1-FAZLA TUZLU YİYECEKLER
Aşırı tuz tüketimi yüksek tansiyonun, yüksek tansiyon ise kronik böbrek hastalığının en önemli sebeplerinden. Türkiye’de bölge farkı olmaksızın tuz tüketimi olması gerekenin 3 katı. Oysa günlük tuz miktarı 6 gramı (1 silme çay kaşığı) geçmemeli.
Tuz tüketimini azaltmak için:
■ İşlenmiş, konserve ya da hazır gıdaları değil, taze gıdaları tercih edin. Marketten alınan işlenmiş, paketlenmiş gıdaların çoğuna tuz ilave edildiğini unutmayın.
■ Yiyeceklerinizi kendiniz hazırlayın. Hazır yemekleri tercih etmeyin.
■ Tuz yerine tuzsuz baharatları kullanın. Nane, kekik, tuzsuz biber, kimyon gibi.
■ Alışveriş yaparken gıdaların üzerindeki etiketlerden tuz içeriğini kontrol edin. Etikette günlük tuz değeri yüzde 20’den fazla görünüyorsa tuz miktarı fazla demektir.
■ Konserve ürünleri (doğranmış domates, sebzeler, balıklar) yemeden önce sudan geçirin.
■ Alışveriş yaparken ‘tuz içeriği azaltılmış’ etiketini arayın.
■ Peynir, zeytin ve ekmek en fazla tuz aldığımız ürünlerdir. Bunların tüketimini azaltın. Peynir ve zeytini suda bekletip tuz oranını düşürün.
■ Salam, sucuk, pastırma, cips ve çerezlerin tuz içeriklerinin yüksek olduğunu unutmayın.
2-YETERSİZ SU ALIMI
Vücudumuzun yüzde 60’ını su oluşturur. İdrar ve terle devamlı su kaybederiz. Kanımız böbreklerden süzülüp idrar oluşur. Yani istenmeyen maddelerin vücudumuzdan atılması için suya ihtiyacımız var. Özellikle yaz aylarında bu daha da önemli. Her gün en az 2 litre su içmeye özen gösterin. Suyu tek seferde değil, gün içine dengeli biçimde dağıtarak tüketin.
3-BİLİNÇSİZ İLAÇ KULLANIMI
Başta bazı ağrı kesiciler olmak üzere doktora danışmadan kullanılan antibiyotikler doğrudan ya da dolaylı olarak böbreklere zarar verebilir. Bitkisel ürün diye reçetesiz satılan ilaçların da bu tür istenmeyen etkileri olabilir.
4-AŞIRI PROTEİN
İki tür protein var: Bitkisel ve hayvansal. Tavuk, balık, kırmızı et, yumurta ve süt ürünleri hayvansal kaynaklı; fasulye, nohut, mercimek, kuruyemişler ve tahıllar ise bitkisel kaynaklı proteinlerdir. Proteinli yiyecekler mide-bağırsak sisteminden emilir, parçalanır, bir bölümü vücut için kullanılır, kalanı böbreklerden atık olarak atılır. Yoğun protein tüketimi böbreklerin de fazla çalışması demektir. Bu nedenle aşırı protein tüketiminden kaçının, özellikle de kırmızı eti abartmayın. 1 porsiyon tavuk, balık ya da kırmızı et yaklaşık 1 çay bardağı kadar ete karşılık gelir.
5-AŞIRI KAFEİN TÜKETİMİ
Milyonlarca insan uyanmak, uyanık kalmak, dikkatini toplamak ya da sadece hoşuna gittiği için kafeinli içecekler tüketir. Kafein aşırı miktarda tüketildiğinde uykusuzluk, baş ağrısı, sinirlilik, huzursuzluk gibi şikayetlerin yanı sıra kan basıncında yükselmeye de neden olabilir. Kahve, çay ve kola fazla miktarda kafein içerir. Günlük kafein miktarını sınırlayın.
6-BESİNLERDEKİ FOSFOR
Kronik böbrek hastalığı tanısı varsa gıdalarla alınan fosfor idrarla yeterince atılamaz ve kanda birikir. Kandaki fosfor olması gerekenin üstüne çıktığında kemiklerden kalsiyumu çeker ve kemikler incelerek zayıflar. Fosfor düzeyi arttıkça kaşıntı, kemik ve eklem ağrıları ortaya çıkabilir. Yine kemiklerden çekilen kalsiyum, fosforla birleşerek yumuşak dokularda birikebilir, damar yapısında kireçlenmeye neden olabilir. Salam, sosis, sucuk gibi şarküteri ürünlerinin, balığın, yumurta ve süt ürünlerinin, kuruyemişlerin ve kola gibi gazlı içeceklerin fosfor miktarı yüksektir.
7-SİGARA VE TÜTÜN ÜRÜNLERİ
Başta akciğer kanseri olmak üzere pek çok kanser tipinin gelişmesinde, hipertansiyonun ortaya çıkmasında etkili olduğu biliniyor. Sigara böbrek sağlığı üzerinde de olumsuz etkiye sahip. Sigara içen böbrek hastalarının diyaliz aşamasına gelişi daha hızlıdır. Kronik böbrek hastalığı, kalp-damar hastalığına yatkınlığı artırıyor. Buna bir de sigaranın etkileri eklenince bu hastalarda kalp krizi ve inme riski daha yüksek oluyor. Ayrıca sigara içenlerde böbrek ve mesane kanseri riski çok yüksek.
KAYNAK: POSTA
