Milli mücadele yıllarında Taşköprü yöresi ve
çevresindeki Milli Müfreze’nin kurucu olan Beş Divanlı Rıza Bey Konağı
karargah olarak kullanılmasıyla önem arz ediyor.
DEPREMDE KULLANILMAZ OLDU
Büyükşehir Belediyesi yine bir tarihi yapıyı günümüze kazandırmak için
kolları sıvadı. Milli Mücadele döneminde karargah olarak kullanılan Beş
Divanlı Rıza Bey Konağı da yeniden gün yüzüne çıkarmak için ihaleye
çıkılacak.16 Ekim Pazartesi günü ihalesi yapılacak konak, 1999’da
yaşanan Marmara Depremi’ne kadar konut olarak kullanılmış,
depremden sonra boşaltılmış ve günümüze kadar kullanılmamıştı.
İKİ KATLI, DÖRT CEPHELİ
Konak, zemin ve üst kat olmak üzere iki katlı olarak yapılmış, dört
cepheli bir yapıdır. Zemin katta güneydoğu cephesindeki ‘ahır’
girişinden girilen taşlık bölümü yer alır. Taşlığın sol tarafında depo
bölümü, sağ tarafında kuzeybatı cephesine kadar uzanan samanlık-
odunluk bölümü, güneybatı kısmında da ana girişin solunda ahır
bölümü yer alıyor.
218 METREKARE
Yapının ahır ve samanlığın olduğu zemin kat kısmı 109 metrekare,
birinci kat 109 metrekare olmak üzere toplam 218 metrekare
ölçülerinde. Asıl yaşam odalarından oluşan üst katta orta sofanın
etrafında dört köşede bulunan kareye yakın dikdörtgen şekilli odalar
konumlanmıştır. Güneydoğu cephesinde sofaya açılan balkon yer
alıyor. Balkon gömme balkon tipindedir. Tahtalı Mahallesi’nde bulunan
evlerde gömme balkona sıkça rastlanır. Balkonun sağ ve sol tarafında
konumlanan odalarda ortada ocak, ocağın bir yanında yüklük, diğer
yanında gusülhane yer alır.
KONAK KARARGÂH OLARAK KULLANILDI
Rıza Bey, Taşköprü yöresinde kurulan ‘Taşköprülü Rıza Bey’,
‘Beşdivanlı Rıza Bey’, ‘Kocabaşoğlu Rıza Bey’, isimleriyle tanınan Milli
Müfreze’nin kurucusudur. Beşdivan ismi de yörede mahalleler
kurulmadan önce Başdivan denilen yerden gelmiştir. ‘Başdivan’ ismi
zamanla ‘Beşdivan’ diye söylenegelmiştir. Milli mücadele yıllarında
müfreze kurmuş olan milis komutanı Beşdivanlı Kocabaşoğlu Rıza Bey
İzmit’in kurtuluşuna katkı sağlamıştır. Beş kardeşten biri olan Rıza Bey
Taşköprü nahiyesi eşrafından Kocabaşlar sülalesine mensup Yusuf
Ağa’nın oğludur. Kurtuluş Savaşı yıllarında Rıza Bey’in babası Yusuf
Ağa tarafından yaptırılan konak karargah olarak kullanılmıştır. Rıza Bey
Milli Mücadele yıllarından sonra Davulcular köyünde bu konakta
yaşamıştır.
1884’TE DOĞDU
Kocabaş Sülalesi’nden olan Rıza Bey 1884 yılında Başdivan’ın
Taşköprü Davulcular köyünde doğdu. Rıza Bey, 1934’de Soyadı
Kanunu’ndan sonra ’Kocabaş(ı)’ soyadını aldı. Rıza Bey’in soyadı
sonradan ‘Mutlu’ olarak değişti. 8 Şubat 1956 yılında İzmit’te vefat eden
Rıza Bey’in mezarı İzmit Bağçeşme Mezarlığı’nda bulunuyor.
