Sokak sütü sağlığı tehdit ediyor!

Yapılan araştırmalarda, açık sütün içinde, Dünya Sağlık Örgütü tarafından kabul edilenin üzerinde insan sağlığını tehdit eden bakteri, virüs ve mikroorganizma bulunduğunu ifade eden Kınık, “UHT ve pastörizasyon sütü sağlıklı tüketmek için en güvenli yöntemlerdir” dedi.

Halk arasında sokak sütü olarak bilinen açık sütte, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından kabul edilen miktarların üzerinde hastalık yapan bakteri, virüs gibi mikroorganizmaların olduğunu belirten uzmanlar, bu durumun insan sağlığını ciddi anlamda tehdit ettiğini belirtiyor. Çiğ sütlerin kaynatılmadan tüketilmesinin sağlığa zararlı olduğunu ifade eden uzmanlar, kaynatma işlemi sonrasında besin değerinde ciddi kayıplar oluştuğunu vurguluyor.  Doğallık trendi ve de çeşitli uzmanların bu yöndeki tavsiyeleriyle şehirlerdeki insanlar açık süt tüketmeye teşvik ediliyor. Kaynağının bilinmemesi, hijyenik olmayan dağıtım koşullarıyla daha da tehlikeli hale gelen açık süt, toplum sağlığı açısından tehlike oluşturuyor. Halkımızda açık sütlerin, ısıl işlemden geçmiş sütlerden daha taze ve sağlıklı olduğuna ilişkin yanlış bir inanç olduğunu belirten uzmanlar, her doğal ürünün fayda sağlamayacağını; hayvansal ürünlerin tüketiminde doğal algısının birçok rahatsızlığa davetiye çıkaracağını ifade ediyor.

Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Özer Kınık; gıda güvenliği konusunda çalışmaların detaylandırıldığını fakat Türkiye’de açık ve uygun olmayan şartlarda ya da tekniklerle üretilen gıda satışlarının devam ettiğine dikkat çekti. Kınık, “İşlenmemiş ürün tüketme anlayışının pek çok gıdada yaygınlaşmasıyla birlikte açık süt tüketimine de yönelim olduğunu görüyoruz. Ancak bu insan sağlığı için ciddi bir risk oluşturmaktadır. Sokak sütü ya da açık süt olarak tanımlanan çiğ sütün içeriğinde insan sağlığına zarar verecek hastalık yapan ya da yapmayan bakteri, virüs gibi mikroorganizmaları oldukça yoğun şekilde içerme riski taşımaktadır.

Kontrolsüz satılan sütlere,  hayvandan sağılıp tüketiciye ulaşıncaya dek çevre hava, su, yem, gübre, insanlar gibi pek çok kaynaktan birçok hastalık yapan ya da yapmayan mikroorganizma bulaşabilmektedir. Bunun yanında ambalajsız olarak açıkta satılan süte karbonat, soda, nişasta gibi yabancı maddeler katılabilmekte, yağı alınabilmekte ya da su katılabilmektedir.  Bu nedenle sağlıklı süt tüketimi için en güvenli yöntem fabrika ortamında UHT veya pastörizasyon işlemlerinden geçirilerek sağlığa zararlı bakterilerden arındırılmış ambalajlı sütleri kullanmaktır” dedi. 

‘Kaynatılan sütün besin değeri yok’

Türkiye’de ‘sokak sütü’ olarak bilinen açık sütün bazı yerlerde hala kaynatılarak tüketildiğine dikkat çeken Prof. Kınık, şöyle konuştu: “Halkımızda açık sütü kaynattığımızda besin değeri açısından UHT ve pastörize sütten daha faydalı olduğuna dair yanlış bir inanış var. Fakat kaynatma tekniği ile zararlı mikroorganizmalar arındırılırken sütün başta suda çözünen vitaminler olmak üzere mineraller ve besin değerinde de çok önemli kayıplar gözlenmektedir.” 

 Bu akımın sebep olabileceği sağlık sorunlarını aktaran ve yapılan araştırmalardan örnekler veren Prof. Dr. Kınık, araştırma sonuçlarına göre açık sütlerin içerisinde hamile kadınlarda düşüklere, zehirlenmelere, vereme, bulaşıcı hastalıklara, ishale ve zaman zaman da ölümlere sebep olabilen çok sayıda bakteri bulunduğunu ifade etti.

Prof. Dr. Kınık, UHT (uzun ömürlü) sütlerin içinde katkı maddesi olduğuna dair, özellikle belli çevrelerce dile getirilen yönlendirilmiş inancın ise çok büyük bir yanlış olduğuna değindi.

UHT işleminde sütün çok kısa sürede yüksek sıcaklıklarla buluşturulup sütte bulunabilen bakteri ve sporların yok edildiğini ifade eden Kınık, sütün uzun süre dayanmasının sebebinin ise soğutma ve koruyucu katkı maddesine gerek kalmaksızın uygulanan ısıl işlem ve bunu izleyen tamamen aseptik koşullarda gerçekleştirilen 6 katmanlı özel ambalaj olduğunu belirtti. Kınık ayrıca, ambalajlı içme sütlerinin besin içeriklerinde de önemli kayıplar gözlenmediğinin ve üretim sırasında uygulanan teknolojik işlemlerin besin öğelerinin yapısını arzu edilmeyen şekilde değiştiğine ilişkin bilimsel veri de bulunmadığının altını çizdi.