Tıbbi çeviri, tüm profesyonel çeviri hizmetleri gibi özen isteyen ve kendi içerisinde zorlukları olan bir çeviri türüdür. Yalnızca kaynak ve hedef dilleri çok iyi bilmek; medikal çeviri yapabilmek için yeterli değildir.
Bilimsel literatüre hakimiyet, tıbbi terminolojiyi doğru kullanmak, çevrilen terimin hedef dildeki kullanım şeklini bilmek ve her iki ülkenin de kültürünü tanımak tıbbi çeviri yapacak kişilerin sahip olması gereken temel kalifikasyonlar arasında yer alır. Tıbbi çevirinin önemi de göz önünde bulundurulduğunda bu çeviri türünün zorlukları net bir şekilde gözler önüne serilebilir.
Bu yazımızda tıbbi çeviri yapacak olan çevirmenlerin sahip olması gereken özelliklere ve medikal çevirinin zorluklarına odaklanacağız.
Tıbbi Çeviri Yapacakların Sahip Olmaları Gereken Özellikler
Tıbbi çeviri yapacak olan kişilerin;
- Hedef ve Kaynak Dillere Tam Anlamıyla Hakim Olmaları Gerekir: Tıbbi çeviri yapacak kişilerin sahip olması gereken ilk kalifikasyon hedef ve kaynak dillere tam anlamıyla hakim olmaktır. Dilin dilbilgisi kurallarına, söylemlerine ve yazım kurallarına aşina olmayan kişilerin yapacakları medikal çeviriler doğruluktan uzak olabilir. Bu durumda çevrilen metnin kapsamı gereği ciddi yanlış anlaşılmalar ortaya çıkabilir. İnsan sağlığını ve tıbbi alandaki gelişmeleri yakından ilgilendiren bu problem basit bir yanlışlıktan çok daha fazlasıdır.
- Tıbbi Uzmanlıkları Olması Gerekir: Tıbbi çeviri kapsamında giren metinlerin içeriklerinde tıbbi terimler geçer. Bu terimlerin doğru bir şekilde çevrilmesi için çevirmenlerin tıbbi uzmanlıkları olmalıdır. Medikal çevirisi yapılacak metinde terim geçiyorsa bu terimler hedef dile olduğu gibi aktarılmalıdır. Aksi takdirde metin çevrilirken anlam bulanıklıkları oluşabilir. Tıbbi çevirinin amacına ulaşması için kaynak metnin tıbbi terminolojiye hakim çevirmenler tarafından çevrilmesi gereklidir.
Tıbbi çevirmenin sahip olması gereken tüm bu kalifikasyonlar eş derecede önemlidir. Bu niteliklerden bir ya da birkaçı eksik kalırsa tıbbi araştırmalar, ilaç prospektüsleri, medikal deneyler ve tıbbi cihazların kullanım kılavuzları yanlış veya eksik bir şekilde çevrilebilir.
Medikal Çeviri Sırasında Karşılaşılan Zorluklar
Medikal çeviri sırasında karşılaşılabilecek çeşitli zorluklar bulunur; bu zorluklar ile ilgili detaylı bilgi aktarmamız gerekirse şu bilgileri paylaşabiliriz:
- Tıbbi çeviri; yapılacak metinlerin içeriği gereği dikkate alınması ve yalnızca çevirisi yapılacak metnin konusunda uzman olanlar tarafından gerçekleştirilmesi gereken bir çeviri türüdür. Özel bir uzmanlık gerektiren tıbbi çeviriyi yapabilmek için hedef ve kaynak dillere hakimiyetten çok daha fazlası gerekir. Çevirmen; uzmanlığını sürekli güncellemeli, her iki dilin konuşulduğu ülkelerin kültürlerini tanımalıdır. Çevirmen; söylemlerinin yanlış anlaşılmalara yol açmamak için ekstra özen göstermelidir.
- Tıbbi çeviri; çevrilen metinlerin içeriği gereği diğer tüm profesyonel çeviri türlerinden ayrışır. Tıbbi çeviri ile insan hayatını yakından ilgilendiren araştırmalar için önemli veri akışını sağlayan ve yeni buluşları dünyaya yayan konular herkes tarafından bilinir hale gelir. Yeni tedavi yöntemleri, farklı hastalıklar üzerine yapılan çalışmalar, ilaç prospektüsleri, tıbbi cihaz kullanım kılavuzları, tıbbi makaleler ve tıbbi broşürler gibi tüm metinler tıbbi çeviri hizmetleri sayesinde en doğru şekilde aktarılabilir.
- Tıbbi çeviri; metinlerde kullanılan tıbbi terimlerin çevrilmesi sırasında ek özen isteyen bir çeviri türüdür. Latince kökenli terimler, hedef dilde bu terimlerin nasıl kullanıldığı ve eşdeğer karşılıklarının olup olmadığı gibi önemli unsurlar dikkate alınmalıdır. Tıbbi çevirinin istediği dikkat ve profesyonel bakış açısı bu çevirinin zorluklar arasında yer alır.
- Tıbbi çeviri yapılacak kaynak metnin hedef dile hiçbir anlam bulanıklığı taşımadan çevrilmesi gerekir. Tıbbi çeviride sübjektif yorumlara kesinlikle yer verilmemeli; metin olduğu gibi çevrilmeli ve cümle yapılarına mümkün olduğunca müdahale edilmemelidir. Bu işlemler sırasında yapılabilecek en küçük bir hata metinde anlam kargaşasına yol açabilir; ki bu medikal çeviride yeri olmayan bir yanlıştır.
