(İHA) – Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ) Veteriner Fakültesi Parazitoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Serkan Bakırcı'nın yürütücüsü olduğu "Hyalomma excavatum ve Hyalomma marginatum türü kenelerin in vitro beslenmesi" isimli TÜBİTAK projesi 2019 yılı programında destek almaya hak kazandı.
Projede aynı ana bilim dalında görev yapan Prof. Dr. Tülin Karagenç, Prof. Dr. Hasan Eren, Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin Bilgin Bilgiç ve Arş. Gör. Dr. Selin Hacılarlıoğlu da araştırmacı olarak görev alırken, projenin bütçesi 45 bin TL olarak belirlendi.
Projede, Ixodidae ailesine mensup Hyalomma soyuna bağlı Hyalomma excavatum ve Hyalomma marginatum türü kenelerin farklı gelişme dönemlerinde in vitro olarak beslenmeleri amacıyla uygun kalınlıklarda silikon membranlar tasarlanması ve bu türlerin vektörlüğünü yaptığı hastalık etkenleri ile ilgili yapılacak çalışmalar (deneysel enfeksiyonlar) için mevcut kene kolonilerinin hazır hale getirilmesi amaçlandı.
Farklı kene türleri ve bunların gelişme dönemlerinin laboratuvar şartlarında üretilmesi ve kolonizasyonu, kene ile bulaşan hastalıkların kenede ve konaktaki seyrinin ve patogenezinin ortaya konması ve hastalıklara karşı nasıl önlem alınabileceği konusunda yeni fikirler oluşturması açısından da önemli görülen projede, kene türlerinin laboratuvar şartlarında üretimi ve kolonizasyonu esnasında deney hayvanı olarak, sığır, tavşan, gerbil gibi deney hayvanları kullanılıyor. Denemeler sırasında özellikle küçük hayvanlarda oluşabilecek ödem, anemi ve deri lezyonları, hayvan deneyleri etiği kuralları (3R kavramları, "Reduction, Refinement, Replacement") açısından problemler oluşturduğundan, projede üretilecek veriler, kenelerin kolonizasyonunda deney hayvanı gereksiniminin minimalize edilmesi ve bunun için ayrılan bütçe, ekipman ve personel giderlerinin azaltılması, deney hayvanlarında kenelerin beslenmesi esnasında karşılaşılan klinik problemlerin bertaraf edilmesi ve keneler ile bu türler tarafından nakledilen patojenlerin iletim mekanizmalarının aydınlatılmasına yönelik çalışmalarda gerekli olabilecek kene materyalinin in vitro elde edilmesinde önemli katkı sağlayacak.
Bu projede, tasarlanacak olan membranların, prototip bir ürün olarak araştırmacıların kontrollü bir ortamda kenelere ilişkin yeni çalışmalar planlamalarını sağlayacağı öngörülüyor.
