Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının dünya genelinde ekonomik ve sosyal yankıları sürerken, virüs, Batı dünyasının en önemli askeri ittifakı NATO'yu da etkiledi.
NATO karargahında ve askeri personelinde Kovid-19 tespit edilmesinin yanı sıra virüs, İttifakın tatbikatlarını da vurdu.
30 Mart itibarıyla Brüksel'de NATO karargahındaki personelden Kovid-19 tespit edilenlerin sayısı 5'e ulaştı. Tam sayı belirtilmese de dünyanın farklı yerlerindeki misyonlarda görev alan askeri personel arasında da vakaların bulunduğu bildirildi.
Karargahta, personel ve toplantı sayısı azaltılırken, zaruri olmayan iş seyahatleri de yasaklandı.
Öte yandan karargaha dışarıdan ziyaretçi kabul edilmezken, yılda iki kere yapılan dışişleri bakanları toplantısı da ilk kez sanal ortama taşındı.
Dışişleri bakanları, yarın güvenli bir hat üzerinden "ilk defa video konferans yoluyla" İttifaka ilişkin güvenlik meselelerini ele alacak.
NATO tatbikatları sekteye uğradı
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, virüsün yayılmaya başlamasının ardından önceliğin personel ve askeri güçlerin sağlık ve güvenliğini temin etmek olduğunu ifade etti.
Operasyon ve misyonların halihazırda Kovid-19'dan ciddi şekilde etkilenmediğini vurgulayan Stoltenberg, NATO gibi kritik bir kurumun tamamen faaliyetlerini durdurmasının mümkün olmadığını aktardı.
Ancak Kovid-19'un yayılma hızının artmasıyla NATO'nun hazırlık seviyesini üst düzeyde tutmayı ve askeri kabiliyetini geliştirmeyi amaçlayan bazı tatbikatlar iptal edildi, ertelendi ya da düşük katılımla sürdürülmeye başlandı.
"Defender-Europe 20" ilk etkilenen tatbikat
ABD'nin kriz anında Avrupa'ya asker ve teçhizat sevkiyatını tatbik eden "Defender-Europe 20", ilk etkilenen tatbikatlardan biri oldu.
ABD, Avrupa'ya sevkiyatın durdurulacağını ve tatbikatın bazı kısımlarının iptal edileceğini duyurdu.
Norveç'te 9 Mart'ta başlayan "Exercise Cold Response 20" tatbikatı da durduruldu. Tatbikat, Rusya sınırı yakınlarında ABD ile 8 farklı üyeden yaklaşık 15 bin NATO askerinin katılımını ve zorlu koşullarla soğuk havada eğitim yapmasını öngörüyordu.
NATO müttefiklerinin katılımıyla düzenlenmesi planlanan ancak Kovid-19 nedeniyle iptal edilen diğer bazı tatbikatlar ise "Dynamic Front", "Saber Strike" ve "Swift Response" oldu.
Rusya henüz iptal etmedi
NATO'nun ezeli rakibi Rusya'ya karşı hazırlık düzeyini artırmayı amaçlayan tatbikatların ertelenmesi ya da iptal edilmesinin, İttifakın güvenlik ve caydırıcılık kabiliyetini olumsuz etkileyebileceği değerlendiriliyor.
Öyle ki; halihazırda onlu rakamlarla ifade edilen ölüm sayısına ve nispeten düşük vaka oranlarına sahip Rusya, henüz herhangi bir tatbikatı iptal ettiğini duyurmadı.
NATO, müttefiklere ne kadar destek sağlıyor?
Temel görevi üyelerine güvenlik temin etmek olan NATO, Kovid-19 bağlamında aynı zamanda müttefiklerin yardım talepleriyle de gündeme geldi.
Uluslararası basın, Kovid-19'dan yoğun bir şekilde etkilenen İspanya gibi üye ülkelerin NATO'dan yardım isteğini manşetlerine taşıdı.
İsmini vermek istemeyen bir NATO yetkilisi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "NATO müttefikleri, Kovid-19'a karşı dayanışma içinde ve birlikte hareket ediyor.” dedi.
Güvenlik güçlerinin lojistik ve planlama gibi konularda sivil girişimlere destek vermeye devam ettiğinin altını çizen NATO yetkilisi, aynı zamanda İttifakın tıbbi teçhizat nakliyesine katkı sağladığını aktardı.
NATO'nun askeri bir ittifak olarak solunum cihazları ya da başka tıbbi malzeme stoku bulunmadığına dikkati çeken NATO yetkilisi, Kovid-19'un uluslararası boyutta bir sağlık krizi olduğunu ve ilk sorumluluğun ulusal yetkililerde olduğunu ifade etti.
5'inci maddenin işletilmesi gerektiği gündeme getiriliyor
Öte yandan NATO'nun stratejik hava nakliyesi alanında iki ayrı programı bulunuyor. Bu çerçevede NATO'nun Çin’den Çekya'ya ve Slovakya'ya, Güney Kore'den Romanya'ya, Çekya'dan İspanya ve İtalya'ya farklı tıbbi malzeme nakliyesine destek olduğu biliniyor.
Ancak üye ülkelerin, tıpkı Avrupa Birliği (AB) örneğinde olduğu gibi, Kovid-19 pandemisiyle mücadele bağlamında ortaya çıkan sınamalar karşısında NATO'dan daha fazla destek beklediği değerlendiriliyor.
Öyle ki bazı taraflarca tüm müttefiklere ortak savunma taahhüt eden 5'inci maddenin işletilmesi gerektiği dahi gündeme getiriliyor.
NATO ise savunma ittifakı olduğunu, sağlık sektörünün ulusal sorumluluk dahilinde bulunduğunu ve talep edilmesi durumunda gerekli yardımı sağlayabileceğini tekrarlamaya devam ediyor.
AA
