İtalya'da siyasi çıkmaz!

İtalya'da 4 Mart'ta yapılan ve hiçbir parti veya ittifakın hükümet kuracak oy oranına ulaşamadığı seçimin ardından ülkedeki siyasi istikrarsızlık sürüyor. 

Seçimin galiplerinden 5 Yıldız Hareketi (M5S) ve sağ ittifakı içinde yer alan aşırı sağcı Lig, yaz döneminde erken seçime gidilmesini isterken, Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella, yıl sonuna kadar "tarafsız bir hükümetin" ülkeyi seçim sürecine hazırlaması gerektiğini düşünüyor.

4 Mart'ta yapılan genel seçimlerin üzerinden geçen iki aydan fazla süredir bir hükümet ihtimalinin belirmediği İtalya'da siyasi belirsizlik ve istikrarsızlık devam ediyor.

Luigi Di Maio liderliğindeki sistem karşıtı M5S, seçimlerde aldığı yüzde 32,6 oyla mecliste en fazla milletvekiline sahip siyasi parti olurken, Matteo Salvini'nin liderliğindeki aşırı sağcı "Lig", eski Başbakan Silvio Berlusconi'nin merkez sağcı "Forza Italia" (Haydi İtalya) ve Giorgia Meloni'nin aşırı sağ görüşlü "İtalya'nın Kardeşleri" partilerinin oluşturduğu sağ ittifakı ise toplam yüzde 37 oy oranıyla seçimlerden birinci sırada çıktı.

Kimse tek başına hükümet kuracak sandalye sayısına ulaşamadı

Sistem karşıtı M5S ve sağ ittifakında en çok oyu alan aşırı sağcı Lig partisi, seçimin iki galibi olarak gösterilseler de ülkede hiçbir parti veya ittifak, tek başına hükümet kurmaya yetecek sandalye sayısına ulaşamadı.

İtalyan parlamentosunun iki kanadından birini oluşturan 630 sandalyeli Temsilciler Meclisi'nde, seçimin kazananı sağ ittifakı toplamda 265 sandalye elde ederken, 5 Yıldız Hareketi 227 sandalyeye ulaştı. Mevcut hükümetin büyük ortağı Demokrat Parti'nin başı çektiği sol ittifakı ise yüzde 22,9'luk oy oranıyla 122 sandalye alabildi.

315 sandalyeli Cumhuriyet Senatosunda dağılım, sağ ittifakı 137 sandalye, M5S 112 sandalye ve sol ittifakı 60 sandalye şeklinde oldu. Kalan sandalyeler küçük, bölgesel veya yurt dışındaki vatandaşları temsil eden partilere gitti.

Bütün hükümet kurma çabaları sonuçsuz kaldı

Mart ayı içinde Temsilciler Meclisi ile Cumhuriyet Senatosunda parti gruplarının belli olması ve başkanların seçilmesiyle birlikte nisan ayında koalisyon görüşmeleri başladı.

Nisan ayının ilk iki haftası hükümet kurma görevini vereceği tarafı belirlemek için meclisteki siyasi partilerle birinci ve ikinci tur görüşmeler yapan Cumhurbaşkanı Mattarella'nın temaslarından sonuç çıkmadı.

M5S, Lig'in sağ ittifakından ayrılmasını istedi

Bunun üzerine Mattarella, önce Senato Başkanı Maria Elisabetta Alberti Casellati'yi merkez sağ ile 5 Yıldız Hareketi arasında hükümet kurma olasılığı olup olmadığını belirlemesi için görevlendirdi ancak Casellati'nin görüşmelerinden bir sonuç alınamadı. Birbirlerine karşılıklı suçlama ve hakaretlerde bulunan M5S ve Berlusconi "asla bir araya gelmeyeceklerini" belirterek olası merkez sağ-M5S hükümetine kapıları kapattı. M5S, "Lig'in merkez sağ ittifakından ayrılmasını, böylece M5S-Lig hükümetinin kurulabileceğini" bildirse de Lig, M5S'nin seçim ittifakı yaptığı partileri terk etmesi yönündeki teklifini kabul etmedi.

Daha sonra Mattarella, 5 Yıldız Hareketi ile mevcut hükümetin büyük ortağı merkez sol görüşlü Demokrat Parti arasında hükümet kurma ihtimali olup olmadığını belirlemesi için Temsilciler Meclisi Başkanı Roberto Fico'yu görevlendirdi. Fico, önce taraflar arasında "diyaloğun başladığı" açıklamasını yapsa da daha sonra PD geri adım atarak görüşmelerin bittiğini belirtti. Böylece bu girişimden de eli boş bir şekilde dönülmüş olundu.

Cumhurbaşkanı, "tarafsız hükümet" önerisinde bulundu

Buradan da sonuç alınamaması üzerine Cumhurbaşkanı Mattarella pazartesi günü siyasi partilerle üçüncü tur müzakerelerde bulundu. Taraflar hala anlaşmaya yakın görünmediği için İtalya'nın içinde bulunduğu siyasi çıkmazdan kurtulabilmesi adına Mattarella, "yıl sonuna kadar görevde kalacak ve ülkeyi erken seçime götürecek süreci yönetecek tarafsız bir hükümetin kurulması" önerisinde bulundu.

Mattarella'nın "tarafsız hükümet" önerisini tek destekleyen Demokrat Parti olurken, aşırı sağcı Lig ve sistem karşıtı M5S, güven oylaması sırasında tarafsız hükümete destek vermeyeceklerini açıkladı.

Partiler yazın veya sonbaharda erken seçim istiyor

Bu arada, siyasi partiler iki aydır hükümetin kurulamamasından birbirlerini sorumlu tutarak, erken seçime gitme taleplerini dile getirmeye başladı. Özellikle Lig ve M5S, Temmuz ayında erken seçimin yapılmasını isterken, merkez sağ ittifakında yer alan Forza Italia'nın lideri Berlusconi, seçimin sonbaharda yapılmasını önerdi.

Cumhurbaşkanı Mattarella'nın gün içerisinde "tarafsız hükümet" kurma çalışmalarına başlanması veya erken seçime gidilmesiyle ilgili bir karar vermesi bekleniyor.