Türkiye’nin en büyük KİT’lerini bünyesinde barındıran Fonun borçları artmakta ve karı azalmakta. Fonla ilgili tartışmalar her sene daha da olumsuz bir yere doğru giden bilançosuyla sınırlı değil. Verdiği araştırma önergesiyle Varlık Fonunu TBMM gündemine taşıyan CHP Kocaeli Milletvekili ve Parti Meclisi Üyesi Tahsin Tarhan şunları söyledi:
“Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başkanı olduğu Türkiye Varlık Fonu her gün başka bir tartışmayla kamuoyu gündeminde yer almaya devam ediyor. Türkiye’nin en büyük KİT’lerini bünyesinde barındıran Fonla ilgili kesin olan tek şey kötü yönetim. Devletin elindeki KİT’lerin ekonomik etkinliklerini daha verimli hale getirmek için kurulan Varlık Fonu azalan karları ve artan borçlarıyla koşar adım iflasa sürükleniyor.”
Yarı Yarıya
Fonun borçları yarı yarıya arttı. Karı ise yine aynı şekilde yarı yarıya azaldı. Şöyle ki, Türkiye Varlık Fonu'nun (TVF) net kârı, 2019'da bir önceki yıla göre yüzde 48,3 düşüşle 8 milyar 854 milyon TL'ye geriledi. Fonun, finans sektörü dışı toplam borcu da geçen yıl yüzde 46 artışla 284,2 milyar TL'ye yükseldi. TVF’nin kendi açıkladığı finansal rapora göre, 2018 sonunda 194,6 milyar TL olan TVF’nin finans sektörü dışı toplam borcu, 2019 sonunda 284,2 milyar TL’ye yükseldi. Bir yıllık borç artış oranı yüzde 46 oldu. Fonun bu dönemde faiz ve kur farkı giderleri kaynaklı “finansman giderleri” de yüzde 65 artışla 7,5 milyar TL’ye yükseldi. Genel yönetim giderleri de yüzde 30,4 artışla 18,7 milyar TL’ye ulaştı. 2019 bitimi itibariyle kesinleşen bu olumsuz bilançonun pandemin de etkisiyle derinleşen 2020’deki ekonomik kriz koşullarında daha da bozulacağı kesin gibi.
BOTAŞ VE TPAO’ya Kıyak
TBMM’de kabul edilen Elektrik Piyasası Kanunun 11 ve 12 inci maddeleri Fon bünyesinde faaliyet gösteren TPAO’nun ve BOTAŞ’ın tüm ihalelerini Kamu İhale Kanunu kapsamı dışına çıkardı. Tarhan’a göre, “Bu düzenleme Fon bünyesindeki iki büyük enerji şirketinin kamu denetimi olmaksızın Türkiye’yi on milyarlarca dolar borca sokabilecek uzun vadeli enerji alım sözleşmeleri yapmalarına imkan verecek nitelikte. Keyfi yönetim yetmemiş olmalı ki, daha fazla keyfilik istiyor Fon şirketleri.
Katar’a Mecbur Kalmak
Türkiye Varlık Fonuyla ilgili son önemli tartışma Katar Devletine satılan Borsa İstanbul’un % 10 hissesiyle ilgili. Bilindiği üzere kasasında 16, 2 milyar nakit varlığı bulunan ve 2019 itibariyle 1 milyar TL net kâr açıklayan şirketin azınlık hisseleri yok pahasına satıldı. Tarhan’a göre, “Ekonomi krizde ve Varlık Fonu batıyor. İktidar ise devletin mal varlığını Katarlılara peşkeş çekme derdinde. Umarım Borsa İstanbul’un kaderi Sakarya’daki Tank-Palet fabrikası gibi olmaz.”
