manastırın en iyi ve uzun süreli güvenlik seviyesine ulaştırılması ve yapının restorasyonunun gerçekleştirilerek ziyarete açılmasının ardından başlatılacak." dedi.

Güçlendirme çalışmaları çerçevesinde, manastırın bağlı olduğu yamaçta tehlike arz eden kayaların bulundukları yerden düşürülmesine ilişkin yamaç temizliği ve destekleme çalışmaları gerçekleştirildiğini aktaran Ayvazoğlu, "Bu doğrultuda 400 metrekaresi yüksek dayanımlı çelik tel olmak üzere, yamacın bin 800 metrekarelik kısmına çelik tel ağ gerildi. 7 bin 200 metrekarede serbest yamaç temizliği yapıldı. Bu çalışmaları 10'u dağcı 30 kişilik ekip gerçekleştirdi." diye konuştu.

Ayvazoğlu, yamaçta tehlike arz eden 630 bin ton kayanın da kontrollü kırılmasıyla manastırda toplamda 900 bin ton kaya temizliği gerçekleştirildiğini kaydetti. 650 metrekare alanda kalıcı bariyer kurulduğunu ifade eden Ayvazoğlu, bin 55 ton yarı kontrollü kaya kırımı imalatları yapılarak bu imalatların tamamlandığını söyledi.

Manastırın dış bölümünde bulunan tescilli su kemerlerinin çalışmalar sırasında zarar görmemesi için 50 ton çelik kullanılarak koruma yapısı inşa edildiğini vurgulayan Ayvazoğlu, giriş avlusunun 400 metrekarelik bölümüne malzeme düşmesi riskine karşı çelik sekme bariyer çekildiğini ve malzemelerin manastıra naklinin de kurulan iki teleferikle sağlandığını belirtti.

Manastırın içinde koruma koridoru oluşturuldu

Ayvazoğlu, restorasyon çalışmaları kapsamında ise manastıra giden patika yolun kenarındaki 250 metrelik ahşap korkuluğun hasar gören 100 metrelik kısmının yenilendiğini söyledi.

Aynı yolda hasar gören döşemelerin sökülerek yeniden yapıldığını anlatan Ayvazoğlu, ayrıca bölge taşı olmayan duvar harpuştalarının da sökülerek bölge taşıyla değiştirildiğini belirtti. 

Ayvazoğlu, ziyaretçilerin manastıra ulaşımları sırasında patika yolun zorlandıkları 70 metrelik bölümüne ahşap merdiven yapıldığını, yol boyunca duvar ve yer döşemelerindeki eski çimento derzlerin sökülerek yenilendiğini kaydetti.

Manastır içindeki duvarlar üzerinde bulunan çimento katkılı derzler ve özgün olmayan kapı ve pencere sövelerinin söküldüğünü aktaran Ayvazoğlu, bu bölümlerde özgün dokuda taşların kullanılacağını, yeniden söve imalatları yapılması ve yerleştirilmesi noktasında çalışmaların sürdüğünü söyledi. 

Ayvazoğlu, manastırın iç bölümünde 14 mekanda koruma amaçlı askılama yapıldığı bilgisini vererek, çalışmaların güvenli şekilde devam edebilmesi için manastırın içinde koruma koridoru oluşturulduğunu ifade etti.

Manastırda aynı anda çok sayıda çalışmanın daha gerçekleştirildiğini belirten Ayvazoğlu, çalışmaların birinci kısmının tamamlanmasıyla manastırın, ziyaretçilerin ana girişe kadar gelmelerine imkan verecek şekilde açılmasının planlandığını sözlerine ekledi.