Türk hava sahasına giren Rus uçağının düşürülmesiyle krize giren Türkiye-Rusya ilişkilerinde normalleşme adımları peş peşe gelmeye başladı. Karşılıklı atılacak adımlarla eski günlere dönmeyi hedefleyen Ankara, 9 adımdan oluşan yol haritasını belirledi.
Ankara, Rusya ile ilişkilerin gelişimi için karşılıklı hamlelerle yol almayı planlıyor, aracı ülke istemiyor. Böylelikle süreçte daha hızlı yol alınacağı görüşü hakim. İki ülke halklarının etkileşimini eski düzeyine çekmek için medya ve STK'larla iletişim süreci oluşturulacak. Nihai hedef 15 Aralık tarihine kadar ilişkilerin uçak düşürme krizinden önce olduğu gibi en üste seviyeye taşınması. Altı aylık sürecin ilk üç ayında Ankara, Rusya'ya'daki tüm etkinliklere, toplantılara ilgili bakanlıkların üst seviyesinde katılım sağlayacak. 1 Eylül'e kadar ekonomik, siyasi, kültürel ve sosyal alandaki hasar tespiti tamamlanacak.
KARŞILIKLI SICAK MESAJLAR
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e gönderdiği "Münasebetlerimizin hak ettiği seviyeye yükseltilmesi temennisiyle" mesajına, Kremlin'den yanıt gelmiş, Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, "Türkiye'yle iyi ilişkiler ve normalleşme istiyoruz. Karşılıklı avantajlı ve güzel işbirliği yaptığımız döneme dönmeyi istiyoruz. Ama Ankara gerekli adımları atmalı" yanıtını verdi. Karşılıklı sıcak mesajların ardından iki ülke ilişkilerinin yeniden normalleşme sürecine girmesi için Türkiye'nin atmayı planladığı adımlar şöyle:
1- 15 AĞUSTOS'A KADAR NORMALLEŞME
Nihai hedef 15 Aralık tarihine kadar ilişkilerin uçak düşürme krizinden önce olduğu gibi en üste seviyeye taşınması. Bunun için de ilişkilerde 15 Ağustos'a kadar normalleşme, ardından üst seviyeye çıkarma hedefleniyor.
2- RUSYA'DAKİ ETKİNLİKLERE ÜST DÜZEY KATILIM
Aralık ayına kadar olan altı aylık sürecin ilk üç ayında yani Ağustos ayında Ankara, Rusya'ya'daki tüm etkinliklere, toplantılara ilgili bakanlıkların üst seviyesinde katılım sağlayacak. Katılım bakan yardımcısı, müsteşar, genel müdür düzeyinde olacak.
3- HASAR TESPİTİ
İlişkilerin normalleşmesi için bir önemli tarih de 1 Eylül'e kadarki süreç olarak belirlendi. 1 Eylül'e kadar ekonomik, siyasi, kültürel ve sosyal alandaki hasar tespiti tamamlanacak. İkinci üç aydan itibaren hasar tespitlerinin giderilmesi için özellikle siyasi ve ekonomik alanda işlerin yeniden rayına oturması için kurumların Rusya'daki muadilleri ile network'üne katkı sağlanacak.
4- MEDYA İLE İLETİŞİM SÜRECİ
İki ülke halklarının etkileşimini eski düzeyine çekmek için medya ve STK'larla iletişim süreci oluşturulacak.
5- KAMU DİPLOMASİSİ
Türkiye'nin dost ve komşu Rusya ile ilişkilerin geliştirilmesi için özellikle medya alanında kamu diplomasisi çalışmaları yapılacak. Özellikle düşen uçağın Rus pilotun hatası olduğu ve böylesine gerilimli süreçlerde diyalog ve diplomasi kanallarının açık tutulmasının ilişkilerin geliştirilmesine katkı sunacağı vurgusu yapılacak. SSCB'nin dağılması ile birlikte Türkiye'nin Rus halkının yanında olduğu ve artık Türkiye'de gelişen akrabalık ilişkilerinin iki ülke halkı arasındaki ilişkileri aile ilişkilerine kadar taşıdığı anlatılacak. SSCB'nin dağılması ile birlikte Türk Cumhuriyetlerinde Rusya ile ülkelerin kalkınmasına verilen ortak çabalar anlatılacak. Türk sinema sektörünün Rusya'daki faaliyetlerine destek verilecek.
6- EŞGÜDÜMLÜ ÇALIŞACAK
Dışişlerinde hali hazırda değişim süreci olduğu için Rusya ve Ortadoğu (Suriye) masası eş güdümlü çalışacak.
7- 'ÇALIŞMA GRUBU' KATKISI
İlişkilerin normalleşmesi ve üst seviyeye çekişmesi için Rusya ile ilişkiler sürecine katkı sunacak kurumlardan oluşan bir çalışma grubu oluşturulacak.
8- TOOB, TÜSİAD, MÜSİAD DEVREDE
TOBB, TÜSİAD, MÜSİAD, TURSAB gibi kurumların muadilleri ile birlikte ilişkilere destek vermesine önem gösterilecek.
9- ARACI ÜLKE YOK
Daha önce ilişkilerin normalleşmesi için aracılık yapmak isteyen iki ülke olmuştu ancak Ankara, Rusya ile ilişkilerin gelişimi için karşılıklı hamlelerle yol almayı planlıyor. Böylelikle sürecin daha hızlı yol alınacağı düşüncesi var. Masada kötü örnek olarak İsrail süreci nedeniyle Ankara aracı ülke istemiyor. İsrail ile aracı ülke olmasaydı sürecin daha hızlı yürüyeceği görüşü hakim.
