Kısa çalışma ödeneği, geçici olarak kısmen veya tamamen üretimini durdurmak zorunda kalan işletmelerin işçi çıkarmadan sıkıntılı dönemi atlatmalarına olanak sağlıyor. Ancak, ödenekten yararlanmak için birtakım koşullar aranıyor. Dövizdeki aşırı artış dolayısıyla üretimlerini azaltmak zorunda kalan sanayiciler, bir süredir kısa çalışma ödeneğinden yararlanma koşullarının kolaylaştırılmasını talep ediyordu.
En son 2011 yılında kapsamlı değişikliğe uğrayan kısa çalışma yönetmeliğinde yeniden değişiklik yapıldı. Buna göre, “genel ekonomik kriz” veya “bölgesel kriz” olarak adlandırılacak bir gelişme olmasa da “dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlarda” kısa çalışma ödeneği devreye girebilecek.
NAKİT DARLIĞI GEREKÇESİ
Yönetmeliğin önceki halinde, genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle bağdaşmadığı halde “nakit darlığı, ödeme güçlüğü, pazar daralması ve stok artışı” gibi sebeplere dayalı olarak kısa çalışma ödeneği talep edildiği tespit edilirse, talep reddediliyordu. Bu hüküm yönetmelikten çıkartıldı. Bu durumda, dışsal etkilerden kaynaklı dönemsel olarak nakit darlığı, ödeme güçlüğü, pazar daralması ve stok artışı yaşanması halinde de kısa çalışma ödeneği başvurusu yapılabilecek.
İŞ MÜFETTİŞLERİ İNCELEYECEK
Kısa çalışma talepleri artık iş müfettişlerince uygunluk tespiti yapılması amacıyla Rehberlik ve Teftiş Kurulu Başkanlığı’na gönderilecek. İş müfettişlerinin yaptığı uygunluk tespitine ilişkin sonuçlar, İŞKUR’a iletilecek. İş müfettişlerinin yaptığı denetimi daha önce İŞKUR yetkilileri yapıyordu.
İşveren, uygunluk tespiti tamamlandıktan sonra kısa çalışma uygulanacak işçi listesini değiştirebilecek veya kısa çalışma süresini artırma talebinde bulunabilecek.
Kısa çalışma yapan işçinin çalışılmayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerine ilişkin ücret ve kısa çalışma ödeneği miktarı, kısa çalışma yapılan süreyle orantılı olarak işveren ve İŞKUR tarafından ödenecek.
HARCIRAH İŞSİZLİK FONU’NDAN KARŞILANACAK
Kısa çalışma başvurularında talebin uygunluğunun tespiti için Harcırah Kanunu kapsamında yapılan giderler, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak. Aile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın bu amaçla tespit ettiği tutar, her ayın 25’inde İŞKUR’dan talep edilecek.
ÜÇ AYA KADAR VERİLİYOR
Kısa çalışma ödeneği en fazla üç ay süreyle ödeniyor. Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle bu süre altı aya kadar uzatılabiliyor. Kısa çalışma ödeneği alan işçinin bu süre için genel sağlık sigortası primleri de İşsizlik Fonu’nca yatırılıyor. Böylece işçi kesintisiz sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyor.
3.021 TL’YE KADAR ÖDEME
Kısa çalışma ödeneği, işçinin son 12 aylık prime esas kazançlarının ortalamasının yüzde 60’ı üzerinden veriliyor. Kısa çalışma ödeneğinin aylık tutarı, brüt asgari ücretin yüzde 150’sini aşamıyor. Aylık 3 bin 21.14 TL’ye kadar ödeme yapılabiliyor.
Kısa çalışma ödeneğinden yararlanılabilmesi için işçi adına son 3 yıl içinde en az 600 gün prim ödenmesi ve kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son 120 gün içinde sürekli çalışmış olmak gerekiyor. Bu şartları taşımayan işçiler için kısa çalışma ödeneği verilmiyor.
İŞSİZLİK MAAŞINDAN DÜŞÜLÜYOR
Kısa çalışma ödeneği alan işçi, ödenek alırken veya hemen sonra işsiz kalırsa, aldığı para hak ettiği işsizlik maaşından düşülüyor.
EYLÜLDE 143 KİŞİYE ÖDENDİ
Bu yılın ilk 8 aylık döneminde 77 işçi için kısa çalışma ödeneği verildi. Eylül ayında ise rakam 143 kişiye ulaştı. Eylülde kişi başına 2 bin 313 lira olmak üzere toplam 331 bin lira ödeme yapıldı.
30 Eylül 2018 tarihi itibarıyla 2005 yılından bu yana 228 bin 777 kişiye toplam 212.8 milyon lira tutarında kısa çalışma ödeneği verildi. (Haber7)
