Horlama, sabahları yorgun uyanma veya huzursuz bacak sendromu gibi önemsenmeyen uyku problemleri, ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabiliyor. Sosyal yaşamı da olumsuz etkileyen uyku bozuklukları, uyku laboratuvarında yapılan testlerde belirlenerek tedavi edilebiliyor. Göğüs Hastalıkları Uz. Dr. Banu Altoparlak, uyku bozukluklarının tedavisi hakkında bilgi verdi ve uyuma alışkanlıklarının düzenlenmesi için önerilerde bulundu.
Sabahları yorgun uyanıyorsanız
Sağlıklı bir yaşamın en önemli etkenlerinden biri olan uyku, gündüz yıpranan vücudun gece boyunca yeniden yapılanmasını sağlamaktadır. Horlama, uyum bozukluğuna bağlı uykusuzluk, huzursuz bacak sendromu, uykuda nefes kesilmesi olarak adlandırılan uyku apnesi gibi 80’den fazla uyku bozukluğu sosyal yaşamı olumsuz etkilediği gibi trafik veya mesleki kazalara da neden olabilmektedir. Sabah yorgun uyanma, halsizlik uyku bozukluklarının en sık yaşanan belirtileri arasında yer almaktadır. Ayrıca;
• Yan odadan duyulacak kadar şiddetli horlama
• Horlama esnasında solunum durması
• Haftada 2 veya daha fazla uykuya dalmakta güçlük çekmek.
• Yatma saatine yakın veya yatakta bacaklarda huzursuzluk hissetmek.
• Uyumaya rağmen sürekli yorgun ve uykulu olmak.
• Gece terlemesi ve gece sık idrara çıkmak
• Gün içinde uyuyakalmak uyku bozuklukları bakımından kontrol edilmesi gereken belirtiler arasındadır.
Uykuda nefesiniz kesilmesin
Uykuda soluk duraklaması olarak bilinen apne, hava akımının en az 20 saniye süreyle normal değerinin %20'sine ve daha altına düşmesiyle ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Önlem alınmadığı durumlarda hayati sorunlara neden olabilen uyku apnesini kişinin kendisinin belirlemesi zordur. Hayati sorunlara neden olabilen uyku apnesini kişinin kendisinin belirlemesi zordur. Uyku sırasında solunumun tamamen kesilmesi veya önemli ölçüde azalması; uyku bölünmesine ve kandaki oksijen oranında düşmesine neden olabilmektedir. Aşırı kilo, boğazda darlık yaratan nedenler, akşam saatlerinde alkol alınması gibi durumların tetiklediği uyku apnesi zihinsel yeteneklerde bozulmalara neden olabilmektedir.
Bacaklarınız uykunuzu kaçırabilir
Willis-Ekbom olarak da adlandırılan huzursuz bacak sendromu çok sık rastlanan bir uyku bozukluğudur. Hastaların çoğu yaşadıkları hissi tarif etmekte güçlük çekse de genellikle uyku da ortaya çıkan; bacaklarda uyuşma, yanma, iğnelenme, karıncalanma, ağrı, bacakları hareket ettirme isteği gibi yakınmalarla kendini göstermektedir. Belirtiler bacakta olmasına rağmen aslında nörolojik bir hastalık olan huzursuz bacak sendromu ciddi uyku bozukluklarına neden olmaktadır.
Soruna yönelik tedavi önemli
Uykuda yaşanan sorunların bir aydan fazla sürdüğü ve sosyal yaşamın olumsuz etkilediği durumlarda tedavi aksatılmamalıdır. Aile üyelerinin hastanın uykusu hakkında verdiği bilgiler, fiziksel muayene ve kan testleri uyku sorunlarının bazıları hakkında fikir verebilmektedir. Rahatsızlıklarının geçmediği durumlarda hastanın uyku laboratuvarında değerlendirilmesi gerekmektedir. Hasta hastanede özel bir odada kalır ve gece uykusundayken, “polisomnografi” denilen uyku testine tabi tutularak, uykusu kayıt altına alınır. Uyku testi sırasında elde edilen kayıtlar daha sonra incelenerek öncelikle hastanın uyku yapısı değerlendirilir. Elde edilen sonuçlarla hastanın yaşadığı uyku bozukluğu teşhis edilerek tedavi şekillendirilmektedir.
Rahat bir uyku için;
• Uykunuz gelmeden yatağa gitmeyin.
• Yatma vaktinde uykulu hissetmiyorsanız kitap okumak veya müzik dinlemek gibi sizi rahatlatacak farklı şeyler yapın
• Yattıktan 20 dakika sonra uykuya dalamadıysanız, yataktan çıkın.
• Ilık banyo, hafif atıştırma veya birkaç dakika okuma rahat uyumanıza yardımcı olabilir.
• Her sabah aynı saatte kalkmaya özen gösterin.
• Gün içinde şekerleme yapmaktan kaçının.
• Öğle yemeğinden sonra kafein almayın.
• Yatma vaktinden altı saat öncesinde alkol ve sigara tüketmeyin.
• Yatma saatine yakın ağır yemekler yemeyin.
• Yatma vaktinden önce altı saat içerisinde ağır egzersizden kaçının.
• Yatak odasının sessiz, karanlık ve hafif ılık duruma getirin.
• Uyku bozukluğu problemi yaşıyorsanız mutlaka uzman yardımı alın
