Böbrek ve tansiyon hastaları için başlatılan tuz kısıtlama kampanyalarının genele yayılması başka hastalıklar için davetiye çıkarabiliyor.WHO (World Health Organization / Dünya Sağlık Örgütü), nüfusunun yüzde 10'unundan fazlasında tiroit rahatsızlığı olan bölgeleri 'endemik guatr bölgeleri' olarak kabul ediyor. Türkiye de bu bölgelerden biri. Bu durumun ana nedenlerinden biri de; iyot yetersizliği...
Medical Park Fatih Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ziya Mocan, tiroit kanserinde iyot kullanımının öneminin altını çizdi.Mocan; "Tiroit bezi hormon yapımında iyodu kullanır. Bu nedenle yaygın guatr olan bölgelerdeki kişilerdeki guatrın nedeni iyot eksikliğidir. İyot eksikliği olduğu zaman tiroit bezi hormon yapımı için daha çok çalışır ve buna guatr denir. Halk dilinde tiroidim var denmesi aslında guatrım var demektir. Bu nedenle tiroit bezinin büyümesini engellemek için iyot kuzlara katılarak kullanılmaktadır. Tiroit bezinin fazla çalıştığı durumlarda fazla çalışan hücreleri öldürmek için iyoda radyo aktif madde katılır ve hastaya verilir. Bu şekilde radyoaktif iyot fazla çalışan bezi normal seyrine çeker. Eğer iyotlu tuz işle guatr oluşumu engellenirse tiroit kanser gelişim oranında tüm toplumda azalma meydana gelir. Buda iyodun koruyucu etkisini gösterir"
Tiroit hormonunun sentezi için çok gerekli bir mineral olan iyot en kolay yoldan tuzla alınıyor. İyotlu tuz kullanımı tiroit kanserinden ve guatrdan korunmada önemli rol oynuyor. Batılı ülkelerde iyotlu tuz kullanımı ile endemik guatrın kaybolduğu, agresif tiroit kanserlerinin de azaldığı gözlemleniyor.Kanser haftası nedeniyle açıklamalarda bulunan Estuz A.Ş. Genel Müdürü Özgür Özdemir, tuzun dengeli kullanımının şart olduğunu ifade ederek ülkemizde iyotlu tuzun kullanımının yaygınlaşması gerektiğini ifade etti. Özdemir; "İyot, insan vücudunda çok az bulunan, normal büyüme ve gelişme için gerekli olan önemli bir mineraldir.
Yetersiz iyot alımı başta tiroit kanseri gibi birçok hastalığa ve sağlık sorununa neden olmaktadır. İyot yetersizliği sonucunda tiroit bezinden kana geçen hormonlar yeterli miktarda yapılmamaktadır ve bu yüzden zeka ve büyüme geriliği, guatr, ölü doğum, cücelik, sağırlık gibi ciddi sağlık sorunları ortaya çıkmaktadır. Ülkemizde ise besinlerin yetiştiği toprak ve sudaki iyot yetersizliği nedeniyle kişilerin günlük iyot ihtiyaçlarını karşılamaları için iyotlu tuz kullanmaları gerekmektedir" dedi.
750 Milyon kişiyi ilgilendiriyor
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre ortalama günlük gereksinim olan iyot yeterince alınamadığı için 740 milyon insanın (dünya nüfusunun %54'ü) guatrdan ve benzeri iyot yetersizliği hastalıklarından etkileniyor. Yapılan tahminlere göre, her yıl doğan yaklaşık 40 milyon çocuk, annelerinin diyetinde yeterince iyot olmadığından farklı ölçülerde zihinsel gerilik riskiyle karşı karşıya kalıyor. Bunun engellenmesine yönelik olarak bireylerin günlük iyot ihtiyaçlarının karşılanması ve sorunların çözümü için tuzun iyotla zenginleştirilmesi yoluna gidiliyor. Kullanılan sofra tuzuna bir miktar iyot katılması ve bu yolla vücudun ihtiyacı olan iyotun alınmasıyla ülkemiz çocuklarını tehdit eden iyot yetersizliğine bağlı hastalıklar, yetersiz gelişme gibi sorunların önlenmesi amaçlanıyor.
Neden Tuz?
Tuz herkes tarafından yaygın olarak kullanılıyor. Tuzun iyotlanması renk-koku-tat değişikliğine sebebiyet vermiyor ve maliyet olarak da herhangi bir yük getirmiyor. Türkiye'de, "İyot Yetersizliği Hastalıkları" önemli bir halk sağlığı sorunu. Bu sorunu ortadan kaldırmak amacıyla Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü 1994 yılında ülke düzeyinde İyot Yetersizliği Hastalıkları Ve Tuzun İyotlanması Programı başlatmıştı. Programın temel amacı; toplumu iyotlu tuz tüketimi konusunda bilgilendirerek iyot eksikliği hastalıklarından korumaktı.
Tuzun iyotlanması Türkiye'de 1998 yılından bu yana yasal zorunluluk haline geldi. Tuzun, dengeli kullanımının çok önemli olduğunun altını çizmek için "Hayatın dengesi" mottosu ile çalışan ESTUZ, sağlıklı bir neslin gelişmesi açısından iyotlu tuz kullanımının önemi konusunda bilinçlenmenin gerekliliğini ifade ediyor.
