Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), yayınladığı yeni genelge ile, SSK ve Bağ-Kur statüsünde çalışan milyonlarca kişiyi yakından ilgilendiren iş kazaları konusuna açıklık getirildi. îş kazalarında, raporlu olunan dönemde SGK tarafından "geçici iş göremezlik" parası veriliyor. Eğer kaza sonunda yüzde 10 veya üzerinde iş kaybı ortaya çıkarsa bu durumda engellilik oranına göre değişen "sürekli iş göremezlik" aylığı bağlanıyor. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç ve Tahsin Akça'nın haberine göre, kişi çalışmaya devam etse bile bu para kesilmiyor.
Genelgeye göre, bir kazanın iş kazası kabul edilebilmesi için öncelikle işyerinde veya "işyeri olarak kabul edilen yerlerde" meydana gelmesi gerekiyor. Sigortalıların işyeri sayılan yerlerde, örneğin avluda yürürken düşmesi; dinlenme saatinde top oynarken ayağının kırılması; bahçede meyve ağacından meyve toplarken düşmesi; tarlada çalışırken traktör ile kaza geçirmesi; yemek yerken elini kesmesi iş kazası olarak kabul ediliyor.
Fakat, maden işletmeleri, karayolları, demiryolları gibi işletmelerde çalışanların, esas işini gördüğü yerden farklı bir yerdeki aynı işverene ait işyerinde örneğin arkadaş ziyareti gibi işle ilgili olmayan bir durumda kaza meydana gelirse, bu iş kazası olarak kabul edilmiyor.
YEMEK İŞ ALANINDA İSE İŞ KAZASI OLUR
Sigortalının işyerinde kalp krizi geçirmesi veya başka bir hastalık nedeniyle ölmesi ya da ruhen ve bedenen hemen ya da sonradan engelli hale gelmesi iş kazasına giriyor. İşyerinin dışındaki kazalarda en önemli kriter, işveren tarafından görevlendirme veya işin niteliği gereği yapıldığı sırada olması. Örneğin, beyaz eşya servisinde çalışan işçinin buzdolabı tamiri için gittiği binada dengesini kaybederek düşmesi sonucunda yaralanması iş kazası sayılıyor.
Ancak, sigortalının görev konusu ile ilgili olmayan ve görevinin dışında meydana gelen olaylar iş kazası olarak değerlendirilmiyor. Örneğin İstanbul'dan Antalya'ya görevli giden bir satış temsilcisi bir lokantada yemek yerken kaza geçirirse bu bir iş kazası olarak görülüyor. Fakat aynı kişi kazayı eğlenmek için gittiği sinema veya gece kulübü gibi bir yerde geçirirse iş kazası olarak değerlendirilmiyor.
Sigortalının işverence sağlanan taşıtta yaşadığı kazalar iş kazası kabul ediliyor, kendi aracıyla işe giderken kaza geçirirse kabul edilmiyor. İşverenin sağladığı araçla evle işyeri arasında gidip gelirken meydana gelen trafik kazası veya araçtan inerken düşerek yaralanma iş kazası olarak görülüyor.
Buna karşılık, işçinin Sabah servisten inip yolun karşısındaki işyerine gitmek için yolu geçerken uğradığı trafik kazası, sigortalının getirilip götürülme hali sona erdiği" gerekçesiyle iş kazası kabul edilmeyecek.
İŞ KAZASI 3 GÜN İÇİNDE BİLDİRİLMEZSE CEZA VAR
İşverenin, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını 3 iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirme yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde 2 bin 603 lira para cezası söz konusu, iş kazalarını kuruma 10 gün içinde bildirmeyen sağlık kuruluşlarına da aynı tutarda ceza uygulanıyor.
Haber verilmezse ödenek işverenden tahsil ediliyor. İş kazalarının, işverenler tarafından derhal kolluk kuvvetlerine bildirilmesi gerekiyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'na ise 3 iş günü içinde bildirim yapılmak zorunda. Esnaf statüsünde çalışanlara, kaza sonrası Hastanede yatmaları gerekirse, bildirim için bir aylık süre tanınıyor. Ancak, her durumda, taburcu olduktan itibaren üç iş günü içinde bildirim yapılması zorunlu. Bir başka ifadeyle, kazadan sonra beş gün hastanede yatan kişinin, 30 günlük süreyi beklemeden, üç iş günü içinde başvurması gerekiyor.
Bildirim yapmakta gecikilmesi halinde, bu süre içinde sigortalıya ödenmesi gereken iş geçici göremezlik ödeneği işverenden tahsil ediliyor.
SGK çıkan masrafları kusurlu ise işverene rücu ediyor
İş kazası eğer işverenin kusurundan kaynaklanmışsa, SGK, kaza yapan işçi için gerçekleştirilen hastane masrafları ile engelli hale gelen işçiye ödenecek iş göremezlik aylıklarını, kusuru oranında işverene rücu ettirerek tahsil eder. Örneğin, mevzuata göre iş yerinde çizme kullanılması gerektiği halde çizmenin yalıtım özelliği taşımaması nedeniyle elektrik çarpması sonucu kaza meydana gelirse işveren sorumlu tutuluyor.
Böyle bir kazada işçi yüzde 20, işveren yüzde 80 kusurlu kabul edilirse, SGK'nın yaptığı ödemenin yüzde 80'i işverenden tahsil edilir.
Kavgada komşuyu yaralayan SGK'nın masraflarını öder
Sigortalı bir komşusunu kavgada yaralayarak hastanelik eden kişi, SGK'nın o kişi için yaptığı hastane masrafları ile geçici iş göremezlik ödeneklerini kuruma ödemek zorunda kalır.
günlük iş göremezlik ödeneği dikkate alınıp raporlu gün sayısıyla çarpılıyor.
İŞ KAZASI HAKKI KİMLERİ İLGİLENDİRİR?
İşçiler (4/a) Kendi adına bağımsız çalışanlar, (esnaf-4/b) cezaevi atölyelerinde çalışan tutuklu ve hükümlüler.
Çırak ve stajyerler.
Çalışmaya devam eden vazife malulleri, İŞKUR'un düzenlediği programlara katılan kursiyerler, Türk müteahhitlerinceyurtdışında çalıştırılan işçiler.
Tarım veya orman işlerinde süresiz olarak çalışanlar.
Ev hizmetlerinde çalışanlar, İntörn statüsündeki iler.
