Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Müdriye Yıldız Bıçakçı, salgın nedeniyle zor bir dönemden geçildiğini, bu süreçte evde hem çalışmak hem de çocuğuyla ilgilenmek zorunda olan ebeveynin kendi duygularını düzenleyemeden çocuğunun ihtiyaçlarına cevap vermek durumunda kaldığını söyledi.
Çocuğuyla etkileşime geçmeden önce anne babanın kendini rahatlatması ve duygularını kontrol altına alması gerektiğini vurgulayan Yıldız Bıçakçı, bunun zor olsa da yapılmasının çocukla iletişim kurmak açısından çok önemli olduğunu ifade etti.
Yıldız Bıçakçı, ebeveynlere çocuklarıyla paylaşım halinde olmalarını ve bu süreci fırsata çevirmelerini tavsiye ederek "Evin her ortamını ebeveyn ve çocuk için değerli hale getirebiliriz. Evin her yeri başka bir oyun alanıdır. Bu nedenle bu süreç, evi keşfetmeleri açısından çok değerlidir. Örneğin, mutfakta mutfak etkinlikleri yapılabilir, oturma odasında kitap okunabilir. Yani çocukların evin farklı fonksiyonları olduklarını görmeleri açısından önemlidir." diye konuştu.
Ebeveynlere mutfak etkinlikleri önerisi
Evde çocuğuyla verimli vakit geçirmek isteyen ebeveynlere, planlı etkinliklerden ziyade evdeki faaliyetleri çocuklar için nitelikli hale getirmelerini öneren Yıldız Bıçakçı, şöyle konuştu:
"Mesela mutfak etkinliklerini öneriyoruz. Hepimiz evdeyiz. Şu an annenin babanın evde yemek yapması gerekiyor. Çocuğu da bu işin içine dahil etmek çok değerlidir. Masa hazırlamak olabilir, erken çocuklukta herhangi bir meyvenin yıkanması olabilir ya da bir kurabiye yapılabilir. Hem yapmanız gereken işe çocukları da dahil ederek sorumluluk vermiş olursunuz hem de çocuğunuzla paylaşım yakalamış olursunuz. Mutfak erken çocuklukta duyuların desteklenmesi açısından da önemli bir yerdir. Yemeklerin kokusu, dokunma gibi... "
Bıçakçı, evin öğrenme ortamı olduğunu ancak ebeveynin çocuklara sürekli sayıları veya kavramları öğretme kaygısıyla hareket etmemesi gerektiğini belirterek öncelikle çocuğun rahatlamaya ihtiyacı olduğunu vurguladı. Çocuğun rahatladığı anda öğrenmeye açık hale geleceğini aktaran Yıldız Bıçakçı, ailelere çocukla gerçekleştirdikleri etkinlikleri, öğretmek için değil eğlenmek için yapmaları tavsiyesinde bulundu.
Anne babaların çocuklarıyla diyaloğa önem vermeleri ve onlara zaman ayırmaları gerektiğini belirten Yıldız Bıçakçı, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Kitaplar bunun için çok değerli. Okuduğu kitap üzerinden duygularını anlamak, 'Bu kitapta neler var? Sen ne düşünüyorsun' diye sormak ya da oyunlarla bunu yapmak. Mesela 3-6 yaşta, bir bebek, evcilik oyunu, bir tamir seti o kadar değerli ki. Mesela bir tamir seti var elinde, belki diyecek ki 'Şu an penceresi küçük evler yapmayacağım. Çünkü pencerelerin kapalı olması beni çok rahatsız ediyor ya da ışık gelmesini istiyorum' gibi sözlerle o anda yaşadığı duyguyu ifade edebilir. Hem kitap hem oyunla, etkileşim içerecek, karşılıklı sohbet içerecek etkinlikler yapılabilir. Çocuk bazen dinleyici, bazen cevaplayıcı olarak etkileşim devam ettirilebilir."
Ekran önündeki zaman ebeveyn kontrolünde ve güvenli şekilde olmalı
Öte yandan, Yıldız Bıçakçı, çocukların evde kaldığı sürede ekran sürelerinin arttığını anlatarak bununla ilgili ebeveynlere çeşitli tavsiyelerde bulundu.
0-3 yaş aralığındaki çocukların ekranla tanışmaması gerektiğini ancak 3-6 yaş aralığındaki çocukların gün içinde çok az ekran karşısında vakit geçirebileceğini ifade eden Yıldız Bıçakçı, bunun, ebeveyn kontrolünde ve güvenli bir şekilde yapılabileceğini aktardı.
Yıldız Bıçakçı, ebeveynin kontrolü çocuğuna fark ettirmeden ve onu rahatsız etmeden yapması gerektiğini belirterek şunları söyledi:
"20. yüzyıl becerilerinin içinde bilgi ve teknoloji okuryazarlığı bulunmakta. Bunu tamamen yok saymıyoruz ama güvenli ve çok kısa süre olması gerekiyor. O bir saatlik güvenli zamanı oluşturmak önemli. İlkokul ve ergenlikte de ne kadar kontrol olabilirse o kadar iyi olur. Çok tartışmalı ortamlar var. Çocuklarımızın tartışmalı ortamlarda olmasını çok uygun görmüyorum. Özellikle de sosyal medyanın kullanımı."
AA
