TÜİK istatistiklerinden elde edilen bilgilere göre, son yıllarda artan faizler nedeniyle ipotekli konut satışlarıazalmaya devam ediyor.
2018 yılında bazı önemli sektörlerde daralma yaşanırken, konut satışlarındaki azalış sınırlı kaldı. Türkiye genelinde 2018'de satılan konut sayısı bir önceki yıla kıyasla yüzde 2,4 azalarak 1 milyon 375 bin 398 oldu.
Bankalarca tüketicilere sunulan konut faiz oranlarının 2018'de zaman zaman yüzde 29'u aşması ev almak için bekleyen vatandaşları zora soksa da tüketiciler konut almaktan vazgeçmedi.
Konut şirketlerinin yaptığı kampanyaların yanı sıra fiyatlarda son yıllarda artışın sınırlı kalması da konuta olan talebi sürdürdü. Ancak 2018'de satılan 1 milyon 375 bin 398 adet konutun yüzde 20'sine denk gelen 276 bin 820 adedi ipotekli satıldı. Söz konusu rakam son yıllarda görülen en düşük oran oldu.
Geçen yıl 2017'ye göre toplam satışlardaki daralma yüzde 2,4 olarak gerçekleşirken, ipotekli konut satış rakamı yüzde 40 azalarak 276 bin 820'ye geriledi. Diğer satışlar ise yüzde 17 artarak 1 milyon 98 bin adede yükseldi.
Son yılların en düşük oranı
Türkiye genelinde 2017'de satılan 1 milyon 409 bin 314 konutun 473 bin 99'u, 2016'da 1 milyon 341 bin 453 adetten 449 bin 508'i, 2015'te 1 milyon 289 bin 320 adetten 434 bin 388'i, 2014'te 1 milyon 165 bin 381 adetten 389 bin 689'u ipotekli olarak satıldı.
Toplam satışlar içerisinde gerçekleşen ipotekli satışların payı 2017, 2016, 2015'te yüzde 34 olurken, 2014'te yüzde 33 olarak gerçekleşti.
Faiz oranlarının en düşük seviyeleri gördüğü 2013'te ise toplam 1 milyon 157 bin 190 konuttan 460 bin 112'si ipotekli satıldı. Aylık faiz oranlarının ortalama yüzde 0,77'lere kadar gerilediği 2013'te toplam satışlar içindeki ipotekli satışların payı yüzde 40'lara kadar çıkmıştı.
Bu kapsamda geçen yıl gerçekleşen yüzde 20'lik oran, son yılların en düşük rakamı oldu.
Aylık ortalama konut faiz oranı yüzde 0,77'den 1,48'e yükseldi
Öte yandan, İstanbul Gayrimenkul Değerleme'nin araştırmasına göre, konutta faiz oranları da son yılların en yüksek oranında seyrediyor. Faiz oranları ipotekli satışların en yüksek oranlarda olduğu 2013'te aylık ortalama yüzde 0,77'ye kadar gerilerken sonraki yıllarda artış gösterdi.
En çok konut kredisi veren beş bankanın ağırlıklı ortalamasının yer aldığı araştırmaya göre, aylık ortalama faiz oranları 2013'te yüzde 0,77 iken 2014'te yüzde 0,94, 2015'te yüzde 0,97, 2016'da yüzde 1,04, 2017'de yüzde 0,96, 2018'de yüzde 1,48 olarak gerçekleşti.
"Yüksek faizler kiracı sayısını artırdı"
Fuzulev Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Akbal, AA muhabirine konuya ilişkin yaptığı açıklamada, 2002'de 3 milyon olan kiracı sayısının halihazırda 6 milyon seviyesine çıktığını söyledi.
Türkiye'de kiracı oranının yüzde 18'den yüzde 27'ye yükseldiğini dile getiren Akbal, "Bunda konut kredi faiz oranlarında yukarı yönlü yaşanan ivmenin negatif etkisi söz konusu. Aylık bin 500-2 bin lira taksitle ilk evini alma hayali ile yaşayan 4 milyon aile bulunuyor. Faizsiz konut edindirme sistemimizle Fuzulev olarak bu aileleri ev sahibi yapmak için çalışıyoruz." dedi.
Özyurtlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Özyurt, şu anda faizlerin çok yüksek olduğunu belirterek, bu nedenle özellikle orta ve alt gelir grubunun ev alma hayalini sürekli ötelediğini söyledi.
Geçen yıl konut satışlarının toplamda 2017'ye göre yüzde 2,4 düşerken ipotekli satışlarda yüzde 40'a varan azalış yaşandığını dile getiren Özyurt, "Çünkü maliyetler çok yüksek 300 bin lira kredi çeken bir vatandaş geriye toplamda en düşük 750 bin lira ödüyor. Bu rakam kimi bankalarda bir milyon lirayı aşıyor. Bu sorunu aşmak için şirket bünyesinde vadelendirmeler yapılsa da kalıcı çözüm faizlerin düşmesi." diye konuştu.
"Faizlerde yarım puanlık artış ipotekli konut satışını 200 bin azalttı"
Nef Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Selçuk Çelik, gayrimenkul sektöründe beklenen Emlak Bank'ın devreye girmesi, döviz kurundaki ve enflasyondaki yükselişin durması ile konut kredi faiz oranlarında aşağı yönlü bir rahatlamanın mümkün olabileceğini söyledi.
Çelik, "Bu da 2019 için sektöre en önemli teşvik olacaktır. Nitekim 2017’de ortalama yüzde 1 seviyesinde olan konut kredi faiz oranı 2018'de yüzde 1,5 olduğu için ipotekli konut satışı yaklaşık 200 bin azalarak, 473 binden 276 bine geriledi. Yani yarım puanlık yükseliş ipotekli konut satışlarını 200 bin azalttı." ifadelerini kullandı. (AA)
