Sırbistan'da halk koronavirüs salgını gölgesinde sandığa gidiyor

Dünya genelinde yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının etkisi devam ederken, Sırbistan'da halk yarın yapılacak genel, yerel ve özerk bölge seçimlerinde oy kullanmak için sandık başına gidecek.

Salgının etkisinin büyük oranda geçtiği, can kaybı ve yeni vaka sayılarının azaldığı, tedbirlerin önemli ölçüde kalktığı ve "yeni normal" sürecin işlemeye başladığı ülkede, seçmenler gelecek 4 yıl boyunca ülkeyi ve yaşadıkları şehirleri yönetecek isimleri belirleyecek.

Kayıtlı 6 milyon 583 bin 665 seçmenin bulduğu ülkede, 250 sandalyeli ulusal meclise girmek için 21 seçim listesinin adayları yarışacak.

Diğer yandan, ülkenin kuzeyindeki Voyvodina Özek Bölgesi'nin 120 sandalyeli meclisi ile ülke genelindeki şehir ve ilçelerin belediye meclislerinin yeni üyeleri de seçilecek.

Perşembeyi cumaya bağlayan gece yarısı başlayan seçim yasakları, oy kullanma işleminin sona erdiği ana kadar sürecek. Bu süre zarfında partiler miting düzenleyemeyecek, başta televizyonlar olmak üzere medya organlarında propaganda yapılmayacak.

Seçmenler, pazar günü 07.00-20.00 saatlerinde kayıtlı oldukları seçim merkezlerinde oy kullanabilecek. 30 Mayıs itibarıyla ikameti yurt dışında bulunan Sırbistan vatandaşları da ülkelerinin diplomatik temsilciliklerinde oy verebilecek.

Ülke genelinde 8 bin 253, yurt dışında ise 40'ın üzerinde seçim merkezinde oy kullanılacak.

Seçimler, salgın nedeniyle bir kez ertelendi

Sırbistan'daki seçimler normalde 26 Nisan'da yapılması planlanıyordu ancak Kovid-19 salgını ile mücadele kapsamında alınan önlemler nedeniyle seçimler de ileri bir tarihe ertelenmek zorunda kaldı.

Seçimleri Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) bünyesindeki Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisinin (ODIHR) yanı sıra yerel gözlemci kurumlar CRTA, CESID ve Yolsuzlukla Mücadele Ajansı da takip edecek. Avrupa Seçim İzleme Örgütleri Ağı (ENEMO) da bu yıl ilk kez seçimleri gözlemci olarak izleyecek.

21 listede 3 bin 419 aday

Genel seçimde toplam 21 listede 3 bin 419 aday yarışacak.

Seçim listelerinde ilk sırada Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic'in liderliğini yaptığı Sırp İlerleme Partisi (SNS) gelirken, ikinci sırada mevcut hükümetin koalisyon ortağı olan Sırbistan Sosyalist Partisi (SPS) ile Eşsiz Sırbistan (JS) ittifakı yer aldı.

Savaş suçlusu Vojislav Seselj'in Sırp Radikal Partisi (SRS) üçüncü sırada bulunurken, onu "Voyvodina Macarlar Birliği", "Sırbistan İçin Zafer", "Sırbistan Krallığı İçin", "Birleşmiş Demokrat Sırbistan" listeleri takip etti.

Eski Sancak Müftüsü Muamer Zukorlic'in Adalet ve Barış Partisi (SPP), Makedonların Demokrat Partisi (DPM) ile ittifak yaparken, bir diğer Boşnak siyasetçi Sulejman Ugljanin'in Sancak Demokratik Eylem Partisi (SDA Sancak) ise seçime bağımsız liste ile katılacak.

Seçimde ayrıca, hükümet karşıtı protestoların öne çıkan isimlerinden oyuncu Sergej Trifunovic'in "Özgür Vatandaşlar Hareketi" ile Liberal Demokrat Partisi (LDP) lideri Cedomir Jovanovic öncülüğündeki "Barış Koalisyonu" ittifakı da yarışacak.

Seçime katılacak listeler arasında ayrıca "Metla 2020", "Milan Stamatovic - Sağlıklı Olan Kazansın - Dragan Jovanovic - Daha İyi Sırbistan - Sağlıklı Sırbistan", "Sırp Yeminliler Partisi", "Halk Cephesi", "Egemenler", "Arnavut Demokrat Alternatifi - Birleşmiş Vadi", "Vatandaş Grubu: 5 Milyondan 1'i", "Yeşiller Partisi - Yeni Parti" ittifakı, Rus Partisi ve takip "Leviathan Hareketi" de yer alıyor.

Bazı partiler seçimleri boykot edecek

Eski Belgrad Büyükşehir Belediye Başkanı Dragan Djilas'ın Demokrat Partisi (DS), aşırı sağcı Dveri Hareketi ve eski Dışişleri Bakanı Vuk Jeremic'in Halk Partisinin oluşturduğu muhalif Sırbistan İçin Birlik (SzS) ittifakı, yarınki seçimleri boykot edecek.

SzS kanadı, adil ve demokratik bir seçim için asgari koşulların dahi bulunmadığını savunurken, ne hukuk ne de sağlık koşulları açısından seçimlerin 21 Haziran'da yapılmasının uygun olmadığını öne sürüyor.

Daha önce boykot edenlerin safında yer alan oyuncu Trifunovic ile "5 milyondan 1'i" hareketi kurucuları ise fikirlerini değiştirip seçimlere katılmaya karar vermişti.

Seçim barajı yüzde 3 oldu

Bu arada, geçmiş yıllardaki seçimlerden farklı olarak bu genel seçimde baraj yüzde 3 olacak. Yapılan kanun değişikliği ile baraj yüzde 5'ten yüzde 3'e indirilmişti. Sırbistan Meclisinde kabul edilen yasa değişikliğine göre ayrıca, yüzde 3'lük seçim barajı azınlık partileri için geçerli olmayacak.

Diğer yandan, Sırbistan'daki seçim kampanyasında en çok dikkat çeken noktalardan biri Cumhurbaşkanı Vucic'in partisinin ilk mitingini "online" olarak düzenlemesi oldu. Vucic, görüntülü olarak mitinge bağlanan ve dev bir ekrana yansıtılan parti sempatizanlarına özel hazırlanan bir odadan hitap etti.

Özellikle sosyal medyada ilgi gören bir başka seçim kampanyası görüntüsü ise Sırbistan Sosyal Demokrat Partisi (SDP) Genel Başkanı Rasim Ljajic'in Novi Pazar'daki mitinginde coşkuya kapılarak sahneden destekçilerinin üzerine atlaması oldu.

Seçim kampanyası öncesi gerginlikler yaşandı

Öte yandan, ülkede seçim kampanyaları başlamadan önce yaşanan bazı gerginlikler de yaşanırken, henüz sokağa çıkma yasağının kaldırılmadığı mayıs ayı başında muhalefet yanlıları, başkent Belgrad'da gösteri düzenledi.

Bu olayın birkaç gün sonrasında, muhalefet kanadından bazı milletvekilleri, ulusal meclisi binasının girişini kapatarak bakanların ve iktidar ortağı partili bazı milletvekillerinin binaya girmesine engel olmaya çalıştı.

Boşnak partiler arasındaki bölünmüşlük sürüyor

Bu arada, Sırbistan'daki Boşnak nüfusun yoğun yaşadığı Sancak bölgesindeki bölünmüşlük bu seçimlerde de devam ediyor. Bölgenin üç önemli Boşnak siyasi figürü Ugljanin, Ljajic ve Zukorlic, seçimlere farklı listelerle girecek.

Ljajic'in liderliğini yaptığı SDP, Cumhurbaşkanı Vucic'in SNS'si ile ittifak yaparken, Ugljanin'in SDA Sancak'ı ve Zukorlic'in SPP'si ise bağımsız listelerle seçime katılıyor.

Eski müftü Zukorlic, seçimlerin favorisi olarak gösterilen SNS ile iş birliğine hazır olduklarını belirtirken, Ugljanin'in liderliğini yaptığı SDA Sancak ise iktidardaki SNS hükümetini "düşman rejim" olarak nitelendiriyor.

AA