Hz. Ali’nin sırtındaki hırkaya benim demesiyle, Hz. Ali’nin “ben sana iyilik yapmadım ki” cevabıyla anlatılan bir hikaye vardır. Böyle kötü muameleyle karşılaşmak istemiyorsan iyilik yapma der gibi. Ancak ben oğulları Hasan ve Hüseyin’in iyilik anlayışını daha çok benimseyenlerdenim. Mescitte abdest alan yaşlı adama doğru abdesti anlatmak için hangimiz doğru alıyoruz, kontrol eder misin dersi karşısında kendisine iyilik yapıldığını idrak eden amcanın tebessümünü hiçbir iyiliğe değişmem.
İyiliğin de kötülüğünden Allah’tan geldiğine inandırılan bir dinde insanlara mutlak iyiliği anlatmak deveyi hendekten atlamaktan daha zor olsa gerek. Hem de “içinizde hayra çağıran, iyiliği emredip kötülüğü men eden bir topluluk bulunsun” (Al-i İmran 104) emrine rağmen kötülüğü yok etmek zordur. Anlaşılan iyi olmak zor olduğu için kötülüğe kılıf bulunmuş oluyor.
Gerçek hayattaki uygulamalar da ayette emredildiği gibi değil kötülüğün irade dışı olduğu anlayışına göre inşa ediliyor. Yüz iyiliğin yanında bir kötü halinizi görseler hemen kötü damgası yersiniz. Diğer taraftan yüz kötülüğü olan bir adam arada bir tane iyilik yapsa onu yere göğe sığdıramazlar. Böyle bir tablo karşısında insan iyi mi kötü mü olacağına karar veremiyor. İyilik yapıyım da mı kötü olayım yoksa bodoslama mı dalayım seremonisi.
Bugüne kadar yaptığım iyiliklerden hiç karşılık beklemedim, bana yapılan iyiliğin de bedelini çok acı ödedim. Artık bana iyilik yapılmasından dahi korkar oldum. Kötünün tek bir tarifi var, kötü kötüdür. İyiliğin ise masum yüzü var insanlığı yanıltan. Kurtlar bu yüzden koyun postuna bürünür sık sık. Kanunlarda kötülüğün cezası var fakat kötülerin cezası yok. Onların mutlaka bir iyi hali vardır cezadan yırtmak için. İyiliğinizi kimse ödüllendirmez ama kötülerin akıbetine uğrayıp cezanızı alırsınız. İyilik yapmanın, iyi olmanın cezasını kötü bir şekilde öder kötü olursunuz.
İyi olmanın kötü sonuçları ahlaki bir sorun olduğu kadar toplumsal bir travmaya neden olan kötü bir hastalık. İktidarları ilgilendiren hukuki çözümleri kadar toplumun üreteceği değer yargıları da sorunun çözümünde önemli yer tutar. Ya iyileri destekleyip iyiliği çoğaltacağız ya da kötülere meydanı bırakıp her şey daha kötü olacak. Belki böylesi daha iyi olacak, ne dersiniz?
Haydi kalın sağlıcakla, selam ve dua ile..
