İşveren ve çalışan tarafından alınabilen fakat genel olarak işçiye işverenin haber vermeden kişiyi işten çıkartması halinde ödenen tazminattır. 4857 sayılı iş kanununda yer alan 17. Madde gereğince taraflar arasındaki iş sözleşmeleri fesih edilmeden karşı tarafa yazılı olarak verilerek bilgilendirmenin yapılması gerekmektedir. Bunun yapılmaması durumunda ihbar tazminatı verilmesi zorunludur. İhbar tazminatı hesaplaması iş kanununda belirtilen kıstaslara göre yapılır.
Performans, işin, işverenin veya iş yerinin gerekleri işçinin davranış şekilleri veya herhangi bir sebeple iş sözleşmesini ortadan kaldırmak isteyen taraf, belirli bir zaman önce bu durumu karşı tarafa bildirmelidir. Bunun gerçekleştirilmemesi halinde karşı tarafa ihbar tazminatı ödemek zorundadır.
Diğer yandan iş sözleşmelerinin, işçiyi deneme süreleri içerisinde veya iş kanunun 4857/25 maddelerinde belirtilen kıstaslar içinde fesih edilmesi halinde işveren işçiye ihbar tazminatı ödemek zorunda değildir. Iş sözleşmesinin çalışan tarafından haklı sebeplerle feshi halinde yine aynı bildirim süresi geçerlidir. Haksız bir nedenle iş sözleşmesinin feshi halinde ise işverenin çalışandan tazminat alma hakkı doğabilmektedir.
İhbar Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Iş hukukunu düzenleyen iş kanununun 13. Maddesinde bulunan işveren veya işçi, iş sözleşmesini belirlenen bildirim sürelerine riayet etmeden bitirirlerse, bildirim süresine bağlı ücret tutarını ihbar tazminatı olarak karşı tarafa ödemek zorundadır. İhbar tazminat ücreti hesaplaması çalışanın çalışma süresi göz önüne alınarak belirlenir. Iş kanununa göre bu tazminatın hesaplama süreleri şu şekildedir.
6 aydan daha az süre iş yerinde çalışanlar için 2 hafta
6 aydan 1,5 yıla kadar çalışmış olanlar için 4 hafta
1,5 yıl ile 3 yıl arası çalışmış olanlar için 6 hafta
3 yıldan fazla süreli çalışanlar için 8 hafta olarak belirlenmiştir.
İhbar süresinin tespiti yapıldıktan sonra, işçinin aylık brüt geliri üzerinden hesaplama yapılmaktadır. Bunun üzerinden damga ve gelir vergisi kesintileri gerçekleştirilmektedir.
İhbar Tazminatı Hesaplamasında Neler Yer Almaz
Belirlenen bu süreler minimum değerler olup sözleşmeye maddeler koyularak arttırılabilmektedir. Sözleşmeyi kendi isteğiyle bitiren taraf, ihbar tazminatı talep edemez. İhbar tazminatı hesaplamasında fazla mesai, tatil ücreti, hafta tatili gibi ücretler dikkate alınmamaktadır. Bu tazminat üzerinden sadece damga ve gelir vergisi kesintisi yapılmaktadır.