Son yıllarda sosyal medya platformlarında “yaşam koçu”, “kişisel gelişim uzmanı” ve “online terapist” gibi unvanlarla danışmanlık hizmeti sunan kişilerin sayısı giderek artıyor. Ancak bu kişilerin büyük bir kısmının herhangi bir psikoloji ya da tıp eğitimi almamış olması hem bireysel hem de toplumsal düzeyde ciddi tehlikeler yaratıyor. Konuyla ilgili Elips Haber’den Albina Sıla Aslan’a değerlendirmelerde buluna Uzman Psikolog Şenay Ölmez, bu durumu “görünmeyen ama çok büyük bir tehdit” olarak nitelendirdi.
Ruh sağlığı hizmetlerinin yalnızca lisans eğitimi değil, aynı zamanda yoğun bir deneyim gerektirdiğini vurgulayan Ölmez, bu alanda yeterli eğitimi ve deneyimi olmayan kişilerin hizmet vermesinin hem bireyler hem de toplum için kalıcı hasarlara yol açabileceğini söyledi. Ölmez, “Ülkemizde psikolog veya psikiyatrist olmayan kişiler, psikoloji eğitimi almadan danışmanlık hizmeti verebiliyor. Bu durum ciddi anlamda tehlike teşkil ediyor” dedi.
Özellikle dijital platformlar üzerinden sunulan online danışmanlık hizmetlerinin hiçbir yasal denetime tabi olmadığını belirten Ölmez, bu kişilerin devlet kurumları tarafından izlenemediğini ve kayıt altında olmadığını ifade etti. Bu denetimsizlik ortamının kötü niyetli kişi ve kurumlar tarafından suistimal edildiğini dile getiren Ölmez, “Bu kişiler, marangoz ya da terzi gibi alakasız mesleklerden geliyor olabilir; ancak internet ortamında kendilerini ‘uzman danışman’ olarak tanıtıp ruh sağlığı üzerinde ciddi etkiler bırakabilecek müdahalelerde bulunuyorlar” diye konuştu.
Yasal düzenlemelerin yetersizliğine dikkat çeken Ölmez, Türk Psikologlar Derneği ve Türk Psikiyatri Derneği’nin bu konuda çeşitli çalışmalar yürüttüğünü ancak mevcut hukuki altyapının sahte danışmanlara karşı yeterli caydırıcılık sağlamadığını belirtti. “Meslek sınırları tam olarak belirlenmediği sürece, alan dışından gelen kişiler ruh sağlığı alanında faaliyet göstermeye devam edecek” ifadelerini kullandı.
Bu durumun mağduriyet yaratması halinde, bireylerin hangi kuruma başvuracağı konusunda da belirsizlik yaşandığını vurgulayan Ölmez, ruh sağlığı hizmeti almak isteyen kişilerin uzman seçerken çok dikkatli olması gerektiğini söyledi. Uzman Psikolog Ölmez, “Hizmet alınacak kişinin lisansının psikoloji, psikiyatri ya da tıp alanında olup olmadığını mutlaka araştırmak gerekiyor. Mesleki deneyim de en az eğitim kadar önemlidir. İnsanlar birkaç haftalık ücretli eğitimlerin ardından kendilerini uzman ilan edip seans açmaya başlıyorlar. Bu durumun önüne geçmek için meslek tanımlarının netleşmesi şart” diye konuştu.
Ruh sağlığı alanındaki görev tanımlarının sadece psikolog ve psikiyatristler için değil, psikolojik danışmanlar ve terapistler için de netleştirilmesi gerektiğini vurgulayan Ölmez, bu tanımların halk tarafından da doğru anlaşılması için kamusal bilgilendirme kampanyalarına ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
Ölmez, özellikle online hizmetlerin hiçbir denetim mekanizmasına sahip olmaması nedeniyle riskin daha da büyüdüğünü belirterek, ruh sağlığı gibi hassas bir alanda bilinçli tercihler yapılması gerektiğini vurguladı ve “Eğitiminden ve deneyiminden emin olmadığınız hiç kimseden bu hizmeti almamanız çok önemli” uyarısında bulundu.
