Kocaeli Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi’nde 2 akademisyen ve 17 öğrencinin katılımıyla farklı bir çalışmaya imza atıldı. Öğretim Üyesi Dr. Ersan Koç ve Araştırma Görevlisi Büşra Özaydın Çat önderliğinde bir araya gelen Mimarlık ve Tasarım Fakültesi öğrencileri, kurulan "Merih 2100: Yeni Dünya / Mars 2100: Terra Nova" kentsel dönüşüm atölyesinde Mars’ta yaşam için çeşitli koloniler tasarladı. Yapılan çalışmalar kapsamında Mars’ta kurulabilecek ilk şehirlerin planlama ve mimarlık projelerini üreten ekip, insanların konforlu bir şekilde Mars’ta nasıl yaşayabileceğini mimarlık bilgileri ile tasarladı. 2030 yılında gerçekleştirilecek "İlk Uçuş ve Hayatta Kalma Deneyimi" modeli, 2050 yılına kadarki süreçte gerçekleşecek "Uçuşlar ile Sayıca Çoğalma ve Mars’ta Doğumlar" modeli ve 2100 yılı ve sonrasında gerçekleşebilecek gelişmelerin bulunduğu "6 Ayrı Nokta 6 Ayrı Şehir Devleti" modeli olmak üzere toplamda 3 modelde Mars’a kurulabilecek bir kolonilerin gelişimini de tasarlayan öğrenciler, insanların Mars’ta yüksek yaşam kalitesinde yaşamalarını sağlayacak olan tarım alanından, evlere kadar birçok unsuru düşündü.
Proje bilimseverlerden büyük ilgi gördü
Yapılan çalışmalar kapsamında Mars’a gidecek ilk 20 kişilik grup için yaşam koşullarının sağlandığı kapalı alanın tasarımı, Mars’ta çoğalmanın sağlanmasının ardından bin kişinin barınacağı yaşam alanı ile çoğalmanın ardından 10 bin kişinin şehir koşullarında hayatını sürdürebileceği koloni sistemini aşamalar halinde her ayrıntısına kadar tasarlayan öğrenciler, kolonilerin kurulabileceği alanları da coğrafi bilgileri ile belirledi. Yapılan uzun ve kapsamlı araştırmaların ardından tasarlanan projenin 77 adet A1 boyutundaki tasarım paftası, 6 alçı ve kolay tekniği ile yapılan ölçek şehir modelleri ile 20 adet 3D yazısı teknikleri ile üretilmiş çalışma maketi Kocaeli Bilim Merkezi’nde bilimseverler için sergilendi. Türkiye’de Mars’ta yaşam konusunda yapılan çalışmalar arasında ilkler arasında yer alan çalışma vatandaşlardan büyük ilgi gördü.
"Eğitimimizde uzayı çalışmak istedik"
2 akademisyen ve 17 öğrencinin çalışmaları ile tasarlanan Mars kolonisi hakkında bilgi veren Dr. Ersan Koç, "Projenin başlangıcı aslında bir Mimarlık ve Tasarım Fakültesi’nde görev yapan öğretim üyeleri bilim kurgu ve kurgusal çalışmalara meraklıdır. Biz de tasarım eğitiminde biraz uzay, başka gezegenler bunu çalışmak istedik. Ben de biraz bu tür konularda kimler çalışıyor diye toparlamaya çalışırken, yurt içi ve yurt dışındaki seçkin üniversitelerimizden örnekler toplama başladık. Bu örnekleri toplarken karşımızı şöyle bir profil çıktı. Bunların hemen hemen tamamı bu meseleye, başka bir gezegendeki yaşama ve başka bir uydudaki yaşama temel bir mühendislik problemi olarak yaklaşıyordu. Yani bir hesap kitap ve basit bir hayatta kalma meselesi olarak bakıyordu ve bunun çok büyük bir eksiklik ve büyük bir hata olduğunu keşfettik. Bunu aşmak için ne tür bir çerçeveye ihtiyacımız vardı diye düşünmeye başladık ve geçen yıl bu aralar bir metin kaleme almaya başladık. Burada bu konuda önde giden çalışmaları toparlayan kurumların işte Mars’ın jeolojisi, buradaki görsel robotların topladığı fotoğrafları, imgeleri incelmeye başladık. Burada gördük ki fizyolojik olarak kimyasal olarak coğrafi olarak Dünya’da ne varsa Mars’ta da var" dedi.
"Her şeyin merkezine insanı koyan bir serüven"
Tasarlanan projede binlerce insanın Mars’ta yaşayabileceğine imkan sunulduğunun altını çizen Koç, "Her şeyin merkezine insanı koyan bir serüvenin nasıl yürütülebileceği ile başladık ve programda dedik ki arkadaşlarımıza, ‘önce bir yirmi kişi düşüneceğiz ve hep birlikte hayal edeceğiz.’ Sonra kurgusal bir uçuş programı verdik öğrencilere. Kurgusal olarak ilk aşamada 20 kişiyi Mars’a il koloni olarak gönderdik. Daha sonra bin kişilik yeni bir kültür alanı veya mahallesine dönüşen bir çerçeve problemini verdik ikinci aşamada. Üçüncü aşamada da 2100’lü yıllarda Mars’ta doğumlar ve roket uçuşları ile 10 bin gibi rakamlara yaklaşan bir şehri düşünebilir miyiz? Bunda da yer seçim modeli inşa etmeye çalıştık" diye konuştu.
"Yaptığımız hatalardan dersler alarak, burada yeni bir başlangıç yapabiliriz"
Mars’ın coğrafi ve fiziki yapılarının Dünya ile benzerliğinin projelerinin hayal ürünü olmadığını desteklediğine değinen Koç, "Mars’ın ekvatoral kuşağında bizim bugün Dünya’daki şehir ve yaşam alanlarımızı kurmamıza izin veren bir iklim bölgesi tespit ettik. Tabii, bir coğrafi okyanuslarını tekrar kazanması ihtimalinden su altında kalmaması gereken noktaları tespit etmeye çalıştık. Bir sentez çalışmasıyla 30 civarında olası şehir konumu tespit ettik. Hepsinin temelinde ’Biz Dünya’ya bir şeyler yapıyoruz. Verdiğimiz bir zarar var ama antropolojik olarak getirdiğimiz düzeyde de bir birikimimiz var. Yaptığımız hatalardan dersler alarak burada yeni bir şeyi baştan düşünmemiz nasıl daha sağlıklı olur’ düşüncesi vardı" şeklinde konuştu.
"Hem Dünya’da hem de Mars’ta insana dair problemleri dikkate aldık"
Atölye kapsamında Mars’ta karşılaşılacak problemlerin çözümlerinin arandığını belirten Büşra Özaydın Çat, Mars’taki gelişimin Dünya ile benzer olduğuna değinerek, "Mars’ta bir şeyler yapmaya çalışıyoruz. Milyonlarca yıl önce Dünya’da nasıl bir şey yapıldıysa biz Mars’a gittiğimizde tam olarak onu tekrar ettik diyebilirim. Yani mimarlığın en önemli sorunlarından biri barınma ihtiyacını karşılamak olduğu için Mars’a yollanacak bu ilk yirmi kişinin barınma kişinin barınma ihtiyacını nasıl karşılarız aslında biz biraz bunun sorularını aradık. Yolculuğun kendisi dahi 9 ay 10 ay gibi süreleri bulduğu için ciddi bir yalnızlık problemi olduğunu keşfettik. Bunun gibi insana dair birçok problemin hem Dünya’da olan problemlerin Mars’ta da olabileceğini ve bu nedenle de onun bu problemlerinin cevaplarını aradık biraz" ifadelerini kullandı
