Reaktör Nedir?

Aynı zamanda endüstriyel alanlarda kullanılan katalizörlerin yardımıyla, kimyasal tepkime oluşturarak, enerji üretimi elde etmede kullanılan mekanizmalara da Reaktör denilmektedir.

Kısaca, kimyasal tepkime sonucu enerji üretmeye yardımcı itici güç olarak da tanımlanabilmektedir.

Reaktörler gelişen teknoloji ile birlikte mühendisler tarafından her geçen gün verimi ve güvenliği en üst düzeye çıkaracak reaktör biçimleri tasarlanmaktadır. Düşük maliyete, yüksek verim kazandıracak reaktör üretimleri sağlamak amaçlı yapılan bu çalışmalarda şu anda endüstriyel sektörde onlarca reaktör çeşidi farklı amaçlarla kullanılmaktadır.

Üretim faaliyetlerinde en çok kullanılan reaktör çeşitleri Kimyasal reaktörde laminer akışlı ve piston akışlı reaktör tipleridir. Sıvı veya gaz halindeki ham maddelerle çalışan bu sistemler, sıvı-katı-gaz halinde gerçekleşen reaksiyonlara da ev sahipliği yapabilmektedir.

Reaktör Çeşitleri

1.Çalışma prensiplerine göre reaktör çeşitleri; Kesikli reaktörler, yarı kesikli reaktörler, sürekli reaktörler, sürekli karıştırmalı tank reaktör, piston akışlı reaktör, dolgu yataklı reaktördür.

2.Tepkimeye giren maddelerin haline göre reaktör çeşitleri; Homojen ve heterojen reaktörler dir.

3. Tepkime türüne göre reaktörler; katalitik reaktör, katalitik olmayan reaktör.

Tüm bu reaktör tiplerinin her birinin çalışma prensibi ve kullanım amacı farklılık göstermektedir.

Reaktörler çok farklı alanlarda kullanılan mekanizmalar dır. Genellikle enerjiyi dengelemek ya da üretmek için sanayi sektöründe kullanılmaktadır.

Reaktörün merkezinde, ana madde olarak uranyum kullanılır. Enerji üretmek için, uranyum, plütonyum gibi elementlerin atom çekirdeklerinin parçalanmasından faydalanılarak, içinde bir nükleer fisyon zinciri reaksiyonunun oluşturulduğu ve kontrol edildiği korunaklı özel alandır reaktör.

Nükleer reaktör ve kimyasal reaktör olarak iki gruba ayrılmaktadır. Nükleer reaktör; 

Atom çekirdeğinin parçalanması sonucu tepkime ile oluşan yüksek miktardaki enerjinin su buharını yükselterek ısıtması ve meydana gelen buharın, elektrik jeneratörü türbinlerine iletilerek türbin şaftını çevirmesiyle elektrik üretimi sağlaması prensibine dayanmaktadır. Bu mekanik dönüşüm sonucunda alternatörlerde elektrik üretimi açığa çıkmaktadır.

Kimyasal reaktörler ise kimyevi reaksiyonun gerçekleştirildiği ekipmanlar dır.

Enerjiyi dengelemek yada üremek amaçlı kullanıldıkları için endüstri ve sanayi sektöründe önemli bir yere sahiptir.

Birde Şönt Reaktörler vardır ki bunlarda iletim hatlarındaki  güç dengesini sağlamak için kullanılmaktadır. Reaktif güç dengesini sağlayarak, gerilimdeki dalgalanmaların önüne geçen bu sistemler, sanayilerin en önemli ekipmalarından biridir.

Nükleer santraller içinde önemli bir yeri olan reaktörler, radyoaktif madde kullanarak nükleer reaktörlerde enerji üretmesi açısından önemli sistemler arasında yer almaktadır. 

Reaktörlerin Çalışma Prensibi

Fisyon tepkimesi ile ortaya çıkan enerji, su buharını yükseltmekte ve oluşan sıcak buhar elektrik jeneratörü türbinlerine iletilir. İletilen buhar türbin şaftını hareket ettirerek elektrik üretimini açığa çıkarmaktadır. Bu tepkime ve mekanik dönme sonucunda alternatörlerde elektrik elde edilmektedir.

Kimyasal reaktörlerde ise; kimya tabanlı çalışmalarda, kimyasal hammaddelerin ürüne dönüştürüldüğü proseslerdir.

Reaktörlerin avantajları

Büyük ölçekli üretim faaliyetlerinde ekonomiktir. Birbirlerine paralel biçimde kullanıldıklarında, düşük mertebeli reaksiyonlar için uygun ortam sağlamaktadırlar.

Büyük ölçekli faaliyetlerde hızlı reaksiyonlar vermesi, reaktör hacmi başına yüksek ürün getirisi elde edilmesi açısından avantajları bulunmaktadır.