Yerli bilinsin fiyatı indirilsin

Maliyetleri dövizden etkilenmediği hâlde dövizdeki artışı fırsata çevirmek isteyenlere karşı başlayan dev tüketici hareketi, yeni bir boyut kazandı. Bütün tüketiciler fahiş zamları, gramaj oyunuyla fiyat artıranları önce ifşa, sonra protesto etti ve kazandı. Gramaj oyunuyla zam yapanlar fiyatları geri çekmeye, yeni kampanyalar yapmaya başladı. Zamma karşı savaşında kazançlı çıkan tüketicinin yeni bir talebi var: Yerli malını bilelim, etiketlerde görelim ve buna göre alışveriş yapalım. Tüketici birliklerinin temsilcileri de yeni hareket karşısında yeni fiyat oyunlarına karşı milli bir duruş sergilenmesi çağrısı yaparak “Gerek paket üzerinde gerekse market raflarında yerli ürünler tüketicinin kolayca göreceği simgelerle tanıtılmalı” görüşünü dile getirdi.

Tüketici Başvuru Merkezi Başkanı Aydın Ağaoğlu, yerli malı kullanımının özendirilmesi, fahiş zam yapanların cezalandırılması gibi uygulamaların hükümet politikası olduğunu, bunun yaygınlaştırılması için hem tüketiciler, hem birlikler hem de hükümet kanadının yeni çalışması olması gerektiğini ifade ediyor. Ağaoğlu, bu hareketin başarıya ulaşması için 4 ana teklifte bulunuyor.

FIRSATÇI AYAĞINA SIKIYOR
1-Elbette yerliyi tercih edeceğiz ama yerli diye uzandığımız yerde fırsatçının eline düşmeyeceğiz. Yüzde 60 döviz artışından sadece yüzde 10 etkilendiği hâlde, zammını yüzde 60 yapanı göreceğiz. İki büyük su markasına bakacağız mesela. Önceki fiyatı neydi, bugünkü fiyatı ne? Hangisi fırsatçı, hangisi taşıma maliyeti arttığı için cüzi zam yapmış, hangisi katlamış? Bu ürünleri kullananlar bilir. Yurt dışına un satıp, içerdeki tüketicinin ekmeğine ‘un zamlandı’ diye fahiş zam yapanı görüp ona göre davranacağız.
2-Kim yerli, kim ithal diye bakıp ona göre karar verecğiz. Ancak markası yabancı olmasına rağmen Türk insanının emeğiyle üretilen, ülkemizde katma değer üreten markayı da yerliden sayacağız.
3-İthal-yerli tercihi yaparken yerli 10, ithal 9 lira olsa dahi yerliyi tercih edeceğiz. Yerliler de tüketicinin bu teveccühüne göre kaliteli ürün verecek, tüketici yerliyi tercih ediyor diye fiyatına fahiş zam yapmayacak. Tekraren örnek veriyorum, sucular, fırıncılar, sebze-meyveciler. Bir örnek daha: İthal muzu 8,50 liraya satarken yerli muzu 13 lira yapanlara da fırsat verilmeyecek, tuvalet kâğıdının fiyatını katlayanlara da.
4-Bir elin sesi çıkmaz. Tüketici bu hareketi büyütürken, market sahibi de tedarikçisinin niyetine bakacak. 1 Eylül’de verdiği listeyi 3 Eylül’de değiştiren tedarikçisini uyaracak, ifşa edecek. Günlük, saatlik artışlara meydan vermeyecek. Tüketici yerli tercih ederken onlardan daha fazla kazanmaya çalışana fırsat vermeyeceğiz. Bu tüketici hareketi başarıya ulaşacak ve fırsatçılar kendi ayaklarına sıktıklarını görecek.

İÇERİDE ÜRETİLENLER BİZİM
Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, tüketicilerin satın aldığı ürünün üretildiği yeri bilme hakkının bulunduğunu dile getirerek, şunları kaydetti: Birçok ülkede olduğu gibi bizim ülkemizde de etiketlerde mutlaka belirgin görünecek bir uygulamaya gidilmelidir. Yabancı sermayeye ait ürünler şayet yurt içinde üretilmişse, o ürünlerde kendi insanımızın alın teri olduğunu gözeterek, satın alma tercihimizi belirlemeliyiz. Montaj sanayii bile olsa (endüstriyel ürünler), ülkemizde üretilmişse alın teri bizdendir.

EKONOMİK SALDIRI YAPILIYOR, BİZ OLURSAK TEĞET GEÇER
Ülkemize döviz kurları ve bazı ürünler üzerinden ekonomik saldırı yapıldığının kesin olduğunu söyleyen Ağağolu “Döviz belki 5 liranın altına düşecekken, bu ataklarla suni olarak yerinin sabitlenmeye çalışıldığı ortada. Ya bir olup bunun üstesinden geleceğiz, ya da geliri yüzde 60 değer kaybeden vatandaş gıdasından, sağlığından olacak, çocuğunu gerektiği gibi okutamayacak. Geliri düşen dargelirli belki elektrik ve doğalgazını ödeyemeyecek. Bunun için bütün bu saldırılara hep birlikte karşı durmalıyız. Bunları yaparsak göreceğiz kim kazanacak. Fırsatçı mı vatandaş mı” dedi ve ‘Altın Öneri’ dediği şu maddeleri paylaştı:
¥ Yabancı paraların yatırım aracı olarak kullanılmasından vazgeçilmeli, yerli ve alternatif yatırım araçlarına yönelinmeli.
¥ Döviz artışını fırsat görerek mal ve hizmet fiyatlarını fahiş artıranlardan uzak durmalı, alışveriş yapılmamalı.
¥ Alışverişlerde yabanca para ile işlem yapılmamalı, yapanlardan kesinlikle ürün ve hizmet alınmamalı.
¥ İthal ürün ve hizmet alımları kısıtlanmalı, mecburi olmadıkça tüketilmemeli, yerli alternatif tercih edilmeli.
¥ Kiralarını yabancı para ile belirleyen AVM’ler “Kiralarda TL’ye dönülmüştür’ levhası asmadığı sürece oraya gidilmemeli.
¥ Akaryakıtın dışarıdan getirildiği göz önünde bulundurulmalı, özel araç yerine toplu taşıma tercih edilmeli.
¥ Tasarrufa azami riayet edilmeli. Aciller dışında ihtiyaçlar ertelenmeli.

RUSYA VE İRAN'LA YERLİ PARA DÖNEMİ BAŞLIYOR
İran Merkez Bankası Başkanı Abdunnasır Himmeti; Türkiye, Rusya ve İran’ın yerel para birimleriyle ticaret yapma konusunda mutabık kaldığını söyledi. Himmeti, yakın bir gelecekte Türkiye ve Rusya Merkez Bankalarının yöneticileriyle bir araya geleceklerini ve hızlıca uygulamaya geçeceklerini ifade etti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in de katılımıyla verimli görüşmeler yaptıklarını aktaran Himmeti; petrol, gaz ve temel ürünlerin alışverişi ile bankacılık konularında uzlaşı sağlandığını kaydetti. Himmeti, 3 ülkenin de ticarette doların devre dışı bırakılması konusunda hemfikir olduğunu vurguladı.