Piyasaların ateşini söndürmek için 16 önlem

Türkiye piyasalarında yaşanan spekülatif hareketler ve ABD Başkanı Donald Trump’ın hamlelerine karşı tüm kurumlar taarruza geçti. Önceki akşam düşük hacimli işlemlere 7.21 liraya kadar çıkan dolara karşı önce Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın açıklamaları devreye girdi. Albayrak, ‘mali kural’ konulabileceğini ve tüm kurumların gerekli önlemleri alacağını söylemesiyle 7 liraya kadar gevşeyen dolar Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) bankaların swap işlemlerine sınır getirmesiyle 7 liranın altına geldi.

Merkez devreye girdi

Piyasanın dün sabah açılışından önce saat 8’de ise devreye Merkez Bankası girdi. Merkez Bankası piyasalara 10 milyar TL ve 6 milyar dolar ile 3 milyar dolar tutarında altın cinsinden kaynak sağladı. Hürriyet'te yer alan habere göre; Merkez Bankası’nın finansal istikrarın desteklenmesi ve piyasaların etkin işleyişinin sürdürülmesi için TL ve döviz likidite yönetimine ilişkin kararlar aldığının belirtildiği açıklamada, Türk Lirası için 6 önlem, döviz likiditesi için de 4 önlem sıralandı. “Bankaların ihtiyaç duyduğu tüm likiditeler karşılanacak” denen açıklamada, döviz depo limitlerinin 20 milyar Euro’ya çıkarıldığı kaydedildi. Ardından da Merkez Bankası 15 dakika sonra bir açıklama daha yaparak zorunlu karşılıklarda indirime gittiğini duyurdu. İşte piyasaların ateşinin sönmesi için üst üste atılan adımlar:

BDDK'dan da hamle

1) Bankaların yurtdışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan para swaplarından, işlemin başlangıç tarihinde spotta yurtiçi bankaların TL verip döviz aldıkları swap işlemleri ile yine bu mahiyetteki swap benzeri (spot + vadeli döviz işlemi) işlemler toplamı bankaların en son hesapladıkları yasal özkaynaklarının yüzde 50’sini geçemeyecek olup, bu minvalde mevcut aşımlar giderilinceye kadar yeni bir işlem yapılamayacak ve bu mahiyetteki vadesi gelen işlemler yenilenemeyecektir. Söz konusu oran günlük olarak solo ve konsolide bazda hesaplanacaktır.

Merkez Bankası'nın hamleleri

Türk Lirası için

1) Merkez Bankası tarafından gün içi ve gecelik vadedeki hazır imkanlar çerçevesinde bankalara ihtiyaç duydukları tüm likidite sağlanacaktır.

2) Türk Lirası işlemler karşılığında alınan teminatların iskonto oranları tür ve vadelerine göre güncellenerek bankalara teminat yönetiminde esneklik tanınacaktır. Söz konusu düzenleme ile bankaların mevcut serbest teminatlarının iskonto edilmiş değerinde yaklaşık 3.8 milyar TL tutarında artış olması öngörülmektedir.

3) Bankaların Türk Lirası işlemleri için kullanabilecekleri teminat döviz depo limitleri 7.2 milyar Euro seviyesinden 20 milyar Euro’ya çıkarılmıştır.

4) 2018 Yılı Para ve Kur Politikası metninde yer aldığı üzere, temel fonlama aracı olan 1 hafta vadeli repo ihalelerine ilave olarak ihtiyaç duyulan günlerde geleneksel yöntemle 91 güne kadar vadeli repo veya depo satım ihalesi açılabilecektir.

5) Bankacılık sistemi fonlama ihtiyacının yüksek olduğu günlerde vadeleri 6-10 gün arasında olmak kaydıyla farklı vadelerde birden fazla repo ihalesi açılabilecektir.

6) Bankaların teminat yönetimine esneklik kazandırılması amacıyla, 1 hafta vadeli repo ihalelerinde kazanan tekliflerin bir bölümünün veya tamamının, bankalar tarafından talep edilmesi halinde repo işlemi yerine aynı faiz oranı ve vade ile Bankalararası Para Piyasası’nda depo işlemi olarak sonuçlandırılmasına imkan tanınacaktır.

Döviz için

1) Bankalar bir hafta vadeye ek olarak bir ay vadeyle de döviz depo imkânından yararlanabileceklerdir.

2) Merkez Bankası döviz depo piyasasındaki aracılık faaliyetlerine yeniden başlayacaktır. Bu çerçevede, Döviz ve Efektif Piyasaları Uygulama Talimatı ile belirlenen kurallar doğrultusunda döviz depo piyasasında bankalar Merkez Bankası aracılığı ile birbirlerinden borç alıp verebileceklerdir.

3) Bankaların döviz deposu almak üzere de kullanabilecekleri yaklaşık 50 milyar dolar seviyesindeki mevcut limitleri gerektiğinde artırılabilecek ve kullanım şartlarında iyileştirmeye gidilebilecektir.

4) Bankalar Döviz ve Efektif Piyasalarında kendilerine tanınan limitler dahilinde döviz karşılığı efektif işlemleri yoluyla Merkez Bankasından efektif temin edebileceklerdir.

Her cephede mücadele Piyasaların ateşini söndürmek için 16 önlem geldi

Zorunlu karşılıklar

1) Türk lirası zorunlu karşılık oranları tüm vade dilimlerinde 250 baz puan indirilmiştir.

2) Yabancı para diğer yükümlülükler için aşağıdaki vadelerde zorunlu karşılık oranları 400 baz puan indirilmiştir.

3) Yabancı para yükümlülükler için azami ortalama tesis imkanı yüzde 8’e çıkarılmıştır.

4) Rezerv Opsiyonu Mekanizması kapsamında Türk Lirası yükümlülükler karşılığında doların yanı sıra Euro cinsinden de zorunlu karşılık tesis edilebilecektir.

Hazine'den de hamle

1) İhraç edilecek senetlerin çeşitlendirilmesi ve piyasaların desteklenmesi amacıyla 13 Ağustos 2018 tarihinde 2 yıl vadeli sabit kuponlu devlet tahvili ihalesi ile birlikte aşağıda bilgileri verilen 91 gün vadeli kuponsuz Hazine bonosu ihalesi yapılmasına karar verilmiştir.

Kurlarda spekülatif hareketler sürüyor

Dolar dün gün içinde oldukça dalgalı hareket etti. Cuma günü 6.43 liradan haftayı kapatan önceki akşam düşük hacimli işlemlerde güne etkisiyle 6.68 lira seviyesinden başlayan dolar 7.03 liraya çıktı. Bankalararası piyasada dolarda son işlemler 6.8559 liradan yapılırken serbest piyasada dolar günü 6.8850 liradan kapattı. Borsa İstanbul’da ise kayıp hızlandı. Bankacılık hisselerindeki yoğun satış borsada gün içinde kaybı yüzde 6’ya yaklaştı. Bankacılık endeksinde düşüş yüzde 13’ü geçti. Borsa İstanbul günü yüzde 2.38 düşüşle 92 bin 684 puandan kapattı. Tüm banka hisselerine ise yaşadıkları kayıp nedeniyle seans sırasında devre kesici uygulandı.

Türk Lirası’ndaki değer kaybı gelişen ülke piyasalarında da sıkıntı yaratıyor. Güney Afrika randı yüzde 2’nin, Hindistan Rupeesi yüzde 1.5’in, Endonezya rupiah’ı yüzde 1’in üzerinde kayıp yaşadı. 10 yıllık gösterge tahvil faizi yüzde 22.49’a, iki yıllık gösterge tahvil faizi ise yüzde 25.98’e kadar yükseldi.

Gelişenlere büyük tepki

Türk Lirası’ndaki değer kaybı gelişmekte olan ülke piyasalarında da satış baskısı yaratıyor. TL’de devam eden satışlar Güney Afrika randına sıçrayarak değer kaybetmesine yol açarken dolar, yen ve İsviçre frankı gibi güvenli limanlara talebi artırdı. Euro, dolar karşısında bir yılın dip seviyesini gördü. Güney Afrika randı yüzde 2’nin, Hindistan Rupeesi yüzde 1.5’in, Endonezya rupiah’ı yüzde 1’in üzerinde kayıp yaşadı.

10 yıllık gösterge tahvil faizi yüzde 22.49’a, iki yıllık gösterge tahvil faizi ise yüzde 25.98’e kadar yükseldi. Öte yandan Hazine’nin piyasaları desteklemek amacıyla ihracına karar verdiği 91 gün vadeli bono ihalesinde bileşik getiri yüzde 24.89 olurken iki yıllık yeni gösterge tahvilin ilk ihracında ise bileşik faiz yüzde 24.28 olarak gerçekleşti.

Alış satış farkı 1 liraya çıktı

Döviz kurundaki dalgalanmalar sonrası alım-satım makası açıldı, İstanbul’da döviz büroları ise tabela kapadı. Daha çok yabancı turistlerin ağırlıkta olduğu Kapalıçarşı’daki döviz bürolarının dün tabelalarını kapattığı gözlenirken, bazı döviz bürolarında ise alış ve satış arasındaki fiyat farkı 1 liraya kadar çıktı.