Safra taşı oluşumu, en sık görülen hastalıkların başında yer alır. Her yaş grubunda görülse de genç yaş kadınlarda erkeklere göre 3 kat daha fazla görülür. Genellikle belirti vermeyen safra taşının şiddetli karın ağrısı ve bulantı-kusma ile giden safra kesesi iltihabına neden olabildiğini söyleyen Liv Hospital Genel Cerrahi ve Hepatopankreatobilier Uzmanı Prof. Dr. Kemal Dolay "Safra taşı safra kanalına düşüp sarılık, hatta ölümle sonuçlanabilen safra yolu ve pankreas iltihaplarına da neden olabilir” diyor.
Öğün atlamayın
Karaciğer, günlük 1 litre safra üretir ve açlık durumunda bunu safra kesesinde koyulaştırarak depolar. Yemekten yarım saat sonra safra kesesi kasılarak içindeki safrayı, besinler sindirilsin diye bağırsağa bırakır. Safranın içinde çeşitli tuzlar, kolesterol ve safra boyaları gibi maddeler bir denge içinde bulunur. Herhangi bir nedenle (aşırı yağlı beslenme, hızlı kilo alma-verme, kolesterol yüksekliği, geçirilmiş mide ve ince bağırsak ameliyatları vb) bu denge bozulursa safra kesesinde küçük taşlar oluşur. Özellikle sabah kahvaltısını atlayanlarda, profesyonel yardım almadan şok diyetlerle hızlı kilo verenlerde safra kesesi uzun süre kasılmadan beklediği için safra taşı oluşma riski artar. Bu nedenle atlanan öğünlerde 30-40 gram bitter çikolata yiyen ve 1 fincan kahve içenlerde safra taşı oluşumunu azalacaktır.
Hamileler de yemeli
Hamileliğinin ilk aylarında aşırı kusma yaşayan kadınlarda da safra taşı riski artar. Bu durumdaki hamile kadınlar yemek yiyemediği dönemde az miktar çikolata ve kahve ile safra taşı oluşumunu azaltabilir. Safra taşına bağlı şikayetleri başlayan hastalarda böbrek taşı gibi taşların kırılması söz konusu değildir ve safra kesesinin taşlarla birlikte ameliyatla alınması şarttır. Altın standart kapalı yöntem denilen karın duvarı kesilmeden 3-4 adet küçük delikten yapılan laparoskopik ameliyattır. Ağrı ve işe dönme süresi ameliyata göre çok kısadır.
Safra kanalı taşlarına ameliyatsız çözüm: ERCP
Ameliyatı geciktiren hastalarda safra taşı kanala düşerse sarılık, karaciğer ve pankreas iltihaplarına neden olabilir ve acil tedavi gerektirir. Bu durumda ERCP denilen ağızdan endoskopi yöntemiyle 12 parmak bağırsağına açılan bölüme girilerek 5-15 dakikalık bir işlemle bu taşları ameliyatsız almak mümkün olur. Bu yöntemle başta safra kanalı olmak üzere safra yolunda taş varlığında, safra yollarında akut iltihap durumunda, taşa bağlı sarılık veya pankreatit gelişen hastalarda, pankreas kanseri veya safra yolu kanserine bağlı tıkanma sarılığı gelişen hastalarda şikayetleri çözmek mümkün olur.
