2016 yılında başlayan ve inşaat sektörüne ivme kazandıran KDV, harçlarda indirim, düşük faizli konut kredisi gibi desteklerin Eylül ayında sona ereceği ve bu desteklerin kesilmesinin sektörü olumsuz etkileyebileceği belirtildi.
Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD), Ağustos 2017 Sektör Raporu'nu açıkladı. Ağustos 2017 Sektör Raporu'nda, 2016 yılında başlayan ve inşaat sektörüne ivme kazandıran KDV, harçlarda indirim, düşük faizli konut kredisi gibi desteklerin Eylül ayında sona ereceği ve bu desteklerin kesilmesinin sektörü olumsuz etkileyebileceği belirtildi. Desteklerin sürmesi yönünde talep ve beklentilerin olduğu ifade edilen raporda, sektördeki iş aktivitesi açısından desteklerin belirleyici olacağı vurgulandı.
Türkiye İMSAD, sektörün en önemli çatı kuruluşu olarak hazırladığı "Ağustos 2017 Sektör Raporu'nda, 2016 yılı Temmuz ayında yaşanan olaylar sonrası üçüncü çeyrekte ekonominin küçülmesi üzerine Hükümetin, ekonomide yeniden büyümeyi sağlamak adına önemli destekler verdiği vurgulandı. İnşaat ve konut sektörünün en önce ve en çok desteklenen sektörlerin başında geldiğinin belirtildiği raporda, şu ifadelere yer verildi:
2016'da başlayan destekler Eylül 2017'de sona eriyor
"2016 yılı Eylül ayından itibaren başlayan kampanyalara ek olarak KDV indirimleri, konut kredi faizlerinin yüzde 1'e çekilmesi, harçlardaki indirimler,sektörde yaşanan olumsuz etkilerin azalmasını ve sektörün yeniden canlanmasını sağladı" denilen raporda, 8 Eylül 2016'da başlayan ve 30 Eylül 2017'de sona erecek KDV indirimi uygulamasının, konut sektöründeki stokların önemli ölçüde erimesinde etkili olduğu belirtildi. Tapu harçlarındaki indirimlerinde gayrimenkul sektöründe canlılık sağladığı, tüketicilerin satın almalarında, KDV indirimi ile birlikte fiyatlarda yüzde 9-10 arasında gerileme yarattığı ifade edildi. Aynı dönemde sektör tarafından uygulanan fiyat indirimi ve ödeme kolaylıklarını kapsayan kampanyaların etkisinin ise artık en aza indiği söylendi.
Desteklerin sürmesi konusunda beklenti var
Desteklerin sürmesinin sektöre sağlayacağı katkılara değinilen raporda, konut kredilerinde düşük kredi faizlerinin azaldığı ifade edildi. Bu nedenle Hükümetin desteklerinin sürmesi sektördeki iş aktivitesi açısından önemli ölçüde belirleyici olacağı ifade edildi. Bu çerçevede KDV ve harçlardaki indirimlerin sürmesi, ilave olarak ofisler ve perakende binaları gibi ticari alanlarda uygulanan KDV oranının da yüzde 8'e indirilmesi ve inşaatlardaki arsalar üzerinde yer alan yüzde 18 KDV'nin de yüzde 1'e indirilmesi gibi sektör talepleri bulunuyor. Hükümetin, desteklerin sürmesi ve yeni desteklerle ile ilgili kararını Eylül ayı içinde açıklaması bekleniyor.
Yılın ilk yarısında yapı ruhsatı verilen yapıların yüzölçümü yüzde 16,3 arttı
Yapı ruhsatı verilen yapıların yüzölçümündeki artışa değinilen raporda şu sayısal bilgiler yer aldı. Belediyeler tarafından verilen yapı ruhsatlarında 2017 yılının ilk 6 ayında bir önceki yıla göre, bina sayısı yüzde 7,6, yüzölçümü yüzde 16,3, değeri yüzde 35,3, daire sayısı yüzde 21,6 oranında arttı. Yılın ikinci çeyreğinde alınan yapı ruhsatlarında önemli bir artış yaşandı. Yapı ruhsatı verilen binaların 2017 yılı Ocak-Haziran ayları toplamında, yapıların toplam yüzölçümü 123 milyon 800 bin metrekare olurken, bunun 69 milyon 900 bin metrekaresi konut, 26 milyon 900 bin metrekaresi konut dışı ve 26 milyon 900 bin metrekaresi ise ortak kullanım alanı olarak gerçekleşti.
Yılın ilk yarısında yapı kullanma izin belgesi verilen yapıların yüzölçümü yüzde 8,7 arttı
Belediyeler tarafından verilen yapı kullanma izin belgelerinin 2017 yılının ilk 6 ayında bir önceki yıla göre; bina sayısı yüzde 1,9, yüzölçümü yüzde 8,7, değer yüzde 27,2, daire sayısı yüzde 9 oranında arttı. Yapı kullanma izin belgesi verilen binaların 2017 yılı Ocak-Haziran ayları toplamında; yapıların toplam yüzölçümü 76 milyon 100 bin metrekare iken, bunun 44 milyon 100 bin metrekaresi konut, 16 milyon 800 bin metrekaresi konut dışı ve 15 milyon 100 bin metrekaresi ise ortak kullanım alanı olarak gerçekleşti.
İnşaat sektörü istihdam verileri geçen yılın üzerinde
İnşaat sektörü istihdamının mevsimsellik ile birlikte Mayıs-Eylül aylarında en yüksek seviyelerine çıktığı vurgulandı. 2017 yılı Mayıs ayı itibariyle inşaat sektöründe istihdam 2 milyon 146 bin kişi ile yine en yüksek seviyelerinden birine çıktı ve geçen yılın mayıs ayı istihdamının üzerinde gerçekleşti. İnşaat sektöründe mayıs ayındaki istihdam seviyesi inşaat faaliyetlerinin de yüksek gerçekleşmiş olduğunu gösteriyor. Ayrıca inşaat sektöründe, istihdamın teşviklerden çok etkilenmediği ve kendi dinamikleri ile hareket ettiği görüldü.
Mevcut inşaat işleri seviyesi ağustosta 1,2 puan yükseldi
Raporda, mevcut inşaat işleri endeksinin Mart-Nisan-Mayıs aylarında çok önemli bir sıçrama gösterdiği ancak Haziran ve Temmuz aylarında durağanlaştığı vurgulandı ve ağustos ayında ise mevcut inşaat faaliyetleri seviyesinin tekrar yükselme gösterdiği belirtildi. Böylece mevcut işler seviyesinin son 4 yılın en yüksek seviyelerinde gerçekleşmeye devam ettiğinin altı çizilerek mevsimsellik ile yüksek iş seviyesinin bir süre daha devam edeceği öngörüldü.
Yeni alınan inşaat işleri seviyesi moral veriyor
İlk çeyrekte mart ayında sıçrama yaşanan yeni iş siparişlerinin, ikinci çeyrekte oldukça durağan bir seyir izlediği bilgisinin yer verildiği raporda temmuz ayında ise bu kez yeni alınan işlerde sınırlı bir gerileme yaşandığı belirtildi ve Ağustos ayında ise alınan yeni iş siparişlerinde yeniden bir artış yaşandığı vurgulandı. Bu artış ile birlikte yeni alınan işlerde ulaşılan yüksek seviyenin sektöre moral verdiği gözlemlendi. Sonuç olarak, alınan yeni iş siparişleri seviyesi son 4 yılın en yüksek ikinci seviyesine ulaştığı belirtildi.
Konut satışlarında Temmuz ayında yüzde 42,4 ile sıçrama yaşandı
Konut satışlarında Temmuz ayında, yılın en yüksek aylık artışı gerçekleştiği ifade edildi. Geçen yılın aynı ayına göre konut satışları, yüzde 42,4 artışla 115 bin 869 adet olarak gerçekleşti. Bu artışta iki önemli unsur bulunuyor. Bunlardan biri geçen yıl Temmuz ayında yaşanan darbe girişimi sonucu ortaya çıkan baz etkisi, ikincisi ise geçen yıl Temmuz ayında kutlanan Ramazan Bayramı'nın Haziran ayına denk gelmesi olarak belirtildi. Bununla birlikte Temmuzda ulaşılan satış verisi konut alım talebinin halen yüksek olduğunu gösteriyor. Temmuz ayındaki sıçrama ile birlikte yılın ilk 7 ayında konut satışları geçen yıla göre yüzde 8,2 artarak 770 bin 232 adede ulaştı.
Yeni konut satışları büyük illerin dışında da hareketli gerçekleşiyor
Yeni konut satışlarındaki bölgesel gelişmelerin, yeni inşaat projeleri ve inşaat malzemesi talebinin de nereden kaynaklanmakta olduğunu yansıttığı ifade edildi. Bu çerçevede yüksek yeni (ilk el) konut satışı gerçekleştirilen 15 il içinde İstanbul'daki satış artışındaki durağanlaşma dikkat çektiği vurgulandı. Ankara ve İzmir'deki artışlar İstanbul'daki artışın üzerindedir. İlk 7 ayda yeni konut satışı en çok artan ilk 3 il sırası ile Bursa, Kocaeli ve Adana oldu. İlk el konut satışları yılın ilk 7 ayında sadece Antalya ve Kayseri'de gerilediği belirtildi.
İnşaat ve gayrimenkul sektörlerinin yurtiçi kredilerinde hızlı büyüme sürüyor
İnşaat sektörünün kullandığı yurtiçi kredilerin Haziran ayı sonu itibarıyla 6 aylık yüzde 14,2, yıllık (geçen yılın ikinci çeyrek sonuna göre) yüzde 18,5 arttığı bilgisi raporda paylaşıldı. Gayrimenkul sektöründe ise yurtiçi kredilerin Haziran ayı sonu itibarıyla 6 aylık yüzde 18,8, yıllık (geçen yılın ikinci çeyrek sonuna göre) yüzde 22,2 arttığı belirtildi. Her iki sektörün de yılın ilk yarısında önemli ölçüde kredi kullandıkları görüldü. Kredi hacmindeki bu hızlı genişlemenin bir bölümünün yeni işler için, bir bölümünün ise işletme sermayesi eksiğini kapatmak için olduğu öngörüldü. Yurtdışından kredi kullanımında ise inşaat sektörünün kredilerinde ilk 6 ayda yüzde 10,3 artış, gayrimenkul sektörünün kredilerinde yine ilk 6 ayda yüzde 9,3 azalma yaşandı".