Azerbaycan’da yaşamış, yetişmiş birçok tasavvuf alimi bulunuyor. Seyyid Yahya Şirvani Bakuvi de bu alimlerden biri. “Azerbaycan’ın ve Kafkasların Mevlanası” olarak nitelendirilen ve İslam’da mezhepler arası kardeşliğin ve hoşgörünün sembolü Şirvani, Halveti tarikatında “Pir-i Sani” (tarikatın ikinci kurucusu) olarak biliniyor.
1464 tarihinde Bakü’de vefat eden Şirvani’nin tasavvufla ilgili çok sayıda eseri bulunuyor. Sadece Kafkasya’da değil İran, Irak ve Anadolu’da da tanınan Şirvani, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de Yunus Emre Enstitüsü’nce (YEE) ‘Seyyid Yahya Şirvani Bakuvi ve Tasavvuf Geleneği’ panelinde anıldı.
Azerbaycan Manevi Değerlerin Tebliği Fonu işbirliğiyle Azerbaycan Diller Üniversitesi’nde yapılan panele Ömer Tuğrul İnançer, Dr. Mustafa Tatçı, Prof. Dr. Metin İzeti ve Ümit Akdemir konuşmacı olarak katıldı. Panelden sonra Türk Tasavvuf Musikisi Vakfı İstanbul Tarihi Türk Musikisi grubu bir konser verdi.
600 SENEDİR OKUNUYOR
Ömer Tuğrul İnançer, Şirvani’nin Türk Tasavvuf kültürü içindeki önemini şöyle anlattı:
“Halvetiliğin bütün dünyaya yayılmasını temin eden zattır. Ömer Halveti hazretlerinden Seyyid Yahya’ya kadar Halvetilik birkaç kişiyle gelmiş. Çok sağlam bir gövdesi olan Halvetilik Seyyid Yahya efendimizle birden dal, budak vermiş. O gövdenin taşıyacağı genişlikte büyük bir çınar halini almış ama ilk budak patlaması Seyyid Yahya. Bir de 600 senedir milyonlarca insana o Evrad-ı Şerif’i okutmak tesadüf değil. Ben bugün otursam bir evrad yazarım ama kim okur? Hazretin Evrad’ı 600 senedir okunuyor. Hem de Fas’tan Endonezya’ya kadar.”
ÜÇ DİVANI VAR
Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Tatçı, Türk coğrafyasında İslam’ın Ahmed Yesevi döneminde bir hilal gibiyse Yahya Şirvani döneminde dolunay halini aldığını kaydetti. Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi, Sanat ve Tasarım Fakültesi'nden Ümit Akdemir ise “Seyyid Yahya Şirvani bundan yaklaşık altı asır önce yazdığı Vird-i Settar’ın onbinlerce seveni var. Çok geniş bir coğrafya, güne merhabayı onun dilinden yapıyor. 5952 beyitlik manzum, 500 sayfa civarında mensur eseri ve muhtevası var. Beyitleri üç divan teşkil edecek kadar” ifadelerini kullandı.
Aynı medeniyetin insanlarıyız
Seyyid Yahya Şirvani Bakuvi’nin evrensel bir insan olduğunu söyleyen Prof. Dr. Metin İzeti, “Onun temsil ettiği paradigma sadece Türkler değil diğer milletlere de ulaşmıştır. Onun yolunda olduğum için çok memnunum” dedi. Şirvani’nin Anadolu irfanı diye tabir edilen manevi değerlerin yaygınlaşmasında bir çığır oluşturduğunu hatırlatan YEE Başkanı Prof. Dr. Şeref Ateş ise şunları kaydetti: “Azerbaycan ile Türkiye arasında manevi ve kültürel bağları güçlendirmek için bu gibi ortak değerleri gündeme taşımamız gerekiyor. ‘Bir millet, iki devlet’ söylemini uygulamada da göstermemiz lazım, çünkü hem konuştuğumuz dil aynı hem İslam’a yaklaşımımız hem de medeniyetimiz aynı.”
KAYNAK: YENİ ŞAFAK
