Kocaeli’nin manavlarının tarihi

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından bu yıl 5.’si düzenlenen Uluslararası Orhan Gazi ve Kocaeli Tarihi-Kültürü Sempozyumu, Mehmet Ali Kağıtçı Salonunda Prof. Dr. Üçler Bulduk başkanlığında gerçekleştirilen oturumda, Yrd. Doç. Dr. Mine Can, Yrd. Doç. DR. Tülay Ercoşkun, Tarihçi Resul Narin, Veli Güven tarafından tebliğ sunuldu.

MANAVLARIN DIŞ KIYAFETİ “YELDİRME”

Kocaeli Üniversitesinden Yrd. Doç. Dr. Mine Can tarafından Kocaelili manav kültüründe iğne oyalı başörtüsü geleneği, krep ve yemeni oyaları konusunda bildiri sunuldu. İzmit Körfezi’nin kuzeyinde kalan Gebze ile Tavşancıl beldesinde yaşayan manavların ellerinde bulundurdukları iğne oyalı başörtüleri ile krep ve yemeni örneklerini araştıran Yrd. Doç. Dr. Mine Can, kadınların, sokağa çıkarken genellikle kısa ağlı, geniş basma veya pazenden hazırlanan şalvar üzerine “yeldirme” adı verilen siyah, yakasız, uzun kollu ve dizlerin hemen aşağısına uzanan bir dış giysi üzerine, iğne oyalı başörtüleri bağladıkları tespit ettiklerini belirtti.

İĞNE OYALI EŞARP VE YEMENİ

Eskiden yörede ön tarafı oyalı tepelik ve fes giyilerek eşarpla başa bağlanmakta olduğunu onun üzerinde kuşak hizasına kadar inen uçları oyalı atkının örtüldüğünü söyleyen Can, fes üzerine çok ince bükümlü ipek iplikten dokunmuş “krep” adı verilen 40 veya 45 cm ebatlarında iğne oyalı küçük eşarplar ya da iğne oyalı yemenilerin örtülmesinin geleneğin bir parçası olduğunu ifade etti.

MANAVLAR ÇOK MİSAFİRPERVER

Kocaeli Büyükşehir Belediyesinden tarih araştırmacısı Resül Narin sunduğu tebliğde, Osmanlı döneminde Kocaeli sancağının yerlileri olan Manavların misafirperverliklerini tarihi belgeler ışığında anlattı. Manavların misafirperver bir topluluk olduklarını belirten Narin, Manavların 16. yüzyılda Şah zulmü ve Celali isyanlarından kaçan Ermenilere kucak açarak onlarla kardeşçe yaşadıklarını ifade etti. Resül Narin, dil, din ve kültür farklılıklarına rağmen Ermeni göçmenler ile yerli Manavlar ilk zamanlar sorunlar yaşamış olsalar da bölgemize göçle gelen Ermenilere karşı misafirperverlik göstererek Ermenilerle yüzyıllarca kardeşçe yaşadıklarını belirtti.

MUHACİRLERE KUCAK AÇTILAR

Kocaeli’ne 19. yüzyılın özellikle ikinci yarısında Balkanlardan ve Kafkaslardan gelen muhacirlerin manavlar tarafından misafirperverlikle karşılandıklarını ifade eden Tarihçi Resül Narin, Kocaeli Manavlarının gelen muhacirlere büyük bir misafirperverlik göstererek onların bu zor zamanlarında yanlarında olduklarını ve onlara kucak açtıklarının tarihi vesikalarda görüldüğünü belirtti.