Gebze Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Fakültesi akademisyenlerinden Prof.Dr. Bülent Akbaş, geçtiğimiz hafta içi TMMOB Gebze Bileşenleri ve Gebze Ticaret Odası işbirliğinde gerçekleşen, “1 yılın ardından şubat depremlerine bakış” adlı panel gerçekleşti.
6 Şubat Kahramanmaraş depremlerini yapılar açısından değerlendiren Akbaş, Türkiye’de henüz hiç kullanılmayan güçlendirme elemanlarından söz etti. Depremden sonra Türkiye’de kullanılıp kullanılamayacağına dair deneylerini aktaran Akbaş, “Ekstra dayanım ile eski yapıları ayakta tutmayı başarabiliriz” dedi. Pratikte Gebze Teknik Üniversitesi’nde; Alman sigorta şirketi Allianz SE (Türkiye) ve Örtaş Çelik Anonim Şirketi’nin desteğiyle üzerinde çalışıp sarsma tablasında deney yaptıkları, sarsma tablalarına dair bilgilendirdi. Depremden sonra hızlı, ekonomik ve pratik güçlendirme için deneysel bir çalışmaya yöneldiklerini, dünyanın her tarafında sık ve yaygın kullanılan çapraz elemanlara yoğunlaştıklarını belirten Akbaş, “Binaya bunları bir şekilde entegre ettiğinizde inanılmaz derecede ilave dayanıklılık sağlıyor” dedi. Doktora testi ile bir deneyimde bulunduklarını kaydeden Akbaş, “Bu geliştirdiğimiz sistemi, özellikle betonarme binalar üzerinde kullanabilir miyiz sorusu, 6 Şubat depremlerinden sonra karşımıza sıklıkla çıktı. Türk Alman Üniversitesi’ndeki Allianz laboratuvarını kullandık” diye konuştu. Anlatımını video ve görsel destekle pekiştiren Akbaş özetle şöyle devam etti:
“YAPI STOĞUNU TEMSİL EDİYOR”
“Görüntülerdeki iki bina da, geleneksel yapı stoğunu temsil ediyor. Birinde sismik detaylandırma yok. Kolonlar zayıf. Bir tanesini geliştirdiğimiz çapraz eleman ile güçlendirdik. Birleşim noktalarına çelik birer ‘kelepçe’ takmak zorunda kaldık. Çünkü beton dayanırlığı çok düşük. Hatay’daki yer hareketinin üçte birini ölçekledik. Çerçeve zayıftı ve yer hareketine dayanamazdı. Üzerinde altı ton yük var. Birleşimler tamamen hasar gördü o anda da deneyi durdurduk. Bir diğerinde, gerçek yer hareketiyle güçlendirilmiş çerçevede denedik. Bir öncekinin üç katı yer hareketine maruz bıraktık. Çerçeve, yanal olarak deplasman yapamadığından beton dayanıklığı düşük de olsa deprem enerjisinin de bu eleman tarafından tüketileceği şekilde tasarlanmıştı. Normalde bu yer hareketiyle yerle bir olması gereken tam göçme beklenen bir yapıyı, basit bir elemanla ayakta tutabiliriz.
TAHLİYEYE GEREK KALMADAN UYGULANIYOR
Bu ve benzeri hızlı ekonomik yöntemlerin Türkiye’de mutlaka geliştirilmesi, uygulanması ve desteklenmesi lazım. Bu basit uygulamaların en büyük avantajı; Türkiye’de en büyük problemlerden biri olan, içerideki insanların herhangi başka bir yere tahliyesine gerek kalmadan uygulanabiliyor olmasıdır. İnsanlar evinde otururken bu tür teknikleri uygulayarak en azından binalarımızı ayakta tutmanın yolunu bulmalı, kısa vadede uygulamalıyız.”
