10276,88%0,67
32,34% -0,07
34,74% 0,06
2390,37% -0,26
3880,65% 0,07
İş Hukukunda işçinin işverene karşı bazı borçları bulunmaktadır. Sadakat borcu da bu borçlar içerisinde yer alır. İşçinin sadakat borcuna aykırı davranması işinden olmasına neden olur.
İşçinin işverene karşı sadakat borcu, işverenin sırlarını ifşa etmemek, güvenini kötüye kullanmamak, hırsızlık yapmamak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmamaktır. İşçinin doğruluk ve bağlılık esasına dayalı olarak işini yapması gerekmektedir. Aksi taktirde işveren işçinin sadakat borcuna aykırı davrandığını iddia ederek işçiyi işten çıkartabilir.
Sosyal medya önemli
Sadakat borcuna uyulmadığı durumlar somut olaylarla ortaya çıkmaktadır. Bu durumlar sosyal medyanın yaygınlaşması ile birlikte çeşitlilik kazanmıştır. Örneğin işçiler işverenin sırlarını sosyal medya kanalıyla ortaya dökerlerse işlerinden olabilirler. İşverenin iş ile ilgili bir sırrını sosyal medyada yaptığı bir paylaşımla ortaya döken işçi tazminatsız olarak işten çıkarılabilir. Bunun gibi pek çok olay, işçinin işverenin güvenini kötüye kullanması olarak değerlendirilebilir. Bu nedenle işçilerin sosyal medya kullanımlarına dikkat etmeleri gerekir.
Sadakat borcuna uyulmaması işverene haklı nedenle fesih hakkını verir. Dolayısıyla sadakat borcuna aykırı davrandığı gerekçesiyle işten çıkartılan işçi kıdem ve ihbar tazminatı alamaz. İşverene fesih hakkı veren bütün durumlar tazminat ödenmemesini gerektirmez. Ancak sadakat borcuna aykırılık halinde işveren tazminat ödemeden işçiyi işten çıkarabilir. Diğer yandan işçinin sadakat borcuna aykırı davrandığının ispatı işverendedir. Yani sadakat borcuna aykırılık nedeniyle işçiyi işten çıkartan işveren bu durumu ispat etmelidir. İşçi sadakat borcuna aykırılık iddiasının geçerli olmadığını iddia eder, işveren de bu durumu ispat edemezse işçi tazminat almaya hak kazanır.
SADAKAT BORCUNU İHLAL NASIL OLUR?
Sadakat borcunun ihlal edildiği durumlara en tipik örnek, işçinin iş sözleşmesi devam ederken işverenle aynı alanda faaliyet gösteren bir şirket kurmasıdır. İşçi, işyerinde çalışmaya devam ederken, işverenle aynı alanda faaliyet gösteren bir şirket kurarsa sadakat borcuna aykırı hareket etmiş olur. Bu durumda işveren isterse işçiyi tazminat ödemeksiniz, sadakat borcuna aykırılıktan işten çıkartabilir.
Nasıl ispatlanır?
İşçinin işverenle aynı alanda şirket kurduğu bilgisine erişilmesi çok kolaydır. Ticaret sicil gazetesindeki bilgiler, şirketin kim tarafından kurulduğunu ve ortaklarını ifade etmektedir. İşçinin bu şekilde ticaret sicil gazetesinde bilgileri yer alıyorsa, bu durumun ispat edilmesi çok kolay olacaktır. Ayrıca bu tip noktalarda şirketin internet sitesindeki bilgiler ve faaliyet alanını ifade eden hususlar açık delil olarak kabul edilmektedir.
Yargıtay konuyla ilgili vermiş olduğu bir kararında, bir şirkette servis departmanındaki şoförler arasındaki irtibatın sağlanmasından sorumlu olan işçinin, aynı alanda faaliyet gösteren bir şirket kurmasını sadakat borcuna aykırılık olarak değerlendirmiştir. İşçinin kurduğu şirketin işverenin işyeri sırlarını ve portföyünü kullandığını ve işçinin doğruluk ve bağlılıkla bağdaşmayan davranışta bulunduğunu ifade ederek, işçiye tazminat ödenmemesi gerektiğine hükmetmiştir.
Yargıtay konuyla ilgili olarak yerel mahkemenin işçiye kıdem ve ihbar tazminatı ödenmesi gerektiği yönündeki kararını bozarak, işçinin açıkça sadakat borcuna aykırı hareket ettiğini ve bu davranışın iş ilişkisinin sonlandırılmasını gerektiğini belirtmiştir. Bu nedenle yerel mahkemenin aksine işverenin işçiye kıdem ve ihbar tazminatı ödemesine gerek olmadığını, yalnızca kullandırılmamış yıllık izinlere ilişkin ücret ödenmesi gerektiğine hükmetmiştir. Bu nedenle işçilerin sadakat borcuna aykırı davranmamaya hassasiyet göstermeleri gerekmektedir. Aksi taktirde tazminatsız olarak işlerinden olabilirler.
İŞ SÖZLEŞMESİ BİTİNCE FARKLI
Sadakat borcu iş sözleşmesi süresince işçi ile işveren arasında süren bir borçtur. İşçi iş sözleşmesi devam ederken sadakat borcuna aykırı davranmamakla yükümlüdür. Diğer yandan iş sözleşmesi sonlandıktan sonra işçinin sözleşmesinde rekabeti engelleyici bir hüküm varsa, işçinin bu duruma da dikkat etmesi gerekir. Rekabet yasağına ilişkin Yargıtay tarafından geçerli kabul edilen hükümlere işçinin uyması şarttır. Dolayısıyla işçiler bu tip eylemler gerçekleştireceklerse, iş sözleşmelerindeki rekabet yasağı hükümlerine dikkat etmeliler.
Müşteri çalınırsa...
Örneğin satış işini gerçekleştiren çalışanlar, çoğu kez işverene ait müşteri bilgilerine erişirler. İşten ayrıldıktan sonra kendi firmasını kuran veya başka bir şirkete geçen işçi, eski işvereninin müşteri bilgilerini kullanarak satış yapmaya devam ederse, rekabet yasağına aykırı davranmış olur. İşveren bu nedenle eski işçisinden tazminat talep edebilir. (Milliyet-Cem Kılıç)
