Omurilik felci hastalığında erken rehabilitasyon vurgusu

Omurilik felci (Parapleji) hastalığı ve tedavisi hakkında bilgi veren Fizik Tedavi Rehabilitasyon Uzm. Dr. Meliha Hafız, kişinin mümkün olduğu kadar kısa sürede rehabilitasyon programına başlamasının tedavide önemli bir aşama olduğunu belirtti.

Hastalık hakkında bilgiler aktaran Medical Park Gaziantep Hastanesi Fizik Tedavi Rehabilitasyon Uzm. Dr. Meliha Hafız, Paraplejinin iki bacakta ve genellikle alt gövdede hareket veya his yeteneğinin kaybı olduğunu söyledi. Hafız, "Parapleji sebepleri genelde motorlu araç ya da motosiklet kazaları, kurşun yaraları ve düşmelerden kaynaklanan omurga hasarı sebebiyle oluşur. Parapleji ayrıca, omurga tümörleri, skolyoz ve spina bifida gibi travmatik olmayan faktörler sonucunda da oluşabilir. Skolyoz, spina bifida bazen parapleji sebebi olabilir" ifadelerini kullandı.

Hastalığın belirtileri hakkında konuşan Hafız, hasarın olduğu bölgenin aşağısında hareket, his ve refleks kaybının oluşabileceğini kaydetti. Hafız, "Hasarın nerede ve ne derecede oluştuğuna bağlı olarak cinsel işlev bozukluğu, bağırsak ve mesane kontrolü kaybı da görülebilir. Omuriliğin tamamen hasar görmesi kısmen hasar görmesinden daha kötüdür. Omurilik tamamen zarar gördüğünde, hasarın olduğu bölgenin aşağısında artık hiçbir hareket ve his olmaz. Omurilik kısmen parçalandığındaysa, bu bölgede biraz hareket ve his görülebilir. Kısmi omurilik hasarlarında, sfinkterlerin kontrolü çoğunlukla bozulmamıştır" şeklinde konuştu.

"Her yıl yaklaşık 11 bin kişide omurilik hasarı görülüyor"

Her yıl yaklaşık 11 bin kişide paraplejiyle sonuçlanan omurilik hasarının görüldüğünü aktaran Hafız, omurilik hasarı olan kişilerin yaklaşık 31-40 yaş aralığında olduğunu ancak omurilik hasarının herhangi bir yaşta görülebileceğini kaydetti.

Hastalığın tedavisinden bahseden Hafız, "Daha fazla ve kalıcı omurga hasarını önlemek için kaza yerinde paraplejili kişi özel bir tür tahtaya bağlanır. Omurgaya da beyne baskının ortadan kaldırılması gerekir. Omurganın ameliyat aracılığıyla doğru şekline tekrar kavuşması ve kişinin mümkün olduğu kadar kısa sürede bir rehabilitasyon programına başlaması tedavinin bir başka hedefidir. Zayıf kaslardan dolayı karın ve bel bölgesine destek sağlamak için karnın etrafına bir bandaj sarılır. Sırtüstü yatma pozisyonundan tekerlekli sandalyede oturma pozisyonuna geçildiğinde, tansiyonun anormal derecede düşük olmamasına dikkat etmesi önemlidir. Uzun süre aynı pozisyonda kalmaktan kaynaklanan baskıdan oluşan yaraların da önlenmesi gerekir. Kabızlığın önlenmesi için, paraplejili kişilere fazla kaloriden oluşan bir beslenme ve ayrıca ilaç verilebilir" dedi.

"Rehabilitasyona zamanında başlamak gerekiyor"

Uzm. Dr. Meliha Hafız hastalara uygulanacak rehabilitasyon programı hakkında da bilgiler vererek, "Rehabilitasyona alınan hastalara öncelikle pozisyon verilmelidir. Kontraktürler önlenmeli, sağlam olan kaslara güçlendirme yapılmalı. Hastaların durumuna uygun olan tilt table, yatak içi egzersizleri ve parallel barda çalışma programı ayarlanır. Transfer aktivitelerinin kazandırması önemlidir. Yardımcı cihazlarla ayakta durma ve yürüme çalışılır. Rehabilitasyona zamanında, geciktirmeden,kontraktürler oluşmadan başlamak gerekmektedir. Daha önemlisi tedaviden, parapleji gibi omurga felçleri basit kurallara uyarak önlemek mümkündür. Bu konuda yapılan halk salığı çalışmalara daha çok ihtiyacımız var" diye konuştu.