Koronavirüse karşı elde edilen başarının mimarları kapılarını açtı

Türkiye'de ilk yeni tip koronavirüs (Kovid-19) vakasının görülmesinden bu yana yoğun mesai harcayan hastanelerde hastalığa karşı uygulanan prosedür, tedavi süreci ve salgınla mücadele kapsamında fedakarca hizmet veren sağlık çalışanlarının bir günü görüntülendi.

İstanbul'un pandemi öncesinde de hem acil hem de poliklinik hizmeti bakımından en yoğun hastaneleri arasında bulunan sağlık tesisleri, Kovid-19 ile mücadelede de ağır yükü omuzlayanlar arasında yer alıyor.

İstanbul'un en aktif hizmet veren sağlık merkezlerinden biri olan Kartal. Dr. Lütfi Kırdar Şehir Hastanesi, 3 bin 700 personeliyle bu mücadelenin en ön saflarında yer alan üslerden biri.

1.100 yatakla sağlık sistemine önemli katkılar sunan hastanede, şu ana kadar yaklaşık 3 bin Kovid-19'lu hasta yatırılarak tedavi edildi.

Pandemi süreci kapsamında 2 bin 185 Kovid-19 pozitif hastanın yatırılarak tedavi edildiği Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi de 805 yatağı, yaklaşık 3 bin personeli ile sisteme katkı sunan önemli hastanelerden biri olarak öne çıkıyor.

Temaslı kabul edilen kişiler bilgilendiriliyor

Kovid-19 polikliniklerindeki hastalardan klinik muayenelerine, anemnezlerine, aileleri ya da çevrelerinde pozitif vaka bulunmasına göre ilgili tahliller isteniyor.

Ailesinde ya da çevresinde Kovid-19 hastası olduğu için temaslı kabul edilen kişiler de herhangi bir semptomları olması halinde polikliniklere başvurmaları konusunda bilgilendiriliyor.

Sağlık Bakanlığı'nın belirlediği algoritma çerçevesinde hastanın şikayetlerinin viral zatürre tablosuna uyması halinde bilgisayarlı tomografi çekilirken, uygulanan tedavi tomografi sonucuna göre planlanıyor.

Hastaların diğer tahlil sonuçları ve klinik durumları da baz alınarak, tedavi süreçlerinin evde ya da hastanede devam etmesine karar veriliyor.

Hastanede yatarak tedavi görmeyecek kişiler, gerekli ilaçları temin edildikten sonra 14 günlük izolasyon süreçlerini tamamlamaları için evlerine gönderiliyor.

"Hiç kimse 'Bizim hastanemizde ilaç yoktur' demedi"

Kartal Dr. Lütfi Kırdar Şehir Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Recep Demirhan, , Sağlık Bakanlığınca Bilim Kurulu'nun kurulması, sahadan alınan geri dönüşümlerle tedavi planlarının güncellenmesinin, sahada görülen aksaklıkların anında ortadan kaldırılması için gösterilen çabaların, online olarak tüm sistemin izlenmesinin başarının temellerini oluşturduğunu aktardı.

Tedavi algoritmalarının sürekli güncellendiğini anlatan Demirhan, ülkede Kovid-19'a karşı elde edilen başarının unsurlarını anlattı:

"Tedavi algoritmaların sürekli yenilenmesiyle çok sistematik, disiplinli bir tedavi sistemi yürüttüğümüzü tüm dünyaya göstermiş olduk. Bunun da ispatı Türkiye'deki ölüm oranlarının düşük olmasıdır. Türkiye'de koronavirüs nedeniyle ölüm oranı yüzde 2,5'larda ama en düşük ülkede yüzde 6-7'lerde. Bizim başarımızın ardında Bakanımızın liderliğinde çok bilimsel çalışmamız, ardından sahadan alınan geri dönüşümlere göre hızlı algoritmaların yenilenmesi ve öngörü de çok önemli. Sayın Bakanımız ülkede pandemi krizi başlamadan ilaçlarımızı depolarımızda stokladı. Hiç kimse 'Bizim hastanemizde ilaç yoktur' demedi. Bakanlığımız direkt olarak ilaçlarımızı hastanelerimize gönderdi. Her hastaya aynı tedavi protokolünü uyguladık. Basamak, basamak tedaviler ayrıldı. Her hastaya, ülkenin her yerinde, aynı tedavi rejimi uygulandı. Dolayısıyla geri dönüşler de çok hızlı oldu. Yaşamış olduğumuz yan etkiler, komplikasyonlar anında Bakanlığa bildirilerek geri dönüşümleri hızlı bir şekilde aldık. Bazı ilaçları tedaviden çıkardık, bazı ilaçları tedaviye erkenden soktuk."

Demirhan, hastalara yüksek doz C vitamini uygulandığını ve bağışıklık sistemlerinin ciddi şekilde desteklendiğini, vücut direnci yüksek olan hastalarda enfeksiyon nedeniyle kayıpları engellemiş olduklarını, bunun yanında hastalara yüksek akımlı oksijen de verildiğini söyledi.

Demirhan, Türkiye'deki sağlık altyapısının mükemmel dizayn edildiğini vurgulayarak, "Sağlıkta dönüşümle hakikaten aile hekimliğinden Sağlık Bakanlığı'na kadar zincirin her yeri görevini çok iyi bilen, çok iyi yapan insanlarla donatılmış durumda. Herkes görevinin bilincinde." diye konuştu.

"Pandemi süreci kapsamında kriz birimi kurduk"

SBÜ Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Necdet Sağlam da pandemiye karşı hazırlık süreçlerine ilişkin bilgi vererek, "Sağlık sisteminin yapılandırılmış olmasıyla sürece acillerimiz, servislerimiz ve sağlık personelimiz oldukça hazırlıklıydı. Zaten yoğun çalışan bir ekip." dedi.

Kovid-19'a karşı elde edilen başarının saha ve hastane olarak iki temel aşamada incelenmesi gerektiğini belirten Sağlam, şöyle devam etti:

"Sahadaki ve hastanedeki başarının altında aslında organizasyonun iyi yapılmış olması yatıyor. Bunda da tabii ki Sağlık Bakanlığı'nın hazırlıkları, oluşturduğu Bilimsel Kurul vasıtasıyla düzenli ve güncel olarak algoritma oluşturulmasıdır. Bu algoritma oluşturulduktan sonra da sabit bir algoritma olarak kalmadı. Sağlık Bakanlığı oluşturduğu algoritmaya karşılık sahadan gelen bilgileri de kullandı ve güncellemeyi bu bilgiler doğrultusunda yaptı."

Sağlam, hastanelerinde pandemi süreci kapsamında kriz birimi kurduklarını, ayrıca klinik ve eğitim sorumlularının başkanlığında, uzman, asistan, pratisyen hekim, hemşire ve diğer yardımcı sağlık personelinden oluşan ekipler oluşturduklarını dile getirerek, tedavi süreçlerinin ilk hastadan itibaren hizmete başlayan pandemi servislerinde sürdürüldüğünü kaydetti.

"Maksimum hastaya 7 Nisan'da ulaştık"

Sağlam, hastaların maksimuma ulaştığı tarihin 7 Nisan olduğunu aktararak, pandemiyle mücadele sürecinde bir yandan da diğer branşların hepsinde acil hastalara hizmet vermeye devam edildiğini kaydetti.

Sağlam, "7 Nisan'dan sonra tedrici olarak grafiğimiz aslında hızlı bir yükselme gösterdi, şimdi 7 Nisan'dan beri bir iniş trendindeyiz ama bu yükseldiği gibi hızlı değil, yavaş bir iniş trendi." diye konuştu.

Bu süreçte kovid ile mücadele eden 130 çocuk hastaya da hizmet verdiklerini anlatan Sağlam, şöyle konuştu:

"Toplam şu ana kadar hastanemize yatırılarak tedavi edilen 1.950 civarında hastamız var. Yoğun bakımlarımız, servislerimiz bu sürece hazırdı. Türkiye genelinde olduğu gibi başarının altında yatan en önemli sebeplerden birisi aslında sağlık sisteminin yeterliliği. Hiçbir hasta hastaneden geri dönmedi. Çünkü yatak vardı. Görüntüleme ünitemiz yeterliydi. İlaçlarımız hiçbir zaman eksik olmadı. Kişisel koruyucu ekipmanlar Sağlık Bakanlığı tarafından zamanında ve yeterli şekilde karşılandı. Sağlık çalışanları hastaları sahiplendi. Pandemi ekipleri kendi içlerinde organize olarak hastalara düzenli vizitler yapıldı. Bakanlığın belirlediği algoritma çerçevesinde güncel tedavi gecikmeden yapıldı. Bunlar başarıyı getiren sebeplerden bazıları."

"Çok ciddi bir organizasyon ile 'hepimiz bir' olduk"

Hastanenin Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği İdari ve Eğitim Sorumlusu olarak görev yapan ancak salgın sürecinde hizmete alınan pandemi servislerinden birinin sorumlusu olarak çalışan Doç. Dr. Bekir Yavuz Uçar da şöyle konuştu:

"Çok ciddi bir organizasyon ile 'hepimiz bir' oldu. Ortopedinin sorumlusu olarak bir pandemi servisinin sorumlusu oldum. Benim yanımda birer dahiliye, kardiyoloji, gastroenteroloji uzmanı, iki dahiliye, üç çocuk, üç patoloji, beş ortopedi asistanı ve dört ortopedi uzmanıyla birlikte bir pandemi ekibi oluşturduk. Ortopedi servisimiz pandemi servisi oldu. Diğer branşlar da böyle oldu. Burada enfeksiyon, göğüs ve dahiliye hastalıkları uzman hekimlerinin koordinatörlüğünde pandemi ekibi olarak devam ettik. Süreç, çok organize olarak, başarılı şekilde yönetildi. Çok şükür ki o 7 Nisan'a kadar yükselen grafik, yavaş azalmaya devam ediyor."

"Tüm personelimiz büyük bir özveriyle çalışıyor"

Hastanenin Anestezi ve Reanimasyon Kliniği İdari Sorumlusu Uzm. Dr. Ayşe Duygu Kavas da yoğun bakım sürecinde birçok şeyi yaşadıklarını belirterek, pandemiyle mücadelenin hazırlık aşamasına ilişkin bilgi verdi.

Kavas, bütün bu aşamalardaki hazırlıkları sakinliklerini mümkün olduğunca koruyarak tamamladıklarını anlatarak, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Yoğun bakımlarımızı hazırlarken, yoğun bakım yatağına dönüştürebileceğimiz yataklarımızı hastane içinde organize ettik. Daha büyük bir olay olduğunda 'ne yapabiliriz?'i konuştuk. Bu planlamalar esnasında ekip ruhu daha da büyüdü. Bu ekip birbirine daha çok sarıldı. Aslında bu stresi, korkularımızı yenmeye başladık. Hasta kabulü ile beraber onlarda gördüğümüz iyileşme ve gelişmelerle beraber umutlara kapıldık. Umutlandığımız hastalarımızı kaybettiğimizde moral bozukluklarımız oldu, canımızın sıkıldığı, burada hep beraber ağladığımız günler oldu. Ama bu süreç içerisinde elimizden geleni en iyi şekilde yaptık. Bunu söyleyebilmek çok güzel bir şey."

Pandemi sürecinde toplumun her kesiminden destek gördüklerini anlatan Kavas, "Sizin burada tek karşılığınız bir hastanın sağlığına kavuşması, onun hayata dönmesi, buradan giderken 'iyiyim' deyip, el sallaması. Aslında bizim tek ödülümüz o. Ama insanların da bizim yanımızda olması bizi çok mutlu ediyor. Bizim burada tüm personelimiz büyük bir özveriyle çalışıyor. O maskeler, tulumlar, kıyafetler altında çaba sarf ederek çalışıyorsunuz. Bir olmak, bütün herkesin bir olması çok değerli bir hale geliyor." diye konuştu.

Acil polikliniğine başvuran hasta sayısı düşmeye başladı

Kartal Dr. Lütfi Kırdar Şehir Hastanesi Acil Tıp Kliniği İdari Sorumlusu ve Acil Tıp Koordinatörü Dr. Uzm. Dr. Erdal Yılmaz da özellikle mart ayının ikinci haftasından sonra hasta sayılarından sonra öncesinde oluşturulan pandemi planlarını revize ettiklerini anlattı.

Yılmaz, Kovid poliklinik sayılarını 10'a çıkardıklarını, hastanenin yarıdan daha fazla yatak kapasitesinin kovid hastaları için ayrıldığını belirterek, acilin iş yükünün diğer branşlar tarafından da karşılandığını, bu sayede hastaların bekletilmeden 3-4 dakika içinde triyajdan geçirilip kovid polikliniğinde muayenelerinin yapıldığını aktardı.

Yılmaz, Kovid-19 ile mücadele eden hastaların görüntüleme ve gözlem alanlarının yanı sıra kullandıkları asansörlerinin, servis ve yoğun bakıma transferlerinin önceden planlandığını söyledi.

Hastanede bu süreçte diğer branşlarda da hizmet verildiğini, alınan önlemlerle temasın minimuma indirildiğini ifade eden Yılmaz, acil polikliniğine başvuran pandemi hasta sayısının son bir hafta içinde gerilemeye başladığını sözlerine ekledi. 

AA