TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nin (TUG) '2015 Gök Olayları Yıllığı'na göre bu yılın en önemli gök olaylarından biri 13 Eylül’de gerçekleşen parçalı güneş tutulmasıydı. 27 Eylül’ü 28 Eylül’e bağlayan gece 'Tam Ay Tutulması' bekleniyor.
"Kanlı ay" ne demek?
Ay, tam tutulma esnasında kızıl rengini alacak ve Dolunay şeklinde Dünya’ya en yakın konumunda olacağı 28 Eylül Pazartesi günü yaşanacak.
Tam Ay Tutulması, Kuzey ve Güney Amerika, Avrupa, Afrika, Antarktika, Pasifik Okyanusu’nun doğusu, Atlantik Okyanusu ve Hint Okyanusu’nun batısından gözlemlenebilecek.
Tutulmanın Türkiye saatiyle saat 03.10’da başlaması bekleniyor. Saat 08.24’te bitecek olan tutulma, saat 06.30’a kadar ülkemizden izlenebilecek.
Tutulmayla birlikte en son 1982’de görülen ’Süper Ay’ın ise 2033’e kadar tekrar olmayacağı bildirildi.
Ay tutulmasının esasen her 6 ayda bir olduğunu dile getiren TUG Müdürü Prof. Dr. Halil Kırbıyık, "Ama bazıları biraz olağanüstülük gösterir. Bu tutulma o açıdan önemli. Eğer Dünya Güneş’le Ay arasındaysa ve hepsi bir çizgideyse tam tutulma gerçekleşir. Ay, Dünya’nın gölgesinde kalır. İkincisi Ay’ın yörüngesi tam dairesel değildir, eliptiktir. Bu nedenle en beri ve öte noktası vardır yörüngesinin. Aynı zamanda en beri, en yakın olduğu zamanda bu tutulma ’Süper Ay’ olarak biliniyor. Böylece bu iki olay birleşince güzel bir tutulma gözlemi var. 27 Eylül gecesi bu olay gerçekleşecek ve 28 Eylül tarihinde sabaha karşı Türkiye’den görülebilecek" diye konuştu.
Neden Kızıl?
’Kanlı Ay’ da denilen Ay’ın kızıl renge bürünmesinin sebebi tabi ki kanla bir ilgisi yok. Prof. Dr. Kırbıyık, "Ay’ın yüzeyine güneşin ışıkları kenarlardan vurur ve yansıyarak Dünya atmosferi içinden geçer. Bu sırada Ay kırmızı, kızılımsı görünür. Yoksa ’ay kanlı’ diye bir şey yok. Renklerden kaynaklanan bir şey" dedi.
Kanlı Ay ya da Süper Ay konumunda iken yaşanacak Tam Ay Tutulması ile ilgili halk arasında çeşitli inanışlar bulunulduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Kırbıyık "Bize göre Dünya üzerindeki insanların yaşamını etkileyecek herhangi bir fiziki olay olmayacak. Bu yorumlar ’kıyamet işareti, deprem olacak, dinsel, kutsal günlere rastlıyor’ gibi şeyler ama bunlar tesadüf. Her dine yönelik kutsal güne denk gelebilir. Tamamen Güneş sistemi, evrendeki fiziksel kuralların işleyişi içinde gerçekleşen gök olayıdır" dedi.
Ay tutulma sırasında Dünya’ya en yakın konumda olacak ve hem Güneş hem Dünya tarafından çekim gücüne maruz kalacak. Prof. Dr. Halil Kırbıyık, Ay’ın yörüngesinden oynayacağı yönünde de iddialar olduğunu ama Ay’ın yörüngesini oynatacak güçler olmadığını söyledi. Ay’ın yörüngesinden oynayacağı ve Dünya üzerindeki tektonik fay hatlarını harekete geçireceği gibi yorumların doğru olmadığını dile getiren Prof. Dr. Kırbıyık, "Benim şahsen yaptırdığım istatiksel bir araştırmada Kandilli Rasathanesi’nin yıllarca tuttuğu verilerden hareket ederek Ay’ın fazlarıyla bu tür tutulmalar sırasında depremle ilişkili istatiksel bilgiye rastlanılmamıştır. O açıdan Ay ne kadar yakın olursa olsun 28 Eylül günü depremle ilgili bir etkisi olmayacaktır" dedi.