İzmir’in zeytini, zeytinyağı, organik üreticileri ve pazarları ile bilinen Türkiye’nin ilk Sakin şehri Seferihisar’ın Orhanlı köyüne planlanan taş ocağı, köylüleri ayağa kaldırdı. Projenin planlandığı Orhanlı vadisinin, zeytinlikler, ormanlar ile kaplı, hem biyolojik çeşitlilik hem de geleneksel üretim için İzmir’in en önemli alanlarından biri olduğunu belirten köylüler, vadide yetiştirilen Erkence Zeytininden, en kıymetli zeytin olarak bilinen “hurma” zeytininin elde edildiğini de ifade ederek, bu cinsin dünyada yalnızca İzmir’de yaşadığını söylediler.
Taş ocağı projesine Seferihisar Belediyesi, Seferihisar Orhanlı köyü halkı ve komşu Menderes Kuyucak köyü sakinleri ve sivil toplum kuruluşları tepki gösterdi ve projenin ivedilikle iptal edilmesini talep etti. Üreticiler, hem zeytin, yağ ve organik sebze üretimlerini hem de hayatlarını mahvedeceklerini düşündükleri projeye karşı birlikte hukuki mücadeleye başladı. Ellerinde “Taş yeme zeytin ye”, “Erkence zeytinime dokunma”, İzmir’in dağlarında taş ocakları açmasın”, “Orhanlı’nın erkence zeytinine taş ocağı hançeri” gibi pankartlarla kararı protesto eden vatandaşlar, planlanan taş ocağıyla birlikte yok edilmesiyle karşı karşıya kalacak vadiye sembolik olarak zeytin fidanları dikerek, tepkilerini gösterdi.
“Maden tozuna bulaşmış meyve sebze yetişmesin”
Konu hakkında açıklama yapan Seferihisar Belediye Başkanı Tunç Soyer, “Biz Seferihisar’ı Sakin Şehir birliğine dahil etmeyi düşündüğümüzde amacımız, burada dünyanın en sağlıklı yağlarının üretildiği, en sağlıklı ürünlerinin yetiştirildiği, en zengin pazarlarının kurulduğu, en mutlu ve huzurlu insanların yaşadığı yerlerden biri haline getirmekti. Seferihisar binlerce yıldır yaşayanlarına, hemşerilerine bu imkanları sunmuş. Orhanlı vadisindeki bu projeyse bize düzenli dinamitlerin patlatıldığı, tarımın ve hayvancılığın yapılamadığı, köyünün içinden yüzlerce kamyonun geçtiği, yetiştirilen her sebzenin maden tozuna bulandığı bir gelecek sunuyor. Biz bu geleceği reddediyoruz. Haklıyız ama maalesef bu memlekette bazen sadece haklı olmakta yetmiyor. Sesimizi sonuna kadar duyuracağız ve bu kararı iptal ettireceğiz” dedi.
“Henüz başvuru aşamasında reddedilmeliydi”
Doğa ve çevre davalarıyla bilinen Avukat Şehrazat Mercan ise “3573 Sayılı Zeytincilik Kanunu ve Yönetmeliği; zeytinlere 3 km mesafede, toz ve duman çıkaran, kimyevi atık bırakan tesislerin yapılmasını, emredici ve bağlayıcı düzenleme ile yasaklanmıştır. Orhanlı ve Kuyucak Köylerini etkileyecek bir taş ocağı ve kırma eleme tesisi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED sürecini başlatmıştır. Oysa Zeytincilik Kanunu gereği, tam 238 dönüm zeytinliğin ortasına yapılmak istenen bu ocak ve tesisin daha başvuru aşamasında reddedilmesi gerekirdi. Bu sebep çok önemlidir. Yasal başvurularımızı köylüler adına yaptık. İşletmelere karşı davaların açılması hazırlıklarımız başlamıştır” diye konuştu.
Orhanlı Köyü Muhtarı Birgül Bozkurt ise yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi: “Zeytinlikleri içine alan, köyün evlerine 100 metre mesafede, Menderes Orhanlı yoluna çok yakın, birinci derece arkeolojik sit alanı içerinde kalan ve yöremize zarar verecek taş ocağını istemiyoruz. İzmir’in dağlarında çiçekler, Orhanlı’nın dağlarında Şevketi Bostan’lar açsın.”
Madenin planlandığı köye üretici pazarı açıldı
Taş ocağına karşı yapılan eylemin ardından Seferihisar’ın ünlü üretici pazarlarından bir tanesi de Orhanlı köyünde açıldı. Salı günleri Seferihisar merkez, Pazar günleri Sığacık Kaleiçinde açılan pazarlara her cumartesi günü açılacak Orhanlı Köy Pazarı da eklendi. Bundan böyle her cumartesi günü sadece Orhanlı Köyünde yaşayan köylülerin ürettiği meyve ve sebzelerle, Orhanlı Köyünde yaşayan kadınların evlerinde yaptığı gözleme, sarma, börek, tatlı gibi yiyecekler bu pazarda satılacak. İlk gün 78 köylünün tezgahlarıyla açılan pazar, Orhanlı’ya gelenlerin büyük beğenisini topladı.
Orhanlı köyündeki program Türk Halk Müziği Sanatçısı Murat Sincer konseriyle tamamlandı.