Trump İran'a yaptırımları hafifletecek iddiası

ABD Başkanı Donald Trump'ın, Fransa'nın İran'ı nükleer anlaşmada tutmak için sunduğu Avrupa'dan Tahran'a 15 milyar dolar kredi önerisine sıcak baktığı iddia edildi.

Amerikan Daily Beast haber sitesinde yer alan ve adı açıklanmayan konuyla ilgili dört kaynağa dayandırılan habere göre, Trump, iki hafta önce Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'la görüşmesinde, Avrupa'nın nükleer anlaşmayı korumak için İran'a sunduğu 15 milyar dolarlık kredi ya da petrol yaptırımlarının hafifletilmesi önerilerini reddetmedi.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo dahil bakanlık yetkililerinin de Macron'un önerilerine açık olduğunu aktaran kaynaklar, Trump'ın yaptırımlar nedeniyle İran'ın satamadığı petrole karşılık Avrupa ülkeleri tarafından Tahran'a 15 milyar dolar kredi sağlanması önerisini kabul etmesinin ya da yaptırımları hafifletme kararı almasının beklendiğini belirtti.

Avrupa'nın nükleer anlaşmayı koruma çabaları

Fransa Cumhurbaşkanı Macron ile ABD Başkanı Trump, ağustos sonunda Fransa'nın Biarritz kasabasında düzenlenen G7 Zirvesi sırasında bir araya geldi.

Macron aynı zamanda İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif'i de Biarritz'e davet etti ve nükleer anlaşmayı görüştü. Macron'un Trump'a İran petrolüne yönelik yaptırımları hafifletme çağrısında bulunduğuna yönelik iddialar da o dönem medyada yer aldı.

Fransa ayrıca, İran'ın nükleer anlaşmaya tam olarak uyması karşılığında ABD'nin de onaylaması halinde Tahran'a yaptırımlar nedeniyle satamadığı petrole karşılık yıl sonuna kadar 15 milyar dolar kredi sağlama önerisinde bulundu.

Trump yönetimi, 8 Mayıs 2018'de, 2015'te İran'la imzalanan nükleer anlaşmadan İran'ın balistik füze ve bölgesel faaliyetlerini de kapsayan yeni bir anlaşmaya varabilmek için çekildiğini açıklamıştı. Sonrasında Tahran yönetiminin petrol ihracatını hedef alan yaptırımları uygulamaya koyan ABD'nin yaptırımları nedeniyle Japonya, Güney Kore ve Avrupa ülkeleri İran'dan petrol ihracatını tamamen sonlandırmıştı.

İran, anlaşmanın tarafı BM Güvenlik Konseyi üyeleri ve Almanya’dan mutabakatın korunmasını istemiş ancak beklentisi karşılanmamıştı. Bunun üzerine Tahran yönetimi, 8 Mayıs'ta anlaşmadaki taahhütlerini azaltma sürecine gideceğini açıklamış ve bu kapsamda mutabakatta belirtilen uranyum stok miktarını 1 Temmuz'da, zenginleştirilmiş uranyum limitini ise 8 Temmuz'da aştığını duyurmuştu.

İran son olarak 7 Eylül'de anlaşmadaki taahhütlerini azaltma kararının üçüncü aşamasında uranyumu yüzde 20'den fazla zenginleştirme kapasitesine sahip gelişmiş santrifüjler kullanacaklarını açıklamıştı.

Trump'ın Ruhani ile görüşme planları

ABD Başkanı Trump, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile görüşmek istediğini her fırsatta dile getirirken Ruhani, yaptırımlar kaldırılmadan herhangi bir görüşmenin söz konusu olamayacağını belirtiyor.

İran karşıtlığıyla bilinen Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton'u görevden alan Trump, dün yaptığı bir konuşmada, İran'a yaptırımları kaldırıp kaldırmayacakları konusunda, "Ne olacağını göreceğiz." demişti.

Trump'ın bu ay New York'ta toplanacak Birleşmiş Milletler Genel Kurulu sırasında Ruhani ile görüşmeye zemin hazırlamak için Bolton'ı görevden aldığı yorumları yapılıyor. İran lideri Ayetullah Ali Hamaney ise Trump yönetimiyle her düzeyde görüşmeyi yasaklamıştı. 

 AA