Jetler bakım masraflarına yenik düştü

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünden (SHGM) alınan bilgiye göre, uluslararası hava taşımacılığı sektörü son on yılda yüzde 5,6 büyürken Türkiye'de bu oran yüzde 14'ü buldu. Havacılık alanında dünyanın en hızlı büyüyen ülkesi Türkiye'de, ekonomideki gelişmeye paralel iş jetlerine de talep arttı. Türkiye'de 2008 yılında 55 olan iş jeti sayısı, 2012 sonunda 98'e ulaştı. Bu yılın ağustos ayında ise iş jeti sayısı 78'e geriledi.

Türk Hava Kurumu (THK) Başkanı Kürşat Atılgan; 4, 8, 16 kişilik yolcu kapasiteli iş jetlerinin, genellikle zamanı kısıtlı iş adamları ve devlet yöneticileri tarafından kullanıldığını belirtti.

Hava taksi işletmesi olan şirketleri tarafından kiraya verilen jetlerin, saatlik ücretlerinin 3 bin dolar ila 4 dolar arasında değiştiğini ifade eden Atılgan, normal tarifeli uçak bileti fiyatının çok üzerinde olan iş jetlerinin, iş adamları tarafından kiralandığını söyledi.

'MASRAFIN ALTINDAN KALKMAK KOLAY DEĞİL'

Son yıllarda jet sayılarındaki düşüşün, maliyet ve masraflarının fazla, amortisman giderlerinin yüksek olmasından kaynaklandığını dile getiren Atılgan, hava taksi işletmeciliğinden para kazanmanın mümkün olmadığını savundu. Atılgan, "Günlük birkaç saat uçuracak iş bulamazsanız, masrafın altından kalkmak kolay değildir. Yani kaptan pilot maaşı 10 bin dolar, ikinci kaptan pilotun maaşı 6 bin 500 dolardır. Hava sahasını kullandığınız her ülkeye, yere indiğinizde yaptığınız her servise para ödersiniz. Jetin her anı para ödemekle geçer. Bu nedenle de 2009'dan itibaren jet sayısı azalmıştır." diye konuştu.

'TÜRKİYE'DE CİDDİ ZAFİYETLER VAR'

Başlangıçta çok cazip gelen iş jetlerinin, birçok şirket ve iş adamı tarafından satın alındığını anlatan Atılgan, "Ancak bu jetlerin motor, gövde ve periyodik bakımları çok masraflı. Maalesef Türkiye'de jetlerin bakımı konusunda ciddi zafiyetler vardır. Maliyetin büyük kısmını oluşturan motor bakımı, yurt dışında yapılmaktadır. Jetlerin sayısını artırmak ve jetlere harcanan paranın yurt dışına gitmesini engellemek için Türkiye'nin asıl üzerinde durması gereken bakım yetkilerini alabilecek teknik personel yetiştirilmesi ve bunların sertifika almalarını sağlamaktır. Hayatın akışı ve gelişimi doğrultusunda iş jetlerinin artması gerekir. Dünyada iş jetleri konusunda en büyük pazar, ABD'de bulunmaktadır. Binlerce jet vardır. Dolayısıyla Türkiye'de de fert başına milli gelir arttıkça, iş dünyası geliştikçe, zengin sayısı arttıkça iş jeti sayısının artması da kaçınılmazdır." değerlendirmesinde bulundu.

THK JET KİRALIYOR

Türkiye'de piyasa değeri ortalama 8 ila 10 milyon dolar arasındaki jetlere talebin bulunduğunu söyleyen Atılgan, THK'nın da iki iş jetinin bulunduğunu anlattı. Atılgan, bunlardan birinin bürokratlar ve bakanlıkların kullanması amacıyla Ukrayna'ya aylık 50 saat garanti uçuşuyla kiraya verildiğini söyledi.

Atılgan, Kurum bünyesinde jetleri satacaklarına işaret ederek, "Biz, hava taksi işletmeciliğinden çıkacağız." dedi.