Demirciler Konağı tamamen yıkılmış durumdayken, Gebze Su Dolabı'da yok olmanın eşiğinde.Binalar da doğar, yaşar ve ölür ama koruma altındaki tarihi yapılar için bu söz konusu olmayacak bir durum. Gebze’de bulunan bu iki eser hem kendi yapısal tekniği anlamında hem de tarihi önemi konusunda Kocaeli’nin tarihi enlerinden iki örnek olma özelliği taşıyordu. Zamanında Çoban Mustafa Paşa Camii’nin ve Gebze kentinin su ihtiyacını temin etmek amacıyla yaptırılan su dolabı iki kuyudan oluşmuş ve zamanında beygirlerle döndürülerek su temin edilen bir yapı olma özelliğine sahipti.
Dolabın yakınında bulunan Arap çeşmesine de su temin ettiği rivayetlerden anlaşılmaktadır. Yapı bugüne kadar zorda olsa Güzeller Mahallesi’nde ayakta kalmayı başara bildi. Gebze’ye bağlı Demirciler Köyü’nde bulunan tarihi Demirciler Konağı ise yok oldu. Tarihi konak Gebze’nin en eski konağı olma özelliğini taşıyordu.
Gebze Demirciler Köyü´nde bulunan konak, 19. yy. Osmanlı mimarisinin en başarılı örneklerinden biri olarak gösteriliyordu. Demirciler Konağı, içindeki kalem işi bezemeler ve mimari üslup açısından Kocaeli ilindeki tek örnek olma özelliğine sahipti. Demirciler Konağı sadece Gebze, Kocaeli için değil; Türkiye içinde önemli bir yapıydı.
BÜYÜK SORUMLULUK BÜYÜKŞEHİRDE
Konak için yapılabilecek bir şey kaldı mı, bunu zaman gösterecek ama ayakta kalan geçen dönem Gebze 2023 vizyon projelerinden biri olan Gebze Su Dolabı için henüz geç değil. Burada en büyük sorumluluk Büyükşehir’e düşüyor. Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu tarihi dolabın 2011 yatırım programına alındığını söylemişti. Ancak söz verilip de hep ertelenen ve yok olan eserler gibi henüz Gebze Su Dolabında çalışmalara başlanmadı. Büyükşehir’in İzmit ve çevresine bu eserler konusunda gösterdiği hassasiyetin Gebze Bölgesi içinde gösterilmesi gerekiyor.
Bu gibi eserler için belediyelerin ek bütçeler oluşturması gibi bir durumda yok, zaten belediyelere bu yapılar için kaynak veriliyor. Değerlerini yitirmiş olmakla nitelediğimiz Avrupa bize bu konuda çok ironik bir örnek oluşturuyor. Batıdaki bilinçle şehirlerde küçük bir eser bile korunup kollanıyor ve şehir o esere göre uyarlanıyor. Şehirler modern görünüşleri ve tarihi yapılarının birlikte uyumu ile değer görüyor. Bu konuda Gebze halkı Büyükşehir’in hassasiyetinin artmasını bekliyor.
LALE KALAYCIOĞLU