Olgunlaşma enstitülerinin 74 yıllık tarihi kitaplaştırıldı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi  Emine Erdoğan'ın himayelerinde, Milli Eğitim Bakanlığınca olgunlaşma enstitüleri için başlatılan değişim ve dönüşüm sürecinde, olgunlaşma enstitülerinin 1940'lı yıllara uzanan geçmişi, ilk kez kapsamlı bir araştırma sonucunda kitaplaştırıldı.

Beylerbeyi Sabancı Olgunlaşma Enstitüsü öğretmenlerinden Semra Kır Şimşek'in hazırladığı "Türk iğnesinin mucizesi: Olgunlaşma Enstitüleri" isimli kitapta, first ladyleri giydiren, Kraliçe Elizabeth'e sipariş hazırlayan, Hollywood yıldızı Sophia Loren ve İtalyan film yapımcısı Carlo Ponti'ye defile sunan olgunlaşma enstitülerinin dikkat çekici hikayesine yer verildi.

Osmanlı Devleti'nde kız çocuklarının eğitimi, mesleki ve teknik eğitimin doğuşundan başlayarak, Cumhuriyet dönemine kadar uzanan araştırmada, enstitülerin milli modaya yön verişi, Türk kadınının emeğinin dünyaya açılması konusunda bilinmeyen detaylar gün yüzüne çıkmamış fotoğraflarla anlatıldı.

"Olgunlaşma enstitüleri, yeni mucizeler göstermeye muktedirdir"

Kitapta Emine Erdoğan ve Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk'un ön sözüne de yer verildi.

Ön sözünde 1950'lerde Batı'dan yükselen ve tüm dünya toplumlarına nüfuz eden yaşam tarzı karşısında, enstitülerin milli kimliğin korunmasında adeta bir "üs" haline geldiğini aktaran Emine Erdoğan, çalışmaların önemine ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:

"Alanında bir ilk niteliğinde olan araştırma, olgunlaşma enstitülerinin hafızasında kayıtlı olan başarı envanterini gözler önüne sermektedir. Küreselleşme rüzgarının hızla estiği bir dönemde kültürün muhafazası, kadınların güçlendirilmesi ve milli kimliğin korunmasında kadınların eğitiminin oynadığı rolün büyük resmi çizilmeye çalışılmıştır. Emeği geçenleri kutluyor, olgunlaşma enstitülerinin yenilenme çabalarını takdirle karşılıyorum. İnanıyorum ki, bu tarihsel birikimden hareketle, Türk iğnesinin mucizesi olan olgunlaşma enstitüleri, yeni mucizeler göstermeye muktedirdir."

Hanımefendileri giydiren, mankenlik mesleğini geliştiren kurum

Kitapta, olgunlaşma enstitülerinin Mevhibe İnönü'den Semra Özal'a, Nazmiye Demirel'den Emine Erdoğan'a kadar neredeyse tüm cumhurbaşkanı ve başbakan eşlerinin ziyaret ya da kıyafet sipariş ettiği mekanlar olduğu belirtildi.

Ayrıca enstitülerin İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth, İran İmparatoriçesi Farah Diba, dönemin ABD Dışişleri Bakanı Alexander Haig'in eşi Patricia Haig, Hollywood yıldızı Sophia Loren ve İtalyan film yapımcısı Carlo Ponti'ye sunduğu defilelere yönelik fotoğraflar da kitapta yer verildi.

Enstitüler, dönemin gazetelerinde "Tüm devlet ve hükümet başkanlarının eşlerinin gardırobunda 'etiketi' bulunan", "hanımefendileri giydiren kurum" şeklinde tanımlandı.

Enstitülerin, Paris'ten New York'a uzanan defileleri, kraliyet düğünleri için hazırladığı hediyeler, Avrupa'daki tüm limanları dolaşan seyyar sergi gemisi ile Türk modası, Türk zevki ve nakışlarını dünyaya tanıttığı çalışmalar da kitapta yer aldı. Ayrıca olgunlaşma enstitülerinin Türkiye'de mankenlik mesleğinin kurumsallaşarak gelişmesine de büyük katkı sağladığı, Lale Belkıs, Sevim Burak gibi isimlerin enstitülerin ilk mankenleri olduğu belirtildi.

Türkiye genelindeki 24 olgunlaşma enstitüsünün, ayrı ayrı ele alındığı kitapta, Dolmabahçe Sarayı'nda Atatürk'ün yatağını örten bayrağın, İngiltere'deki Madame Tussauds Müzesi'nde sergilenen Atatürk'ün bal mumu heykeli için giysinin, 2009'da olimpiyatlara katılan milli sporcuların kıyafetlerinin enstitüler eliyle hazırlandığı bilgisi de yer aldı.

10 maddelik değişim manifestosu

Öte yandan Milli Eğitim Bakanlığınca olgunlaşma enstitülerinin dönüşüm çalışmaları kapsamında, 10 maddelik bir değişim manifestosu da hazırlandı. Buna göre, enstitülerde "sadeleşme", "derinleşme", "gençleşme", "ortak tasarım dili", "gelenekli yenilikçilik", "nitelikli özgünlük", "araştırma-tasarım-üretim dengesi", "ortak pazarlama dili", "markalaşma" ve "uluslararası" başlıklarında büyük değişimler planlandı.

Kurumsal dönüşüm çalışmalarına, aralarında kültür tarihçisi Hümeyra Şahin, eğitim bilimci İpek Coşkun, sanat tarihçisi Prof. Dr. Hülya Tezcan, tasarımcı Büşra Cebeci, iletişimci Özlen Çopuroğlu, önemli markaların kreatif direktörleri Rümeysa Kış, Suzan Toplusoy, Hilal Şendur'un da olduğu bir danışma kurulu katkı verdi.

Kültürel ve sanatsal tarih birikimine dayanan yeni tasarımlarla olgunlaşma enstitülerinin, uluslararası lige çıkacak bir tasarım merkezi olması da sağlanacak.

12 Ekim'de kamuoyuna tanıtılacak

Enstitüler için hazırlanan yeni yol haritasının tanıtım günü de belli oldu. Buna göre, 12 Ekim Cumartesi günü İstanbul'daki Tophane-i Amire Kültür ve Sanat Merkezi'nde Emine Erdoğan, Bakan Selçuk, sektör temsilcileri, eğitimciler, tasarımcılar ile kültür sanat alanında tanınmış kişilerin katılımıyla düzenlenecek programla enstitülerin değişim süreci kamuoyuna tanıtılacak.

 AA