Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı geçtiğimiz günlerde terör olaylarında patlayıcı maddelerin güçlendirilmesinde kullanıldığı gerekçesiyle nitrat içeren gübrelerin satış ve sevkıyatını yasakladı. Kararın ardından çıkmaza giren gübre fabrikaları üretime ara verme kararı alırken, konuya ilişkin açıklamada bulunan Gemlik Gübre Sanayi A.Ş. Pazarlama ve Satış Genel Koordinatörü Bilal Yüksel, Türkiye ve dünyada en fazla kullanılan gübre çeşidinin amonyum nitratlı gübreler olduğuna dikkati çekti.
"Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın bize ilettiği karar neticesinde tüm nitratlı gübrelerin satış ve sevki durdurulmuştur" diyen Yüksel, "Amonyum nitratlı gübre tümdünya ve Türkiye'de en çok tüketilen gübre türüdür. Türkiye'de 5 milyon 500 bin ton gübre tüketiminin yaklaşık 2 milyon tonunu amonyum nitratlı ve kalsiyum amonyum nitratlı gübreler oluşturuyor. Terör örgütlerinin maalesef özellikle amonyum nitratlı gübreleri 200 kilogram ile 1 ton 500 kilograma kadar olan patlayıcı olarak kullandığı görülmektedir. Ne yazık ki bu tarz kullanımı mevcuttur.
Türkiye'de şu an uygulanan mevzuat Avrupa standartlarındadır. Bu da azot oranı yüzde 28 ve üzerinde olan amonyum nitratların patlamaya dayanıklılık testine tabi tutulmasının istenmesidir. Yüzde 28'in altında amonyum nitrat içeren azotlu gübrelerin her hangi bir patlamaya dayanım testi istenmemektedir. Çünkü yüzde 28 ve altı oranında amonyum nitrat içeren gübrelerin patlama riski yoktur. Ancak konu çok hassas olduğu için bakanlığımız maalesef içerisindeki amonyum nitrat oranına bakmadan tüm amonyum nitratların satış ve sevkini yasaklamıştır" dedi.
DEPOLAR DOLU, İHRACAT BİLE YASAK
Şu anda tüm fabrikaların durma noktasına geldiğini kaydeden Bilal Yüksel, "Fabrikalar satış ve sevk yapamadığı için tüm depolar dolu durumdadır. Tüm ürünleri yeddiemine aldıkları için her hangi bir ihracat ve satış söz konusu değildir. Dolayısıyla fabrikalar kapanma noktasındadır. Önümüzdeki günlerde de büyük bir ihtimalle faaliyetlerimizi durduracağız. Sektörde yaklaşık 5-6 bin kişi bu işte çalışıyor.
Aileleriyle birlikte 15-20 bin kişiyi buluyor. Hatta onlarla birlikte etkileşim içerisinde bulunan onbinlerce kişi zarar görecektir. Sanayicimiz, dolayısıyla da çiftçimiz çok büyük zarar görecektir. Çünkü çiftçi amonyum nitratlı gübre kullanmadığı takdirde ürün rekoltelerinde çok büyük düşüşler yaşanmaktadır. En acil olarak bu mevsimde pamuk üreticileri bu durumdan olumsuz etkilenecektir. Pamuk rekoltesi mutlaka düşecektir. Domino etkisiyle bu tüm ürünlere yansıyacaktır" dedi.
PATLAMA ORANI SIFIR GÜBRE GELİŞTİRDİLER
Türkiye'de gübre üretimi yapan tesislerden biri olarak patlayıcılık etkenini ortadan kesin olarak kaldırmak için çalışma yürüttüklerini dile getiren Yüksel, "Ar-Ge ekibimiz hummalı bir çalışma içerisindedir. Laboratuar testlerimizi gerçekleştiriyoruz. Ortaya çok iyi sonuçlar çıktığını düşünüyoruz. Patlama oranı sıfır olan yeni bir ürün geliştirdik. Azot oranı yüzde 20'lere kadar çekilmiş bir ürün geliştirdik. İçerisindeki diğer katkı maddeleri ile birlikte patlama olayı tamamen ortadan kaldırılmıştır.
Çiftçimiz eskiden amonyum nitratlı gübreden 1 ton kullanıyorsa, yeni ürünümüzden yaklaşık 2 ton kullanarak aynı maliyete üretim yapabilecekler. Çiftçi cebinden fazla para çıkmadan amonyum nitrat ve kalsiyum nitrat türevini tekrar toprağa verebilecektir. Ancak bu yeni ürünümüzün bakanlık tarafından onaylanması gerekiyor. Bakanlıktan bu konuya dair çok acil destek ve çözüm bekliyoruz. Bakanlık onayladıktan sonra bu ürünlerin 15-20 gün içerisinde pamuğa verilmesi gerekiyor. Eğer önerimiz destek görmez ve onaylanmazsa maalesef yerine konabilecek bir alternatif ürün yok. Mutlaka amonyum nitratın yerine onun türevleri olan hem amonyum hem de nitrat azotu içeren ürünler koymak zorundayız. Bu gerçekleşmediği takdirde çiftçimiz ve sanayicimiz çıkmaza girecektir. Fabrikalar kapanmaya kadar gidecektir" şeklinde konuştu.
PAZARTESİ GÜNÜ KİLİT VURULACAK
Gemlik'teki fabrikada günlük bin 800 ton yüzde 26 azot içeren can gübresi üretildiğini anlatan Gemlik Gübre Sanayi Üretim Müdürü Gökşen Toprak, "Bakanlığın aldığı karar sonucunda satış ve sevkıyat yasaklandığından dolayı fabrikamız Pazartesi gününden itibaren üretime ara verecek. Bunun sonucunda yaklaşık bin işçimizi ücretsiz izne çıkarmak zorunda kalacağız. Ürettiğimiz gübre patlayıcı özelliği olmayan can gübresi olmasına rağmen bu karar üzücüdür. İçerisinde yüzde 25 kalsiyum karbonat içeren amonyum nitrat çözeltisi vardır. Patlayıcı sınıfında değildir" dedi.
ÇİFTÇİLERE MÜJDE
Çiftçiler için muadil bir ürün ürettiklerinin müjdesini veren Yıldırım Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Rıza Yıldırım, "Bugün itibari ile bakanlığımız ve çiftçilerimize müjdeli haberi vermek istiyorum. Gübre olarak patlatılması mümkün olmayan 21 oranındaki azot ile yeni ürünümüzü Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımızın onayına sunacağız. Onaylanması halinde çiftçilerimizin mağduriyetini derhal ortadan kaldıracağız. Tarım bir ülkenin her şeyi demektir. Tarım olmazsa ekonominin çarkları dönmez. Konuyla ilgili bakanlığımızdan çok acil destek bekliyoruz. Aksi takdirde fabrikamızı kapatmak durumunda kalacağız" şeklinde konuştu.
